Tüberküloz (TB) nedir?
Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis) adı verilen bakterinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. En sık akciğerleri etkileyen tüberküloz, vücudun diğer organlarını da etkileyebilir.
Tüberküloz Nasıl Bulaşır?
Tüberküloz, enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sırasında havaya yayılan bakteri parçacıkları yoluyla bulaşır. Bu parçacıklar enfekte olmayan bir kişinin solunum yoluna girebilir ve enfeksiyona neden olabilir. Tüberküloz genellikle uzun süreli yakın temas gerektiren durumlarda bulaşır. Bu nedenle aile üyeleri, arkadaşlar, sağlık çalışanları gibi enfekte bir kişiyle yakın temasta bulunan kişiler risk altındadır.
Tüberkülozun belirtileri nelerdir?
Tüberkülozun en sık görülen belirtisi öksürüktür. Öksürük genellikle haftalar veya aylarca sürer ve balgam içerebilir. Diğer semptomlar ateş, terleme, kilo kaybı, gece terlemesi ve nefes darlığını içerebilir. Tüberküloz vücudun herhangi bir organını etkileyebilir. Akciğer dışı tüberkülozun belirtileri etkilenen organa göre değişir. Örneğin kemiklerde veya eklemlerde tüberküloz ağrıya, şişmeye ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Beyin tüberkülozu baş ağrılarına, boyun sertliğine ve nöbetlere neden olabilir.
Tüberküloz Nasıl Tedavi Edilir?
Tüberküloz antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Tedavi genellikle birkaç ay sürer. Tedavi edilmeyen tüberküloz ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme neden olabilir.
Tüberkülozun Önlenmesi
Tüberkülozdan korunmak için şu önlemler alınabilir: BCG aşısı: BCG aşısı tüberküloza karşı koruma sağlar. Türkiye’de BCG aşısı 0-18 yaş arası çocuklara yapılmaktadır. Sağlıklı bir yaşam tarzı: Sağlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve sigara içmemek bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur ve tüberküloza yakalanma riskini azaltır. Enfekte kişilerden uzak durmak: Enfekte bir kişiyle yakın temasta bulunmak tüberküloza yakalanma riskini artırır.
Türkiye’de Tüberkülozun Durumu
Türkiye tüberkülozla mücadelede önemli ilerleme kaydetti. 2000 yılından bu yana tüberküloz görülme sıklığı %80 oranında azalmıştır. Ancak tüberküloz Türkiye’de halen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Türkiye’de 2022 yılında 14.000’den fazla yeni tüberküloz vakası bildirildi.
Tüberkülozun Dünyadaki Durumu
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre 2022 yılında dünya çapında 10 milyondan fazla yeni tüberküloz vakası bildirildi. Bu vakaların yaklaşık 1,5 milyonu ölümle sonuçlandı. Tüberküloz özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaygın görülen bir hastalıktır. Bu ülkelerde tüberküloza yakalanma ve ölme riski daha yüksektir.
Çözüm
Tüberküloz ciddi bir bulaşıcı hastalıktır. Tüberkülozdan korunmak için BCG aşısını yaptırmak, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve enfekte insanlardan uzak durmak önemlidir.
Ek Bilgiler
Tüberküloz, 1882 yılında Alman bakteriyolog Robert Koch tarafından keşfedildi. Tüberküloz, tarih boyunca milyonlarca insanın ölümüne neden oldu. Tüberküloz aynı zamanda “ince hastalık” olarak da bilinir. Tüberküloz, 20. yüzyılın başlarında en yaygın ölüm nedenlerinden biriydi. Antibiyotiklerin keşfiyle tüberküloz önemli ölçüde kontrol altına alındı. Ancak tüberküloz dünya çapında hala önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Tüberküloz Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Tüberküloz nasıl teşhis edilir? Tüberküloz tanısı göğüs röntgeni, balgam testi ve kan testi gibi çeşitli testlerle konulabilir. Tüberküloz nasıl tedavi edilir?
Bir yanıt bırakın