Gametler nedir?
Gamet, eşeyli üremede görev alan, haploid yapıya sahip, döllenme yeteneğine sahip üreme hücresidir. Mayoz bölünme sonucunda gametler oluşur. Mayoz bölünme eşeyli üreme hücrelerindeki kromozom sayısının yarıya inmesine neden olur. Böylece gametler, ana hücrelerin sahip olduğu kromozom sayısının yarısına sahiptir. Gametler genel olarak iki farklı türe ayrılır: erkek ve dişi. Erkek gametlere sperm denir. Sperm hareketli hücrelerdir ve döllenme için yumurta hücresini bulmak üzere hareket eder. Dişi gametlere yumurta denir. Yumurta hücreleri hareketsiz hücrelerdir ve sperm tarafından döllenmeyi beklerler. Gametler cinsel üremenin temelini oluşturan hücrelerdir. Döllenme sonucunda iki gamet birleşerek zigot oluşturur. Zigot yeni bir bireyin başlangıcını oluşturur.
Gametlerin Özellikleri
Gametler aşağıdaki özelliklere sahiptir: Haploid bir yapıya sahiptirler. Yani yarısı kadar kromozoma sahiptirler. Döllenme yetenekleri vardır. Başka bir deyişle başka bir gametle birleşerek yeni bir birey oluşturabilirler. Mayoz bölünme sonucu oluşurlar.
Gamet Çeşitleri
Gametler genellikle iki farklı tipte sınıflandırılır: erkek ve dişi.
Erkek Gametler: Sperm
Spermler erkek gametlerdir. Hareketli hücrelerdir ve döllenme için yumurta hücresini bulmak üzere hareket ederler. Spermler testislerde üretilir. Spermin yapısı şu şekildedir: Baş: Spermin üreme organını içerir. Boyun: Spermin baş ve kuyruğunu birbirine bağlar. Kuyruk: Spermin hareketini sağlar.
Dişi Gametler: Yumurta
Yumurtalar dişi gametlerdir. Bunlar sperm tarafından döllenmeyi bekleyen uyku halindeki hücrelerdir. Yumurtalıklarda üretilirler. Yumurtanın yapısı şu şekildedir: Çekirdek: Yumurtanın genetik materyalini içerir. Sitoplazma: Yumurtanın hücresel materyalini içerir. Zigot kabuğu: Döllenme sırasında yumurtanın korunmasına yardımcı olur.
Gametlerin Oluşumu
Mayoz bölünme sonucunda gametler oluşur. Mayoz bölünme eşeyli üreme hücrelerinde kromozom sayısının yarıya inmesine neden olan bir bölünme türüdür. Mayoz iki aşamada gerçekleşir:
1. Mayoz I
Mayoz I, eşeyli üreme hücrelerinin haploid hale gelmesini sağlayan bir aşamadır. Mayoz I iki aşamada gerçekleşir: Profaz I: Kromozomlar tetratlar oluşturmak üzere eşleşir. Metafaz I: Kromozomlar ekvatoral düzlemde sıralanır. Anafaz I: Kromozomlar zıt kutuplara çekilir. Telofaz I: Kromozomlar kutuplara ulaşır ve nükleer zarlar oluşur.
2. Mayoz II
Mayoz II, haploid hücrelerin kromozom sayısının yarıya indiği bir aşamadır. Mayoz II iki aşamada gerçekleşir: Profaz II: Kromozomlar eşleşmez. Metafaz II: Kromozomlar ekvatoral düzlemde sıralanır. Anafaz II: Kromozomlar zıt kutuplara çekilir. Telofaz II: Kromozomlar kutuplara ulaşır ve nükleer zarlar oluşur.
Gametlerin Döllenmesi
Gametler döllenme sonucu birleşerek zigot oluştururlar. Zigot yeni bir bireyin başlangıcıdır. Döllenme, bir spermin bir yumurtayı döllemesi olayıdır. Döllenme şu aşamalardan oluşur: Sperm yumurtanın etrafında bir zar tabakası oluşturur. Sperm yumurtanın zarını delerek sitoplazmaya girer. Spermin çekirdeği yumurtanın çekirdeğiyle birleşir. Spermin ve yumurtanın genetik materyalini içeren zigot oluşur.
Gametlerin Önemi
Gametler eşeyli üremenin temelidir
Bir yanıt bırakın