Apsis nedir?
Apsis, koordinat sisteminin birincil ekseni üzerindeki bir noktanın izdüşümünün işaretli ölçüsüdür. Mutlak değeri, projeksiyon ile eksenin başlangıcı arasındaki mesafedir ve işareti, projeksiyonun orijine göre konumu tarafından verilir (önce: negatif; sonra: pozitif).
Matematikte apsis
Matematikte, apsis ve ordinat, bir koordinat sistemindeki bir noktanın sırasıyla birinci ve ikinci koordinatlarıdır. Apsis, genellikle x ekseni olarak adlandırılan yatay eksenin koordinatıdır. Ordinat, genellikle y ekseni olarak adlandırılan dikey eksenin koordinatıdır. Bir noktanın koordinatları genellikle bir çift olarak yazılır, örneğin (2, 3). Bu durumda, 2 apsis ve 3 ordinatı temsil eder.
Apsis bir noktanın yerini belirlemek için kullanılır. Örneğin bir grafikte bir noktanın apsisi x eksenindeki konumunu, ordinatı ise y eksenindeki konumunu gösterir.
Apsis aynı zamanda bir fonksiyonu grafiklemek için de kullanılır. Bir fonksiyonun grafiği, fonksiyonun değerlerinin x ekseni boyunca konumlarını gösteren bir dizi noktadır. Fonksiyonun değeri, x ekseni boyunca bir noktanın apsisi ile belirlenir.
Apsis, bir eğrinin teğetinin eğimini bulmak için de kullanılabilir. Bir eğriye teğet, eğriyi bir noktada kesen bir çizgidir. Teğetin eğimi, eğrinin o noktadaki eğimini gösterir. Eğrinin apsisi, teğetin eğimini bulmak için kullanılabilir.
Apsis aynı zamanda bir dairenin veya elipsin merkezini bulmak için de kullanılabilir. Bir dairenin veya elipsin merkezi, daire veya elipsin üzerindeki tüm noktaların ortalamasıdır. Merkezi bulmak için, daire veya elipsin üzerindeki tüm noktaların apsislerini ve ordinatlarını ortalama alın.
Apsis, kürenin merkezini bulmak için de kullanılabilir. Bir kürenin merkezi, küre üzerindeki tüm noktaların ortalamasıdır. Merkezi bulmak için küre üzerindeki tüm noktaların apsis ve koordinatlarının ortalamasını alın.
Mimaride apsis
Mimaride apsis, genellikle yarım daire veya çokgen şeklinde olan bir yapı elemanıdır. Genellikle bir kilisenin veya tapınağın doğu ucunda bulunur ve sunak için bir alan sağlar. Apsisler, antik Roma ve Yunan mimarisinde yaygın olarak kullanılmıştır. Hristiyanlık döneminde, apsisler kiliselerde ve tapınaklarda giderek daha yaygın hale geldi.
Apsis türleri
Apsisler şekillerine ve konumlarına göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.
Şekillerine göre apsisler:
Yarım daire apsis: En yaygın apsis tipidir. Çokgen apsis: Üçgen, kare, beşgen veya daha karmaşık olabilir. Dikdörtgen apsis: Çok nadir görülen bir apsis tipidir.
Bulundukları yere göre apsisler:
Doğu apsisi: Bir kilise veya tapınağın doğu ucunda yer alır. Batı apsisi: Bir kilise veya tapınağın batı ucunda yer alır. Kuzey apsisi: Bir kilise veya tapınağın kuzey ucunda yer alır. Güney apsisi
Apsis tarihi
Apsisler antik Roma ve Yunan mimarisinde yaygın olarak kullanılmıştır. Roma tapınaklarında, apsisler genellikle bir sunak için alan sağlardı. Yunan tapınaklarında, apsisler genellikle bir kült heykeli veya heykel grubu için yer sağlardı. Hristiyanlık döneminde, apsisler kiliselerde ve tapınaklarda giderek daha yaygın hale geldi. Doğu apsisi genellikle bir sunak için yer sağlardı.
Apsis örnekleri
Apsis örnekleri şunlardır: Ayasofya, İstanbul, Türkiye Pantheon, Roma, İtalya Parthenon, Atina, Yunanistan Notre Dame de Paris Katedrali, Paris, Fransa Aziz Petrus Bazilikası, Vatikan
Çözüm
Apsis, bir noktanın bir koordinat sisteminin birincil eksenine izdüşümünün işaretli ölçüsüdür. Matematikte, apsis ve ordinat, bir koordinat sistemindeki bir noktanın sırasıyla birinci ve ikinci eksenleridir.
Bir yanıt bırakın