Yönetmelikler nelerdir?
Yönetmelikler, kanunların uygulanmasına ilişkin esasları gösteren, bakanlar kurulu tarafından çıkarılan ve tıpkı kanunlar gibi, aksi belirtilmedikçe cumhurbaşkanının imzasını takiben Resmi Gazete’de yayımlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe giren düzenleyici düzenlemelerdir. aksi bir hüküm.
Yönetmeliğin Amacı
Yönetmeliklerin amacı, kanunların uygulanmasına ilişkin ayrıntıları belirlemek ve uygulamada birliği sağlamaktır. Kanunlar genel ilkeleri belirlerken, yönetmelikler bu ilkeleri somutlaştırır ve uygulamaya koyar. Örneğin, kanun bir kamu kurumunun kuruluşunu ve görevlerini belirlerken, tüzük bu kurumun çalışma usul ve esaslarını düzenler.
Tüzük Türleri
Düzenlemeler amaç ve kapsamlarına göre çeşitli türlere ayrılabilir.
Kanunlara dayanılarak çıkarılan düzenlemeler: Bu yönetmelikler, bir yasa ile yetkilendirilmiş Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan yönetmeliklerdir ve yasaların uygulanmasına ilişkin ilkeleri gösterir. Örneğin, “İdari Mahkemeler Kanununa Göre Dava Açma ve Yargılama Usulü Hakkında Yönetmelik”, “İdari Mahkemelerin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun”a dayanarak çıkarılan bir yönetmeliktir.
Kanuna aykırı olmayan hususlarda çıkarılan yönetmelikler: Bu yönetmelikler, bakanlar kurulu tarafından kanuna aykırı olmayan konularda çıkarılan yönetmelikler olup, kamu yararı ve genel koşulların gerektirdiği hallerde çıkarılabilir. Örneğin, “Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulması Gereken Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik” kanuna aykırı olmayan konularda çıkarılan bir yönetmeliktir.
Anayasaya dayanılarak çıkarılan düzenlemeler: Bu düzenlemeler, Anayasanın verdiği yetkiye dayanarak Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelik olup, Anayasanın uygulanmasına ilişkin esasları göstermektedir. Örneğin “Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulü Hakkında Yönetmelik” Anayasaya dayanılarak çıkarılan bir yönetmeliktir.
Yönetmelik Çıkarımı
Yönetmelikler bakanlar kurulu tarafından çıkarılır. Yönetmelik çıkarma yetkisi Başbakana aittir. Ancak Başbakan, yönetmelik çıkarma yetkisini bakana, bakandan aldığı yetkiyi müsteşara, müsteşardan aldığı yetkiyi genel müdür veya genel müdür yardımcısına kullandırabilir. Yönetmelik çıkarma yetkisine bir kanunla yetki verilmişse, yönetmeliğin bu kanuna uygun olarak çıkarılması gerekir. Kamu yararının ve genel koşulların gerektirdiği hallerde, kanunlara aykırı olmayan hususlara ilişkin düzenlemeler yapılabilir.
Yönetmeliğin Yürürlüğe Girmesi
Yönetmelikler Resmi Gazete’de yayımlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe girecek. Ancak yönetmeliklerde aksi belirtilmesi halinde daha kısa sürede yürürlüğe girebilecek.
Tüzüğün Değiştirilmesi veya İptali
Yönetmelikler bakanlar kurulu tarafından değiştirilebilir veya kaldırılabilir. Ancak, bir kanuna dayanarak çıkarılan yönetmelikler ancak o kanunla değiştirilebilir veya kaldırılabilir.
Tüzüklerin Hukuki Niteliği
Tüzükler, kanunla yönetilen düzenleyici eylemlerdir. Kanuna aykırı düzenlemeler hukuka aykırı ve uygulanamazdır.
Yönetmeliklerin Özellikleri
Yönetmeliklerin temel özellikleri şunlardır: Yönetmelikler, kanuna aykırı olmayan veya kanuna dayanmayan konularda bakanlar kurulu tarafından çıkarılan düzenleyici düzenlemelerdir. Yönetmelikler kanunların uygulanmasına ilişkin esasları gösterir. Kamu yararı ve genel durum gerektirdiğinde düzenlemeler yapılabilir. Yönetmelikler Resmi Gazete’de yayımlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe giriyor. Yönetmelikler bakanlar kurulu tarafından değiştirilebilir veya kaldırılabilir.
Türkiye’deki Mevzuat
Türkiye’de düzenlemeler 1924 Anayasası’ndan bu yana kullanılmaktadır. 1982 Anayasası’nda düzenlemeler “düzenleyici tasarruf” olarak tanımlanıyor. Anayasanın 104. maddesine göre Bakanlar Kurulu, kanunlarda yer alan genel ilkeleri kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak genişletebilir, daraltabilir ve bunlara yeni hükümler ekleyebilir. Türkiye’de yürürlükte olan düzenlemeler Mevzuat Bilgi Sisteminde (MEBİS) yayınlanmaktadır. **T
Bir yanıt bırakın