Vadeli İşlemler Nedir?
Vadeli işlemler, belirli bir miktardaki dayanak varlığın, belirli bir vadede, önceden belirlenmiş bir fiyattan satın alınması veya satılması yükümlülüğünü veren standartlaştırılmış bir sözleşmedir. Vadeli işlem sözleşmeleri türev ürünler olarak da bilinir.
Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Özellikleri
Standartlaştırılmış: Vadeli işlem sözleşmeleri miktar, kalite, teslimat tarihi ve yeri gibi belirli özelliklere sahiptir. Bu, sözleşmeleri daha likit ve ticareti daha kolay hale getirir.
Sorumluluk yaratır: Vadeli işlem sözleşmeleri, taraflara belirli bir tarihte altta yatan varlığı satın alma veya satma yükümlülüğü getirir. Bu, yatırımcıların risklerini daha iyi yönetmelerini sağlar.
Garanti: Vadeli işlem sözleşmeleri, yatırımcıların sözleşmenin yükümlülüklerini yerine getirmelerini sağlamak için teminat yatırmalarını gerektirir. Teminat, sözleşmenin büyüklüğüne ve vadeli işlem piyasasının riskine göre belirlenir.
Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Türleri
Vadeli işlem sözleşmeleri, altta yatan varlığa göre farklı türlere ayrılabilir. En yaygın vadeli işlem sözleşmeleri şunlardır:
Hisse senedi vadeli işlemleri: Hisse senedi vadeli işlemleri, belirli bir miktar hisse senedini, belirli bir vade tarihinde, önceden belirlenmiş bir fiyattan alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir.
Endeks vadeli işlemleri: Endeks vadeli işlemleri, belirli bir tutardaki endeksin, belirli bir vade tarihinde, önceden belirlenmiş bir fiyattan satın alınması veya satılması yükümlülüğünü veren sözleşmelerdir.
Emtia vadeli işlemleri: Emtia vadeli işlemleri, belirli miktardaki bir malı, belirli bir vade tarihinde, önceden belirlenmiş bir fiyattan alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir.
Döviz vadeli işlemleri: Döviz vadeli işlemleri, belirli bir miktardaki dövizin, önceden belirlenmiş bir fiyattan, belirli bir tarihte satın alınması veya satılması yükümlülüğünü veren sözleşmelerdir.
Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Kullanım Alanları
Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar tarafından farklı amaçlar için kullanılabilir. En yaygın kullanım alanları şunlardır:
Risk yönetimi: Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar için riski azaltmak için kullanılabilir. Örneğin, bir yatırımcı sahip olduğu bir hisse senedinin fiyatının düşeceğinden endişe ediyorsa, o hisse senedi için vadeli işlem satın alarak riskini azaltabilir.
Hisse senedi yatırımı: Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar tarafından borsaya yatırım yapmak için de kullanılabilir. Örneğin, bir yatırımcı belirli bir hisse senedinin fiyatının artacağına inanıyorsa, o hisse senedi üzerinde vadeli işlem satın alarak yatırım yapabilir.
Emtia yatırımı: Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar tarafından emtia piyasasına yatırım yapmak için de kullanılabilir. Örneğin bir yatırımcı belirli bir emtianın fiyatının artacağını düşünüyorsa o emtianın vadeli işlemlerini satın alarak yatırım yapabilir.
Döviz yatırımı: Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar tarafından döviz piyasasına yatırım yapmak için de kullanılabilir. Örneğin, bir yatırımcı belirli bir para biriminin oranının artacağına inanıyorsa, o para birimi üzerinde vadeli işlem satın alarak yatırım yapabilir.
Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Riskleri
Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar açısından da bazı riskler taşımaktadır. En yaygın riskler şunları içerir:
Fiyat riski: Dayanak varlığın fiyatı beklenenden farklı hareket edebilir. Bu durum yatırımcıların zarar etmesine neden olabilir.
Likidite riski: Vadeli işlem sözleşmeleri her zaman likit olmayabilir. Bu durum yatırımcıların pozisyonlarını kapatmakta zorluk çekmelerine neden olabilir.
Teminat riski: Vadeli işlem sözleşmeleri için yatırılan teminat, temel varlığın fiyatı düşerse eriyebilir. Bu, yatırımcıların pozisyonlarını kapatmak için daha fazla para yatırmaları gerekebileceği anlamına gelir.
Vadeli İşlem Sözleşmelerine Giriş
Vadeli işlem sözleşmeleri yatırımcılar için karmaşık ve riskli araçlar olabilir. Bu nedenle yatırım yapmadan önce vadeli işlem sözleşmelerinin nasıl çalıştığını ve hangi riskleri taşıdıklarını iyi anlamak önemlidir.
Vadeli İşlem Sözleşmeleri Nasıl Alınır ve Satılır?
Vadeli işlem sözleşmeleri Türkiye’de Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. Vadeli işlem sözleşmelerini satın almak veya satmak için bir aracı kurumda hesap açmanız gerekir. Aracı kurum sözleşmeleri sizin adınıza satın alır veya satar.
Bir yanıt bırakın