Trajedi Nedir?
Trajedi, tiyatronun en eski ve en temel türlerinden biridir. Trajedi, Yunanca “keçilerin şarkısı” anlamına gelen tragoidia kelimesinden gelir. Antik Yunan’daki Dionysos şenliklerinde keçi derisi giyen oyuncuların seslendirdiği şarkılardan doğmuştur. Trajedi, genellikle hüzünlü ve trajik bir sonu olan bir oyundur. Kahraman, trajedinin sonunda, genellikle büyük bir kusur ya da hata nedeniyle ölüme ya da yıkıma uğrar. Trajedi izleyiciye acıma ve korku duygularını yaşatarak duygusal arınmayı amaçlamaktadır.
Trajedi’nin Özellikleri
Trajedi diğer tiyatro türlerinden şu özelliklerle ayrılır:
Acı ve trajedi: Trajedi, genellikle hüzünlü ve trajik bir sonu olan bir oyundur. Kahraman, trajedinin sonunda, genellikle büyük bir kusur ya da hata nedeniyle ölüme ya da yıkıma uğrar.
Yükseltilmiş stil: Bir trajedi, genellikle abartılı bir üslupla yazılmış bir oyundur. Oyunda kullanılan dil basit ve sıradan bir dil değil, yüceltilmiş bir dildir.
Kahraman: Trajedide kahraman genellikle sıradan bir insan değildir. Kahraman genellikle güçlü, cesur ve erdemli bir kişidir. Ancak kahramanın büyük bir kusuru veya hatası vardır. Bu kusur ya da hata, kahramanın trajik sonunu hazırlar.
Korolar: Koronun trajedide önemli bir yeri vardır. Koro genellikle oyunun başında ve sonunda şarkı söyler. Koro, oyunun temasını ve mesajını seyirciye aktarır.
İnsanlık dramı: Trajedi, genellikle insanlığın ortak sorunlarını ele alan bir oyundur. Trajedi insanın hatalarını, kusurlarını ve zayıflıklarını ortaya çıkarır.
Trajedi Tarihi
Trajedi Antik Yunan’da doğmuş ve gelişmiştir. Antik Yunan’da trajedi, Dionysos şenliklerinde gerçekleştirilen bir sanat formuydu. Dionysos şarabın ve bereketin tanrısıdır. Dionysos şenliklerinde keçi postu giyen oyuncular Dionysos’un hikâyelerini anlatan şarkılar söylerdi. Antik Yunan’ın en ünlü tragedya yazarları Aeschylus, Sophocles ve Euripides’tir. Aeschylus, “Kral Oedipus” ve “Kurban” gibi oyunlarla trajedi türünün temellerini attı. Sofokles, “Antigone” ve “Kral Lear” gibi oyunlarla trajedi türünü mükemmelleştirdi. Euripides, “Medea” ve “Truva Kadınları” gibi oyunlarıyla tragedya türünü farklı yönlerde geliştirmiştir. Antik Yunan’dan sonra Roma’da da trajedi gelişti. Roma’nın en ünlü trajedi yazarları Seneca ve Plautus’tur. Seneca, Thyestes ve Medea gibi oyunlarla tragedya türünü Roma’ya uyarlamıştır. Plautus, “Miles Gloriosus” ve “Aulularia” gibi oyunlarla komedi türünü geliştirdi. Orta Çağ’da trajedi Kilise tarafından yasaklanmıştı. Ancak Rönesans döneminde trajedi yeniden canlandı. Rönesans’ın en ünlü trajedi yazarları William Shakespeare, Christopher Marlowe ve Ben Jonson’dur. Shakespeare, “Hamlet”, “Macbeth” ve “Romeo ve Juliet” gibi oyunlarla trajedi türünü yeni bir zirveye taşıdı. Modern dönemde trajedi farklı şekillerde yorumlanmıştır. Bazı yazarlar geleneksel tragedya yapısını devam ettirmişlerdir. Diğer yazarlar trajediyi farklı yönlerde geliştirdiler. Modern trajedi yazarlarından bazıları arasında Anton Çehov, Eugene O’Neill ve Tennessee Williams yer alıyor.
Trajedi’nin Önemi
Trajedi tiyatronun en önemli türlerinden biridir. Trajedi, insanlığın ortak sorunlarına değinerek izleyiciye ayna tutar. Trajedi izleyiciye acıma ve korku duygularını yaşatarak duygusal arınmayı hedefler. Trajedi aynı zamanda sanatsal değere de sahiptir. Trajedi, genellikle yüce bir üslupla yazılmış ve güçlü bir dramatik yapıya sahip bir oyundur. Trajedi izleyiciye estetik haz ve zevk verebilir.
Trajedi Örnekleri
Antik Yunan: Aiskhylos, Sopho
Bir yanıt bırakın