Betimleyici Sıfat Nedir?
Betimleyici sıfatlar, isimlerin anlamlarını nitelik açısından ifade eden sıfatlardır. Başka bir deyişle, renk, şekil, durum, özellik, sayı ve boyut gibi isimlerin niteliklerini belirten sıfatlardır.
Betimleyici sıfatlar, isimleri daha spesifik ve zengin bir şekilde tanımlamamızı sağlar. Örneğin, “ev” kelimesini sadece “ev” olarak kullanırsak, diğer kişiye fazla bilgi vermeyiz. Ancak, “sarı ev”, “büyük ev”, “yeni ev” gibi betimleyici sıfatlar kullanarak, evin rengini, boyutunu ve yeniliğini belirtebiliriz. Bu şekilde, diğer kişi ev hakkında daha net bir fikir edinebilir.
Betimleyici Sıfat Nasıl Bulunur?
Niteleyici sıfatları bulmak için, onları isimlerin önüne koyarak onlara “nasıl?” sorusunu sorabiliriz. Cümlede isimden önce gelen ve “nasıl?” sorusuna cevap veren kelime niteleme sıfatıdır. Örneğin, “yeşil ağaç” cümlesinde, “yeşil” kelimesi “ağaç” isminden önce gelir ve “nasıl?” sorusuna cevap verir. Bu nedenle, “yeşil” kelimesi cümlede niteleme sıfatıdır.
Betimleyici Sıfatların Özellikleri
Niteleyici sıfatların başlıca özellikleri şunlardır:
Nitelik sıfatları, isimlerin anlamını nitelik açısından ifade eder. Nitelik sıfatları isimlerden önce gelir ve onlarla birlikte form tamamlayıcıları oluşturur. Nitelik sıfatları, isimlerin rengini, şeklini, durumunu, özelliğini, sayısını ve ölçüsünü belirtir. Nitelik sıfatları, varlıkların içsel, yani “kalıcı” özelliklerini tanımlar.
Betimleyici Sıfatların Türleri
Niteleyici sıfatlar anlamlarına göre dört gruba ayrılır:
Renk sıfatları: Bunlar isimlerin rengini tanımlayan sıfatlardır. Örnekler: “kırmızı”, “mavi”, “sarı”, “beyaz”, “siyah”
Sıfatlar oluştur: Bunlar isimlerin şeklini tanımlayan sıfatlardır. Örnekler: “uzun”, “kısa”, “yuvarlak”, “kare”, “üçgen”
Durum sıfatları: Bunlar, isimlerin durumunu ifade eden sıfatlardır. Örnekler: “yaşlı”, “genç”, “hasta”, “sağlıklı”, “yorgun”
Karakteristik sıfatlar: Bunlar, isimlerin özelliklerini tanımlayan sıfatlardır. Örnekler: “zeki”, “cahil”, “dürüst”, “yalancı”, “hırslı”
Betimleyici Sıfatlar Hakkında Bazı Kurallar
Niteleme sıfatları isimlerden önce gelir ve onlarla birlikte form tamamlayıcıları oluştururlar. Bu nedenle, niteleme sıfatları bir isimden sonra gelemez. Örneğin, “ağaç yeşildir” cümlesi yanlıştır. Doğru kelime “yeşil ağaç” olmalıdır. Niteleme sıfatları, isimlerin anlamını zenginleştirerek cümleye çeşitlilik katar. Bu nedenle, cümle içinde niteleme sıfatları kullanmak tercih edilir. Örneğin, “Köpek havladı” cümlesi yerine, “Köpek havlayan büyük bir hayvandı” cümlesi daha anlamlı ve etkileyicidir. Niteleme sıfatları isimlerden önce gelip onlarla birlikte form tamamlayıcıları oluşturduğundan, ismin aldığı ekler aynı zamanda niteleme sıfatına da gelir. Örneğin, “yeşil ağaç” cümlesinde “yeşil” kelimesi, “ağaç” kelimesinin aldığı “-ç” ekinden etkilenerek “yeşil-ç” olmuştur.
Betimleyici Sıfatların Örnekleri
Renk sıfatları:
kırmızı elma mavi gökyüzü sarı çiçek beyaz ev siyah saç
Sıfatlar oluştur:
uzun uzunluk kısa kalem yuvarlak masa kare pencere üçgen şekli
Durum sıfatları:
yaşlı adam genç kız hasta çocuk sağlıklı hayvan yorgun işçi
Karakteristik sıfatlar:
zeki öğrenci cahil kişi dürüst vatandaş yalancı arkadaş hırslı iş adamı
**Nitelik Sıfatı
Bir yanıt bırakın