Gabar nedir?
Ölçer, Fransızca “gabarit” kelimesinden türetilmiş bir kelimedir. Türkçe’de “boyutlar, ölçüler” anlamına gelir. İnşaat, mimarlık, karayolu, demiryolu ve denizcilik gibi farklı sektörlerde kullanılan bir terimdir.
İnşaat Sektöründe Ölçer
İnşaat sektöründe mastar, arazi üzerine inşa edilecek binanın maksimum yüksekliğini ifade eder. Belediyeler her ilçe veya mahalle için farklı gümrükleme değerleri belirliyor. Bu değerler binanın bulunduğu bölgenin konumuna, çevredeki inşaat ve ulaşım imkanlarına göre değişiklik gösterebilir. Boyut değeri binanın kaldırım seviyesinden çatıya kadar olan kısmının ölçümünü ifade eder. Büyüklük sınırını aşan yapılar belediye tarafından yıkılabilir veya izinsiz yapı olarak değerlendirilebilir.
Gabar’ın Önemi
Göstergeyi belirlemenin iki ana amacı vardır:
Trafik güvenliğinin sağlanması: Gösterge değeri köprü ve tünellerin altından geçebilecek araçların boyutlarını belirler. Bu sayede trafik güvenliği sağlanmış olur.
Kent estetiğinin korunması: Gauge değeri bir bölgede inşa edilecek yapıların yüksekliğinin kontrol edilmesini sağlar. Bu sayede kent estetiği korunmuş olur.
Boyut Hesaplaması
Gösterge değeri belediyeler tarafından belirlenir. Belediyeler gümrükleme değerini belirlerken aşağıdaki faktörleri dikkate alır:
Binanın bulunduğu bölge: Binanın bulunduğu alanın konumu açıklık değerini doğrudan etkilemektedir. Örneğin ana cadde üzerinde yer alan bir binanın boşluk değeri, ara sokakta yer alan bir binanın boşluk değerinden daha yüksek olabilir.
Çevredeki inşaat: Çevredeki yapılaşma büyüklük değerini dolaylı olarak etkilemektedir. Örneğin çevredeki binalar yüksekse yeni yapılan binanın boşluk değeri de yüksek olabilir.
Ulaşım imkanları: Ulaşım olanakları dolaylı olarak gösterge değerini etkiler. Örneğin toplu taşıma araçlarının sık geçtiği bir bölgede yapılacak bir binanın boşluk değeri, toplu taşıma güzergahından uzak bir bölgede yapılacak bir binanın boşluk değerinden daha düşük olabilir.
Boyut İhlali
Büyüklük sınırını aşan yapılar belediye tarafından yıkılabilir veya izinsiz yapı olarak değerlendirilebilir. Ölçü değerini aşan bina inşa eden kişi veya kişilere para cezası uygulanabilecek.
Gabari’nin Diğer Kullanımları
Mastar inşaat sektörünün yanı sıra farklı sektörlerde de kullanılmaktadır. Örneğin beyaz eşya sektöründe ölçü, bir ürünün ölçülerini ifade eder. Demiryolu sektöründe ölçü, demiryolu hatları arasındaki boşluktur. Denizcilik sektöründe gabari, bir geminin geçebileceği en dar kanal veya köprünün boyutudur.
Türkiye’de Gabarin Uygulaması
Türkiye’de büyüklüğü belediyeler belirliyor. Belediyeler gümrükleme değerini belirlerken yukarıda belirtilen faktörleri dikkate almaktadır. Gösterge değeri belediyelerin imar planlarında yer almaktadır.
Çözüm
Mastar, bir arazi üzerine inşa edilecek binanın maksimum yüksekliğini ifade eden bir terimdir. Ölçeğin belirlenmesinde iki temel amaç vardır: Trafik güvenliğinin sağlanması ve kent estetiğinin korunması. Büyüklük sınırını aşan yapılar belediye tarafından yıkılabilir veya izinsiz yapı olarak değerlendirilebilir.
Bir yanıt bırakın