Aplastik Anemi Nedir?
Aplastik anemi, kemik iliği yeterli kan hücresi üretemediğinde ortaya çıkan bir kan hastalığıdır. Bu hastalıkta, kemik iliğindeki kök hücreler kırmızı kan hücreleri (eritrositler), beyaz kan hücreleri (lökositler) ve trombositler (pıhtılaşma hücreleri) üretemez.
Aplastik anemi nadir görülen bir hastalıktır. Her yaştan insanı etkileyebilir, ancak en sık 20 ila 60 yaş arasındaki kişilerde görülür. Erkeklerde kadınlardan daha yaygındır.
Aplastik Aneminin Belirtileri
Aplastik aneminin belirtileri kan hücresi eksikliğine bağlı olarak değişir. Kırmızı kan hücrelerinin eksikliğinden (anemi) kaynaklanan belirtiler şunlardır:
Yorgunluk Nefes darlığı Çarpıntı Baş dönmesi Görmede kararma Uyuşukluk
Beyaz kan hücrelerinin eksikliğinden (lökositopeni) kaynaklanan belirtiler şunlardır:
Sık enfeksiyonlar Ateş Boğaz ağrısı Burun akıntısı Akciğer enfeksiyonları Gastrointestinal enfeksiyonlar Cilt enfeksiyonları
Trombosit eksikliğinden (trombositopeni) kaynaklanan belirtiler şunlardır:
Kolay morarma Kanama Burun kanamaları Diş eti kanamaları Uzun süreli adet kanamaları
Aplastik Aneminin Nedenleri
Aplastik aneminin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler riski artırabilir:
Radyasyona maruz kalma Kimyasallara maruz kalma Bazı ilaçlar (kemoterapi ilaçları gibi) Otoimmün hastalıklar Viral enfeksiyonlar Genetik faktörler
Aplastik Anemi Tanısı
Aplastik anemi, kan testleri ve kemik iliği biyopsisi ile teşhis edilir. Kan testleri, düşük seviyelerde kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler gösterir. Kemik iliği biyopsisi, kemik iliğindeki hücrelerin sayısını ve kalitesini inceler.
Aplastik Anemi Tedavisi
Aplastik aneminin tedavisi hastalığın şiddetine ve nedenine göre değişmektedir.
Hafif vakalardagenellikle herhangi bir tedavi gerekmez. Hastanın enfeksiyonlara karşı korunmak için önlemler alması ve düzenli kan testleri yaptırması önerilir.
Orta ve şiddetli vakalardaAşağıdaki tedavi yöntemleri uygulanabilir:
Bağışıklık sistemini baskılayan tedavi: Bu tedavi yöntemi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanır. Bu ilaçlar kemik iliğinin bağışıklık hücrelerine saldırmasını önlemeye yardımcı olur.
Kemik iliği nakli: Bu tedavi yönteminde hastaya sağlıklı bir donörden kemik iliği nakli yapılır. Kemik iliği nakli aplastik anemi için en etkili tedavidir. Ancak bu tedavinin bazı riskleri de vardır.
Gen tedavisi: Bu tedavi yönteminde hastanın kemik iliğindeki kök hücrelere genler aktarılarak sağlıklı hücreler üretilir. Gen tedavisi henüz deneysel bir tedavidir.
Aplastik Aneminin Komplikasyonları
Aplastik anemi ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bunlar arasında şunlar yer alır:
Enfeksiyonlar Kanama Kalp sorunları Böbrek yetmezliği Karaciğer yetmezliği Solunum yetmezliği
Aplastik Anemi ve Yaşam Beklentisi
Aplastik aneminin tedavisi hastalığın şiddetine ve nedenine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda hastalar genellikle normal bir hayat yaşayabilir. Orta ve şiddetli vakalarda hastaların yaşam beklentisi tedaviye yanıt verip vermemelerine bağlıdır. Kemik iliği nakli geçiren hastaların yaşam beklentisi diğer tedavi yöntemleriyle tedavi edilen hastalara göre daha yüksektir.
Aplastik Anemi ve Önlenmesi
Aplastik aneminin kesin bir önlenmesi yoktur. Ancak, aşağıdaki önlemler alınabilir:
Radyasyona ve kimyasallara maruz kalmaktan kaçının. Bazı ilaçların olası yan etkilerini öğrenin. Otoimmün hastalıklarınız varsa doktorunuzu düzenli olarak görün. Kendinizi viral enfeksiyonlardan korumak için önlemler alın.
Bir yanıt bırakın