AIDS Hastalığı Nedir?
AIDS, edinilmiş bağışıklık yetersizliği sendromunun kısaltmasıdır. İnsan immün yetmezlik virüsünün (HIV) neden olduğu kronik bir hastalıktır. HIV, vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olan beyaz kan hücrelerini yok ederek bağışıklık sistemini zayıflatır. Bu, AIDS’li kişileri ciddi enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı savunmasız hale getirir.
AIDS’in nedeni
AIDS’e HIV virüsü neden olur. HIV insan vücuduna girdiğinde bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan CD4 T hücrelerini enfekte eder. CD4 T hücreleri vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olan beyaz kan hücreleridir. HIV, CD4 T hücrelerini yok ederek bağışıklık sistemini zayıflatır.
AIDS’in bulaşması
HIV şu yollarla bulaşabilir:
Kan yoluyla: HIV, enfekte kanla temas yoluyla bulaşabilir. Bu, kan nakli, enfekte iğnelerin veya şırıngaların paylaşılması veya cinsel ilişki sırasında prezervatifsiz anal veya vajinal penetrasyon yoluyla gerçekleşebilir.
Cinsel ilişki yoluyla: HIV, enfekte sıvılarla (sperm, vajinal salgılar ve kan) temas yoluyla cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir.
Anneden bebeğe: HIV, enfekte bir anneden bebeğe doğum sırasında veya emzirme yoluyla bulaşabilir.
AIDS’in belirtileri
AIDS başlangıçta çoğunlukla semptomsuzdur. HIV ile enfekte kişiler, HIV enfeksiyonunun ilk birkaç haftasında grip benzeri semptomlar yaşayabilir. Bu semptomlar ateş, yorgunluk, kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri ve boğaz ağrısını içerir. AIDS ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
aşırı kilo kaybı
sürekli yorgunluk
Ateş
İshal
Kas ve eklem ağrıları
Nefes darlığı
Dermatolojik problemler
enfeksiyonlar
AIDS tanısı
AIDS tanısı kan testiyle konur. Bu test, vücudun kanında HIV virüsüne karşı antikorların varlığını tespit eder.
AIDS’in tedavisi
Şu anda AIDS’in kesin bir tedavisi yok. Ancak antiretroviral tedavi (ART) ile HIV enfeksiyonunun ilerlemesi yavaşlatılabilir ve yaşam beklentisi uzatılabilir. ART, HIV’i kontrol eden CD4 T hücrelerinin sayısını artırmaya yardımcı olur.
AIDS’in önlenmesi
AIDS’i önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Korunmasız cinsel ilişkiden kaçının.
Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanın.
Kan ürünlerini yalnızca güvenilir kaynaklardan alın.
Enfekte bir kişiden kan nakli almayın.
Enfekte olmuş bir kişiyle iğne veya şırıngayı paylaşmayın.
Enfekte bir kişiyi doğurmayın veya emzirmeyin.
AIDS’in Etkileri
AIDS dünya çapında ciddi bir halk sağlığı sorunudur. AIDS, 2022 yılına kadar yaklaşık 38 milyon kişiye bulaştı. AIDS, 2022 yılında yaklaşık 680.000 kişinin ölümüne neden oldu. AIDS, özellikle gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Gelişmekte olan ülkelerde HIV ile enfekte kişilerin yaklaşık %70’i ART alamamaktadır. AIDS aynı zamanda sosyal ve ekonomik bir sorundur. AIDS insanların çalışmasını ve topluma katkıda bulunmasını engelleyebilir. AIDS aynı zamanda ailelerde ve topluluklarda da ciddi stres ve ayrımcılık yaratabilir.
AIDS Hakkında Bilinmesi Gereken Diğer Şeyler
AIDS cinsel yönelim ya da cinsiyet kimliğiyle ilgili değildir.
AIDS kişinin karakteri veya ahlakıyla ilgili değildir.
AIDS herkesi etkileyebilir.
AIDS’li Biriyle Nasıl İletişim Kurulur?
AIDS’li biriyle iletişim kurarken aşağıdakileri göz önünde bulundurun:
AIDS’li kişinin duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını anlayın.
AIDS’li kişiye kendisi hakkında konuşmak istemesi için zaman tanıyın.
AIDS’li kişiyi yargılamayın veya damgalamayın.
Başkalarına AIDS’li bir kişiden bahsetmeden önce izin alın.
Bir yanıt bırakın