Tüberküloz (TB) nedir?
Tüberküloz (TB), Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis) bakterisinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. En sık akciğerleri etkileyen bir hastalıktır ancak vücudun diğer organlarına da yayılabilir.
Tüberküloz Tarihi
Tüberküloz insanlık tarihi kadar eski bir hastalıktır. M.Ö. 4000 yıllarında Mısır’da tüberküloza benzer bir hastalıktan bahsedilmektedir. Orta Çağ’da tüberküloz Avrupa’da yaygın bir hastalıktı ve “ince hastalık” olarak biliniyordu. 19. yüzyılda tüberküloz, 18. yüzyılda doğan her 10 kişiden 1’inin ölümüne neden olan bir salgın haline geldi.
Yüzyılın başında tüberküloza karşı etkili bir aşı olan BCG geliştirildi. Ayrıca tüberküloz tedavisinde kullanılan antibiyotikler de geliştirildi. Bu gelişmeler sayesinde tüberküloz dünya çapında giderek daha az yaygın hale geldi.
Ancak 20. yüzyılın sonlarında HIV/AIDS salgınının artmasıyla birlikte tüberküloz yeniden yaygınlaşmaya başladı. HIV/AIDS hastaları tüberküloza karşı daha savunmasızdır.
Tüberkülozun Nedeni
Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu bakteri hava yoluyla bulaşır. Enfekte bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında veya konuştuğunda bakteriler havaya yayılır. Sağlıklı bir kişi bu bakterileri soluduğunda enfeksiyon kapabilir.
Tüberküloz bakterisi vücuda girdikten sonra akciğerlere yerleşir. Bağışıklık sistemi bakterilerle savaşmaya çalışır. Ancak bazı durumlarda bağışıklık sistemi bakterileri tamamen yok edemez. Bu durumda bakteriler vücutta uykuda kalır.
Uyuyan bakteriler bağışıklık sistemi zayıfladığında aktif hale gelebilir. Bu durumda tüberküloz hastalığı ortaya çıkar.
Tüberküloz belirtileri
Aktif tüberkülozun belirtileri şunlardır:
Öksürük, sıklıkla balgamla birlikte Ateş Gece terlemesi Kilo kaybı Nefes darlığı Göğüs ağrısı
Tüberküloz aynı zamanda vücudun diğer organlarını da etkileyebilir. Bu durumda organa bağlı olarak farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Örneğin böbrek tüberkülozunda idrarda kan, omurilik tüberkülozunda sırt ağrısı, beyin tüberkülozunda baş ağrısı ve baş dönmesi gibi belirtiler görülebilmektedir.
Tüberküloz Tanısı
Tüberküloz tanısı koymak için aşağıdaki testler yapılabilir:
Göğüs röntgeni Balgam kültürü Kan testi Kemik iliği testi
Tüberküloz Tedavisi
Tüberküloz antibiyotiklerle tedavi edilir. Tedavi genellikle 6-9 ay sürer. Tedavi sırasında hastanın düzenli olarak doktor tarafından kontrol edilmesi gerekir.
Tedavi edilmeyen tüberküloz ölümcül olabilir.
Tüberkülozdan korunma
Tüberkülozdan korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
BCG aşısını yaptırmak Enfekte kişilerden uzak durmak Sigara içmemek Sağlıklı beslenmek Bağışıklık sistemini güçlendirmek
Tüberküloz Tedavisinde Yeni Gelişmeler
Tüberküloz tedavisinde yeni antibiyotikler ve tedavi yöntemleri geliştirilmeye devam ediyor. Bu çalışmalar tüberkülozun daha etkin tedavi edilmesini ve önlenmesini sağlayacaktır.
Tüberküloz Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Tüberküloz bulaşıcı bir hastalıktır. Ancak kolay bulaşan bir hastalık değildir. Enfekte olmuş bir kişiyle uzun süre yakın temasta bulunmak gerekir. Tüberküloz tedavi edilebilir bir hastalıktır. Doğru tedavi ile tüberküloz tamamen tedavi edilebilir. Tüberküloz, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha ciddidir.
Tüberkülozun Önlenmesi
Tüberkülozdan korunmanın en etkili yolu BCG aşısını yaptırmaktır. BCG aşısı tüberküloza karşı koruma sağlar.
Kendinizi tüberkülozdan koruyun
Bir yanıt bırakın