Dürtüsellik Nedir?
Psikolojide dürtüsellik, kaprisle hareket etme eğilimidir, çok az veya hiç ön düşünce, yansıma veya sonuçları dikkate alma ile karakterize edilen davranışlar sergilemektir. Dürtüsel insanlar isteklerini ve arzularını hemen yerine getirmek için sabırsızdırlar. Sonuçları düşünmeden hareket ederler. Mantıklı olup olmadığını düşünmezler, sadece keyif aldıkları şeyleri yapmaya devam etmek isterler.
Dürtüsellik günlük hayatta çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Örneğin, dürtüsel bir kişi öfke anında bir başkasına zarar verebilir. Ya da, bir hevesle bir satın alma yapabilir ve daha sonra pişman olabilir. Dürtüsellik bir kişinin ilişkilerinde, kariyerinde ve genel yaşam kalitesinde sorunlara neden olabilir.
Dürtüselliğin Nedenleri
Dürtüsellik çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Genetik, beyin yapısı, çevresel faktörler ve bazı psikolojik rahatsızlıklar dürtüselliğe neden olabilir.
Genetik
Dürtüsellik genetik faktörlerden etkilenebilir. Araştırmalar dürtüselliğin ailesel bir yatkınlığa sahip olabileceğini göstermiştir.
Beyin yapısı
Dürtüsellik beyin yapısındaki değişikliklerden kaynaklanabilir. Örneğin, frontal korteksteki değişiklikler dürtüselliğe neden olabilir. Frontal korteks planlama, karar verme ve davranışı kontrol etme gibi işlevlerden sorumludur.
Çevresel faktörler
Çevresel faktörler de dürtüselliğe neden olabilir. Örneğin, erken çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar dürtüselliği artırabilir.
Psikolojik bozukluklar
Bazı psikolojik bozukluklar da dürtüselliğe neden olabilir. Örneğin, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), davranış bozukluğu ve kişilik bozuklukları dürtüselliğe neden olabilir.
Dürtüselliğin Belirtileri
Dürtüselliğin başlıca belirtileri şunlardır:
Sabırsızlık Sonuçları düşünmeden hareket etme Anında tatmin olma ihtiyacı Dış uyaranlara karşı aşırı hassasiyet Saldırgan davranışlar Karşı tarafı dinlemekte zorluk Riskli davranışlar
Dürtüselliğin Sonuçları
Dürtüsellik, bir kişinin günlük hayatında çeşitli zorluklar yaşamasına neden olabilir. Dürtüselliğin olası sonuçları şunlardır:
Kişisel ilişkilerde sorunlar Kariyer başarısında sorunlar Hukuki sorunlar Mali kayıplar Fiziksel ve duygusal yaralanmalar
Dürtüselliğin Tedavisi
Dürtüselliğin tedavisi, dürtüselliğin nedenine bağlı olarak değişir. Genetik veya beyin yapısındaki değişikliklerden kaynaklanan dürtüsellik ilaç veya cerrahi gerektirebilir. Çevresel faktörlerden veya psikolojik bozukluklardan kaynaklanan dürtüsellik psikoterapi, davranış terapisi veya ilaç gerektirebilir.
Dürtüselliği Azaltmaya Yönelik Öneriler
Dürtüselliği azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler şunlardır:
Düşünmeden hareket etmeden önce bir dakika bekleyin.
Olumlu ve olumsuz sonuçları düşünün.
Sonradan pişman olabileceğiniz şeyleri yapmaktan kaçının.
Başkalarının duygularını anlamaya çalışın.
Stresinizi yönetin.
Dürtüsellik, kişinin günlük hayatında çeşitli zorluklar yaşamasına neden olabilen bir durumdur. Dürtüselliği azaltmak için yapılabilecek bazı şeyler vardır. Dürtüsellikle başa çıkmakta zorluk çekiyorsanız, bir profesyonelden yardım almak faydalı olabilir.
Bir yanıt bırakın