Teşvik Nedir?
Teşvik, bir bireyi veya grubu bir eylemi gerçekleştirmeye veya bir davranışı benimsemeye yönlendirmek için kullanılan bir araçtır. Teşvikler maddi veya manevi olabilir. Maddi teşvikler, para, vergi kesintileri, krediler, hibeler vb. gibi ekonomik faydaları olabilir: Manevi teşviklerin takdir, övgü, ödül vb. gibi sosyal veya psikolojik faydaları olabilir: Teşviklerin değişimde etkili bir araç olması bireylerin ve grupların davranışları. Örneğin, tasarrufları teşvik etmek için vergi kredileri kullanılabilir. Krediler girişimciliği teşvik etmek için kullanılabilir. Hibeler araştırma ve geliştirmeyi teşvik etmek için kullanılabilir. Ödüller iyi performansı teşvik etmek için kullanılabilir.
Teşvik Çeşitleri
Teşvikler çeşitli kriterlere göre sınıflandırılabilir. Örneğin teşvikler hedef kitlesi, teşvik şekli, teşvikin amacı gibi kriterlere göre sınıflandırılabilir.
Hedef Kitle Açısından Teşvik Çeşitleri
Teşvikler hedef kitlelerine göre bireysel teşvikler ve kurumsal teşvikler olarak sınıflandırılabilir. Bireysel teşvikler, bireyleri bir eylemi gerçekleştirmeye veya bir davranışı benimsemeye etkilemek için kullanılır. Kurumsal teşvikler ise şirketleri veya diğer kurumları bir eyleme geçmeye veya davranış benimsemeye yönlendirmek için kullanılır.
Şekil Açısından Teşvik Çeşitleri
Teşvikler şekillerine göre maddi teşvikler ve manevi teşvikler olarak sınıflandırılabilir. Mali teşvikler, para, vergi indirimleri, krediler, hibeler vb. ekonomik faydalardır. Ahlaki teşvikler takdir, övgü, ödül vb. sosyal veya psikolojik faydalardır.
Amacına Göre Teşvik Çeşitleri
Teşvikler amaçlarına göre ekonomik teşvikler, sosyal teşvikler ve çevresel teşvikler olarak sınıflandırılabilir. Ekonomiyi canlandırmak için ekonomik teşvikler kullanılır. Toplumsal sorunları çözmek için sosyal teşviklerden yararlanılır. Çevreyi korumak için çevresel teşviklerden yararlanılmaktadır.
Teşviklerin Amaçları
Teşvikler çeşitli amaçlarla kullanılabilir. Teşviklerin en yaygın amaçlarından bazıları şunlardır: Üretimi ve istihdamı artırmak Yatırımı teşvik etmek Ar-Ge’yi teşvik etmek İhracatı teşvik etmek İthalatı azaltmak Tasarrufları teşvik etmek Yatırımcıları çekmek Girişimciliği teşvik etmek Sosyal sorunları çözmek Çevreyi korumak
Teşviklerin Etkileri
Teşviklerin ekonomi ve toplum üzerinde çeşitli etkileri olabilir. Teşviklerin olumlu etkilerinden bazıları şunlardır: Üretimi ve istihdamı artırmak Yatırımı artırmak Ar-Ge’yi artırmak İhracatı artırmak İthalatı azaltmak Tasarrufları artırmak Yatırımcıları çekmek Girişimciliği artırmak Sosyal sorunları çözmek Çevreyi korumak Teşviklerin olumsuz etkilerinden bazıları şunlardır: Devlet harcamalarının artması Mali disiplinin bozulması Ekonomik eşitsizliğin artması Rekabetin bozulması Yeşil alanların tahribi
Teşviklerin Uygulanması
Teşvikler genellikle devlet tarafından uygulanmaktadır. Devlet teşvikleri tek başına ya da diğer kurumlarla işbirliği yaparak uygulayabilir. Teşviklerin uygulanmasında çeşitli yöntemler kullanılabilir. Örneğin teşvikler kanunla düzenlenebilir, yönetmelikle düzenlenebilir veya uygulama kılavuzlarıyla belirlenebilir.
Türkiye’deki Teşvikler
Türkiye’de teşvikler çeşitli kurumlar tarafından uygulanmaktadır. Bu kurumlardan bazıları şunlardır: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ticaret Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Kalkınma Ajansları KOSGEB İşkur Türkiye’de teşvikler genel olarak yatırım teşviki olarak uygulanmaktadır. Yatırım teşvikleri, yatırımların yapılmasını ve sürdürülmesini teşvik etmek amacıyla uygulanan teşviklerdir. Yatırım teşvikleri maddi ve manevi teşvikler şeklinde olabilir. Türkiye’de uygulanan başlıca yatırım teşvikleri; KDV istisnası, vergi indirimi, sigorta primi teşviki, kredi desteğidir.
Bir yanıt bırakın