Tomografi Nedir?
Tomografi, vücudun farklı açılardan röntgen yoluyla görüntülenmesini sağlayan radyolojik bir görüntüleme yöntemidir. Tomografi, röntgenden farklı olarak kesitsel bir görüntüleme yöntemidir. Yani vücuttan alınan röntgen görüntüleri bilgisayar yardımıyla birleştirilerek vücudun farklı katmanlarının görüntüleri oluşturulur. Bu sayede vücudun iç organları, kemikleri, damarları gibi yapılar daha detaylı incelenebilmektedir.
Tomografi Tarihi
Tomografinin temelleri 19. yüzyılın sonlarında geliştirilen röntgen ile atılmıştır. Röntgenler vücuttaki kemik ve dokuların görüntülenmesini sağlasa da bu görüntüler genellikle iki boyutluydu ve sınırlı bir görüş sunuyordu. 20. yüzyılın başlarında Fransız doktor Jean-François Gaillié, farklı açılardan alınan röntgen görüntülerini birleştirerek vücudun iç yapılarını daha ayrıntılı olarak görüntüleyebilecek bir yöntem geliştirdi. Bu yönteme “tomosentez” adı verildi.
Tomosentez yöntemi geliştirildiği dönemde henüz yaygın olarak kullanılmıyordu. Ancak 1960’lı yıllarda gelişen bilgisayar teknolojisiyle tomosentez yöntemi daha kullanışlı hale geldi. Bu sayede tomografi yöntemi tıpta yaygın olarak kullanılmaya başlandı.
Tomografi Çeşitleri
Tomografi farklı teknikler kullanılarak uygulanabilen bir görüntüleme yöntemidir. Bu tekniklere göre tomografinin farklı türleri bulunmaktadır.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Bilgisayarlı tomografi (BT) en sık kullanılan tomografi türüdür. CT yönteminde X-ışını tüpü ve dedektörler vücut etrafında döner. Bu hareket sırasında X-ışını tüpünden çıkan ışınlar vücudun farklı katmanlarından geçerek dedektörlere ulaşır. Dedektörler tarafından toplanan veriler, vücudun kesitsel görüntülerini oluşturmak için bir bilgisayar tarafından işlenir.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI)
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), X ışınları yerine manyetik alan ve radyo dalgaları kullanan bir tomografi türüdür. MR yönteminde vücut güçlü bir manyetik alana yerleştirilir. Bu manyetik alan vücuttaki atomların çekirdeklerini harekete geçirir. Atomların hareketi radyo dalgaları kullanılarak incelenir. Bu veriler, vücudun kesitsel görüntülerini oluşturmak için bir bilgisayar tarafından işlenir.
Diğer Tomografi Türleri
Diğer tomografi türleri arasında pozitron emisyon tomografisi (PET), tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi (SPECT) ve pozitron emisyon tomografisi/bilgisayarlı tomografi (PET/CT) yer alır.
Tomografinin Kullanım Alanları
Tomografi tıpta çok çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Tomografi birçok hastalığın tanı ve tedavisinde yardımcı olur:
Beyin ve sinir sistemi hastalıkları Kalp ve damar hastalıkları Akciğer hastalıkları Sindirim sistemi hastalıkları Kas-iskelet sistemi hastalıkları Kadın hastalıkları ve doğum hastalıkları Ürolojik hastalıklar Onkolojik hastalıklar
Tomografinin Riskleri
Tomografi, X ışınlarını kullanan bir görüntüleme yöntemidir. Bu nedenle tomografinin bazı riskleri vardır. Bu riskler tomografinin sıklığına ve süresine göre değişmektedir.
Tomografinin riskleri şunları içerir:
Radyasyona maruz kalma Alerjik reaksiyonlar Kontrast maddeye bağlı yan etkiler
Tomografi Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tomografi öncesinde hastanın doktoruyla görüşmesi ve herhangi bir risk faktörünün olup olmadığını belirtmesi önemlidir. Ayrıca CT taraması sırasında hastanın hareket etmesini önlemek için sakinleştirici ilaçlar verilebilir.
Tomografi sonrasında hastanın herhangi bir yan etki hissetmesi durumunda doktoruna başvurması önerilir.
Çözüm
Tomografi tıpta yaygın olarak kullanılan ve çok çeşitli amaçlarla kullanılabilen bir görüntüleme yöntemidir. Tomografi vücudun iç yapılarının detaylı incelenmesine olanak sağlayarak hastalıkların tanı ve tedavisinde önemli rol oynar.
Bir yanıt bırakın