Disfaji nedir?
Disfaji, yutma zorluğu anlamına gelen tıbbi bir terimdir. Yutma, ağızdan alınan yiyecek ve sıvıların yemek borusundan geçip mideye ulaşması sürecidir. Disfaji durumunda, bu süreç normalden daha uzun sürebilir veya daha fazla çaba gerektirebilir. Disfajisi olan kişiler, yiyecek veya sıvıları yutarken boğulma, nefes alma zorluğu veya öğürme gibi sorunlar yaşayabilir.
Disfaji Belirtileri
Disfaji semptomları, yutma zorluğunun derecesine ve nedenine bağlı olarak değişebilir. Yaygın semptomlar şunlardır: Yiyecek veya sıvıları yutma zorluğu Yiyecek veya sıvıların boğazda takılması veya geri gelmesi Yutma sırasında boğulma, nefes alma zorluğu veya öğürme Yemeklerden sonra göğüs ağrısı veya rahatsızlığı Kilo kaybı Yetersiz beslenme
Disfaji Nedenleri
Disfaji birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bu nedenler yutma sürecinde yer alan organ ve dokuların işlev bozukluklarından kaynaklanabilir. Disfajinin en yaygın nedenleri şunlardır:
Sinir sistemi hastalıkları: İnme, Parkinson hastalığı, multipl skleroz, demans ve ALS gibi sinir sistemi hastalıkları, yutma reflekslerini kontrol eden sinirlere zarar vererek disfajiye neden olabilir.
Kas hastalıkları: Miyastenia gravis ve Duchenne kas distrofisi gibi kas hastalıkları yutma kaslarının zayıflamasına neden olarak disfajiye yol açabilir.
Boğaz ve yemek borusu hastalıkları: Ağız yaraları, gırtlak kanseri, yemek borusu kanseri, reflü ve yemek borusu divertikülü gibi boğaz ve yemek borusu hastalıkları, yutma yollarının daralmasına veya tıkanmasına neden olarak disfajiye neden olabilir.
Diğer sebepler: Tiroid sorunları, enfeksiyonlar, travmalar, bazı ilaçlar ve bazı kanser tedavileri gibi diğer nedenler de disfajiye neden olabilir.
Disfaji Tanısı
Disfaji tanısı hastanın öyküsü ve fiziksel muayenesi ile konulabilir. Ancak disfaji nedenini belirlemek için bazı testler gerekebilir. Bu muayeneler şunlardır:
Endoskopi: Boğaz ve yemek borusunun muayenesinde kullanılan bir yöntemdir.
Manometreler: Yemek borusu kaslarının hareketini ve basıncını ölçmek için kullanılan bir yöntemdir.
Floroskopi: Yemek borusu ve midenin hareketlerinin röntgen ile incelenmesi yöntemidir.
Biyopsi: Boğaz veya yemek borusunda kanser veya başka bir hastalık olup olmadığını saptamak için kullanılan bir yöntemdir.
Disfaji Tedavisi
Disfajinin tedavisi nedene bağlı olarak değişir. Sinir sistemi hastalıklarına bağlı gelişen yutma güçlüğünün tedavisinde hastalığın tedavisine yönelik ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahaleler uygulanabilmektedir. Kas hastalıklarına bağlı disfaji tedavisinde kas güçlendirici ilaçlar veya fizik tedavi uygulanabilmektedir. Boğaz ve yemek borusu hastalıklarına bağlı yutma güçlüğünün tedavisinde ilaç tedavisi, ameliyat ya da radyoterapi gibi yöntemler uygulanabilmektedir.
Disfaji Komplikasyonları
Disfaji ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:
Yetersiz beslenme: Yetersiz beslenme bağışıklık sisteminin zayıflamasına, enfeksiyonlara ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Dehidrasyon: Dehidrasyon böbrek sorunlarına, kalp sorunlarına ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Akciğer iltihaplanması: Akciğerlere giren yiyecek veya sıvılar zatürreye neden olabilir.
Aspirasyon pnömonisi: Yiyecek veya sıvıların akciğerlere kaçıp orada birikmesi, aspirasyon pnömonisi adı verilen ciddi bir duruma yol açabilir.
Disfajiyi Önlemek
Disfajiyi önlemek için şu önlemler alınabilir:
Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyin. Düzenli egzersiz yapın, sağlıklı beslenin ve kilonuzu kontrol altında tutun.
Sigarayı bırakmak. Sigara içmek sinir sistemini ve kas sağlığını olumsuz etkiler.
Alkol tüketimini sınırlayın. Alkol sinir sistemini ve kas sağlığını olumsuz etkiliyor.
Bir yanıt bırakın