Zahir nedir?
Zahir, sözlükte “açık, açık, belli” anlamına gelen bir kelimedir. Fıkıh terimi olarak ise “sadece duymakla kastettiği mana açıkça anlaşılan, ancak yoruma, tahsise ve -vahiy süresi içinde- nesih imkânına kapalı olmayan söz” anlamına gelir. Zahir, bir şeyin görünen yüzü, dış görünüşü, dışarıdan görünen tarafı demektir. Bu anlamda zahiri, bir şeyin batıni yönünün zıttıdır. Bâtin, bir şeyin görünmeyen iç tarafı, içinde saklı tarafı demektir. Zahir, İslam’da hem fıkıh hem de tasavvuf alanında önemli bir kavramdır. Fıkıhta zahir, metinlerin (Kuran ve sünnet) gerçek anlamı anlamına gelir. Tasavvufta zahir, dünya ve evren demektir.
Fıkıhta Zahir
Fıkıhta zahir, metinlerin gerçek anlamıdır. Naslar iki ana kaynaktan oluşur: Kur’an ve Sünnet. Kur’an-ı Kerim Allah’ın kelamı olan ilahi bir kitaptır. Sünnet Hz. Muhammed’in sözleri, eylemleri ve onayları. Fıkıh metodu, metinlerden hüküm çıkarmanın kurallarını inceleyen bir bilim dalıdır. Fıkıh açısından zahir, metinlerin ilk bakışta anlaşılan manasıdır. Zahir, fıkıh hükümlerinin ana kaynaklarından biridir. Zahir her ne kadar gerçek bir anlam taşısa da her zaman kesin bir hüküm vermez. Bazı durumlarda zahir, yorum, tahsis veya nesih yoluyla başka bir anlama da gelebilir.
Te’vil
Te’vil, metinlerin görünen anlamından farklı bir anlam çıkarmak demektir. Yorum, anlaşılması zor olan veya açıkça çelişkili olan metinlerdeki hükümlerin uzlaştırılması amacıyla yapılır.
Paylaştırma
Tahsis, metinlerin genel hükmünün özel bir durumla sınırlandırılması anlamına gelir. Tahsis, metinlerdeki genel hükmün belirli bir duruma uygulanmaması anlamına gelir.
nesih
Nesih, daha önceki bir metnin hükmünün daha sonraki bir metinle kaldırılmasıdır. Nesih, metinlerin hükümlerinde değişiklik yapılmasını ifade eder.
Zahir’in Önemi
Fıkıhta zahir, fıkıh hükümlerinin ana kaynaklarından biridir. Zahir, fıkıh hükümlerinin çıkarılmasında başvurulan ilk kaynaktır. Zahir açık bir manayı ifade ediyorsa, başka bir delile gerek kalmaksızın o manaya göre hüküm verilir. Zâhir’in önemini şu şekilde özetleyebiliriz: Zâhir, fıkıh hükümlerinin ana kaynaklarından biridir. Zahir, fıkıh hükümlerinin çıkarılmasında başvurulan ilk kaynaktır. Zahir açık bir manayı ifade ediyorsa, başka bir delile gerek kalmaksızın o manaya göre hüküm verilir.
Tasavvufta Zahir
Tasavvufta zahir, dünya ve evren demektir. Tasavvuf, Allah’a ulaşmayı amaçlayan bir bilgi ve eylem yoludur. Tasavvufta zahir, insanın Allah’tan uzaklaşmasına neden olan maddi dünyayı ve onun üzerindeki olayları ifade eder. Tasavvufta zahir ile batının karşıtlığı vardır. Bâtin, insanın Allah’a ulaşmasını sağlayan manevi dünyayı ve onun üzerindeki olayları ifade eder. Tasavvuf yolundaki insan, zahiri terk ederek içini aydınlatmaya çalışır. Tasavvufta zahir şu şekilde açıklanabilir: Zahir dünya ve kâinattır. Zahir, insanı Allah’tan uzaklaştırır. Görünen ile iç olan karşıttır.
Zahir ve Batın Arasındaki İlişki
Zahir ve batın birbirini tamamlayan iki kavramdır. Zahir, içe yönelik bir araçtır. Zahir sayesinde batın anlaşılır ve kavranır. Tasavvufta zahir, batına giden bir merdivendir. Tasavvuf yolundaki insan, zahiri kullanarak batına ulaşabilir. Zahir ve batın arasındaki ilişkiyi şu şekilde özetleyebiliriz: Zahir ve batın birbirini tamamlayan iki kavramdır. Zahir, içe yönelik bir araçtır. Zâhir sayesinde batın anlaşılır ve idrak edilir.
Çözüm
Zahir, etek
Bir yanıt bırakın