Aspirin nedir?
Aspirin, asetilsalisilik asit (ASA) adı verilen etken maddeyi içeren, analjezik, antipiretik ve antiinflamatuar etkileri olan bir ilaçtır. Dünyada en çok kullanılan ilaçlardan biridir ve yüz yılı aşkın süredir kullanılmaktadır.
Aspirinin Tarihi
Aspirinin keşfi Alman kimyager Felix Hoffmann’a aittir. Hoffmann, 1897 yılında Bayer İlaç Şirketi’nde çalışırken söğüt ağacının kabuğunda bulunan salisin adlı maddeyi sentezlemeye çalıştı. Hoffmann, asetilsalisilik asit elde etmek için salisin ile asetik asidi birleştirdi. Bu yeni maddeyi “Aspirin” adı altında piyasaya sundu. Aspirin başlangıçta ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak kullanıldı. 1950’li yıllarda aspirinin kanı sulandırıcı etkisi keşfedildiğinde kalp krizi ve felç riskini azalttığı ortaya çıktı. Bu nedenle aspirin günümüzde kalp-damar hastalıklarının önlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Aspirinin Etkileri
Aspirinin etkileri, etken maddesi olan asetilsalisilik asite bağlıdır. Asetilsalisilik asit, prostaglandin adı verilen bir maddenin oluşumunu engeller. Prostaglandinler ağrı, ateş ve iltihaplanmada rol oynayan maddelerdir. Dolayısıyla asetilsalisilik asit bu etkileri azaltarak analjezik, antipiretik ve antiinflamatuar etkilere sahiptir. Aspirinin analjezik etkisi hafif ve orta dereceli ağrılarda etkilidir. Baş ağrısı, diş ağrısı, kas ağrısı ve adet ağrısı gibi ağrılarda kullanılabilir. Aspirinin ateş düşürücü etkisi 38,5°C’nin üzerindeki ateşlerde etkilidir. Grip, soğuk algınlığı ve ateşli hastalıklar gibi enfeksiyonlarda kullanılabilir. Aspirinin antiinflamatuar etkisi artrit, romatizma ve gut gibi hastalıklarda etkilidir.
Aspirinin Kullanım Alanları
Aspirin aşağıdaki durumlarda kullanılabilir: Hafif ve orta şiddette ağrı Ateş İnflamasyon Kalp krizi ve felç riskinin azaltılması Damar tıkanıklığı riskinin azaltılması Koroner arter bypass ameliyatı sonrası migren Menopoz semptomları Osteoartrit Romatoid artrit Gut
Aspirinin Yan Etkileri
Aspirinin bazı yan etkileri şunlardır: Mide ve bağırsak sorunları (mide yanması, bulantı, kusma, ishal) Kanama riski (burun kanaması, diş eti kanaması, mide-bağırsak kanaması) Alerjik reaksiyonlar (deri döküntüsü, kaşıntı, nefes darlığı) Kulak çınlaması Baş ağrısı Görme Yan etkileri aspirin genellikle hafif ve geçicidir. Ancak aşağıdaki durumlarda aspirin kullanımında dikkatli olunmalıdır: Mide ve bağırsak hastalığı öyküsü Kanama bozukluğu Alerjik reaksiyon öyküsü Hamilelik Emzirme 12 yaş altı çocuklar
Aspirin Dozu
Aspirinin dozu kullanım amacına ve hastanın yaşı, kilosu ve sağlık durumuna göre değişmektedir. Hafif ila orta şiddette ağrı ve ateş için genellikle tek seferde 500-1000 mg aspirin alınır. Gerektiğinde 4-6 saatte bir tekrarlanabilir. Kalp krizi ve felç riskini azaltmak için genellikle düşük dozda aspirin kullanılır (günde 75-325 mg).
Aspirinin Saklanması
Aspirin oda sıcaklığında, kuru ve karanlık bir yerde saklanmalıdır.
Çözüm
Aspirin analjezik, antipiretik ve antiinflamatuar etkileri olan yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Ancak aspirinin bazı yan etkileri de olabilir. Bu nedenle aspirin kullanmadan önce doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
Bir yanıt bırakın