Eritrosit (Kırmızı Kan Hücresi) Nedir?
Eritrositler insan vücudundaki en yaygın kan hücreleridir. Kanda bulunan hücrelerin yaklaşık %95’ini oluştururlar. Eritrositler hemoglobin adı verilen bir protein içerir. Hemoglobin, oksijen moleküllerini bağlayan ve taşıyan bir moleküldür. Bu nedenle eritrositler oksijeni vücut boyunca taşımaktan sorumludur.
Eritrositlerin Yapısı
Eritrositler, yaklaşık 7,5 mikron çapında disk şeklinde hücrelerdir. Hücrenin ortasında çekirdek yoktur. Bu nedenle, eritrositler diğer kan hücrelerinden daha az yoğundur. Eritrositlerin içinde, hücrenin hacminin yaklaşık %90’ını oluşturan hemoglobin bulunur. Hemoglobin, dört protein alt birimi ve dört demir atomundan oluşan bir moleküldür. Demir atomları oksijen moleküllerine bağlanır.
Eritrositlerin Üretimi
Eritrositler kemik iliğinde eritroid öncüller tarafından üretilir. Eritroid öncüller büyüdükçe ve olgunlaştıkça eritrositlere dönüşür. Eritrosit üretimi eritropoietin adı verilen bir hormon tarafından kontrol edilir. Eritropoietin böbreklerde üretilen bir hormondur. Kan oksijen seviyesi düşük olduğunda böbrekler eritropoietin üretimini artırır. Bu daha fazla eritrosit üretilmesine neden olur.
Eritrositlerin Ömrü
Eritrositler yaklaşık 120 gün yaşayabilir. Bu sürenin sonunda eritrositler dalakta parçalanır ve vücuttan atılır. Eritrositlerin parçalanması sırasında demir ve protein hemoglobinden ayrılır. Demir yeni eritrositlerin üretiminde kullanılırken, proteinler vücut tarafından kullanılır.
Eritrositlerin Fonksiyonları
Eritrositlerin temel işlevi oksijeni tüm vücuda taşımaktır. Solunum yoluyla akciğerlere alınan oksijen, eritrositlerdeki hemoglobine bağlanır. Hemoglobin, oksijeni tüm vücut dokularına taşır. Dokularda, oksijen hücreler tarafından kullanılır. Dokularda kullanılan oksijen yerine, karbondioksit molekülleri üretilir. Karbondioksit molekülleri eritrositlere bağlanır ve akciğerlere taşınır. Akciğerlerde, karbondioksit molekülleri solunum yoluyla dışarı atılır.
Eritrositler vücutta karbondioksitin taşınmasında da rol oynarlar ancak oksijenin taşınmasından daha az rol oynarlar.
Eritrositlerde Azalma veya Artma
Kırmızı kan hücrelerinin sayısındaki azalmaya anemi denir. Anemi, kandaki oksijen seviyesinin düşmesine neden olur. Anemi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Başlıca nedenler arasında kan kaybı, yetersiz beslenme, bazı hastalıklar ve ilaçların yan etkileri bulunur.
Kırmızı kan hücrelerinin sayısındaki artışa polisitemi denir. Polisitemi, kandaki oksijen seviyesinin artmasına neden olur. Polisitemi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Başlıcaları yüksek rakımda yaşamak, bazı hastalıklar ve ilaçların yan etkileridir.
Eritrositlerin Laboratuvar Testleri
Kırmızı kan hücrelerinin sayısını, hacmini ve hemoglobin içeriğini ölçmek için çeşitli laboratuvar testleri yapılır. Bu testler anemi veya polisitemi gibi hastalıkları teşhis etmek için kullanılır.
Eritrositlerle İlgili Hastalıklar
Eritrositlerle ilgili çeşitli hastalıklar vardır. Bu hastalıklardan bazıları şunlardır:
Anemi: Kandaki oksijen seviyesinin düşmesine neden olan bir hastalık. Polisitemi: Kandaki oksijen seviyesinin artmasına neden olan bir hastalık. Orak hücreli anemi: Kırmızı kan hücrelerinin deformasyonuna neden olan genetik bir hastalık. Talasemi: Kırmızı kan hücrelerinin üretiminin bozulmasına neden olan genetik bir hastalık. Hemoliz: Kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasına neden olan bir hastalık.
Eritrositlerle İlgili Beslenme
Kırmızı kan hücrelerinin üretimi için demir, folik asit ve B12 vitamini gibi besinlere ihtiyaç vardır. Bu besinlerin eksikliği anemi riskini artırabilir.
Demir, kırmızı et, balık, kümes hayvanları, baklagiller ve tahıllar
Bir yanıt bırakın