Gelgit Nedir?
Türkçede “gelgit” anlamına gelen “medcezir” kelimesi, “met” ve “cezir” kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. “Met” kelimesi “uzatma” ve “çekme” anlamına gelirken, “cezir” kelimesi “suyun çekilmesi ve sığlaşması” anlamına gelir. Dolayısıyla gelgit, deniz seviyesinin düzenli aralıklarla yükselip alçalması olayıdır.
Gelgit, Dünya’nın Ay ve Güneş’in çekim kuvvetlerinin etkisiyle oluşur. Ay’ın çekim kuvveti Güneş’in çekim kuvvetinden daha güçlüdür. Dolayısıyla dolunay ve yeniay evrelerinde Ay’ın çekim kuvveti Güneş’in çekim kuvvetiyle birleşerek deniz seviyesinin yükselmesine neden olur. Bu duruma “yüksek gelgit” denir.
Ay’ın ilk dördün ve son dördün evrelerinde Ay’ın çekim kuvveti Güneş’in çekim kuvvetine zıt yönde etki eder. Bu nedenle deniz seviyesinin düşmesi meydana gelir. Bu duruma “düşük gelgit” denir.
Güneş’in çekim kuvveti deniz seviyesinin yükselmesine de neden olur. Ancak Ay’ın çekim kuvvetinden daha zayıf olduğu için etkisi Ay’ın çekim kuvveti kadar belirgin değildir.
Deniz seviyesinin yükselip alçalmasının yanı sıra, gel-gitler deniz dalgalarının ve deniz akıntılarının oluşumunu da etkiler.
Gelgit, denizcilik ve balıkçılık gibi aktiviteler için önemli bir unsurdur. Gemilerin güvenli bir şekilde yanaşıp ayrılabilmesi için deniz seviyesinin uygun olması gerekir. Balıkların yumurtlama ve üreme dönemleri de gelgitle yakından ilişkilidir.
Gelgit günlük yaşamda da önemli bir yere sahiptir. Örneğin kıyı kesimlerde yaşayan insanların gelgit nedeniyle kıyı şeridinde yürürken dikkatli olmaları gerekiyor. Gelgit nedeniyle oluşabilecek su baskınlarına karşı da hazırlıklı olmak gerekiyor.
Gelgit Dünya’nın her yerinde görülür. Ancak gelgit etkisi Ay’ın çekim gücünün en güçlü olduğu ekvator bölgesinde en fazladır.
Gelgit Dünya’da doğal bir olaydır. Ancak insan faaliyetleri de gelgiti etkileyebilir. Örneğin baraj, kanal gibi yapılar gelgit etkisini azaltabilir.
Gelgit, Dünya’nın doğal düzeninin önemli bir parçasıdır. Bu nedenle, gelgitler hakkında bilgi sahibi olmak günlük yaşamda ve denizcilik gibi aktivitelerde önemli bir yere sahiptir.
Medcezir Hakkında Diğer Bilgiler
Gelgitler iki aşamada gerçekleşir: deniz seviyesinin yükselmesi ve alçalması. İlk aşamada deniz seviyesi yükselir ve buna “gelgit yükselmesi” denir. İkinci aşamada deniz seviyesi düşer ve bu duruma “alçak gelgit” denir. Gelgitin süresi Ay’ın konumuna bağlı olarak değişir. Dolunay veya yeni ay evrelerinde gelgitin süresi daha uzundur. Gelgit Dünya’nın her yerinde aynı anda gerçekleşmez. Gelgitin meydana geldiği zaman bölgenin konumuna bağlı olarak değişir. Gelgit, deniz seviyesinin yükselmesi ve alçalmasının yanı sıra deniz dalgalarının ve deniz akıntılarının oluşumunu da etkiler.
Medcezir ile İlgili Örnekler
Kıyı bölgelerinde yaşayan insanların gelgit nedeniyle kıyı şeridinde yürürken dikkatli olmaları gerekir. Çünkü gelgit nedeniyle deniz seviyesi yükseldiğinde kıyı şeridinin bazı kısımları su altında kalabilir. Ayrıca gelgit nedeniyle oluşabilecek sellere karşı hazırlıklı olmak gerekir. Örneğin kıyı bölgelerinde yaşayan insanların sel riskine karşı sigorta yaptırmaları önerilir. Gelgit, denizcilik ve balıkçılık gibi faaliyetler için önemli bir unsurdur. Gemilerin güvenli bir şekilde yanaşıp ayrılabilmesi için deniz seviyesinin uygun olması gerekir. Balıkların yumurtlama ve üreme dönemleri de gelgitle yakından ilişkilidir.
Çözüm
Gelgit, Dünya’da doğal bir olaydır. Ancak, insan faaliyetleri de gelgiti etkileyebilir. Bu nedenle, gelgitler hakkında bilgi sahibi olmak,
Bir yanıt bırakın