Temel İlkeler Anayasası veya 1921 AnayasasıTürkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasası olup, 20 Ocak 1921’de Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilmiştir. 23 madde ve bir ayrı maddeden oluşan kısa bir anayasadır.
Anayasa Hukukunun Kabulü
Anayasa’nın kabulü, Türk milletinin Kurtuluş Savaşı’nda kazandığı zaferin bir sonucuydu. 1919’da başlayan Kurtuluş Savaşı, 1921’de Sakarya Meydan Muharebesi’nin zaferiyle yeni bir döneme girdi. Bu dönemde Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini atacak bir anayasaya ihtiyaç duyuldu.
Büyük Millet Meclisi 1921’in başlarında bir anayasa komisyonu kurdu. Komisyon, Halkçı Program’a dayalı bir anayasa taslağı hazırladı. Bu taslak Büyük Millet Meclisi tarafından 20 Ocak 1921’de kabul edildi ve Anayasa Kanunu olarak yürürlüğe girdi.
Anayasa Hukukunun Özellikleri
Anayasa kısa ve öz bir anayasadır. Bu özelliğinden dolayı “çerçeve anayasa” olarak da adlandırılır. Hukuk devletin temel yapısını, devlet organları arasındaki ilişkileri ve bireyin temel hak ve özgürlüklerini belirler.
Anayasanın temel özellikleri şunlardır:
Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
Yürütme ve yasama yetkisi, milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisi’nde toplanır ve ortaya çıkar.
Yargı bağımsızdır.
Temel hak ve özgürlükler güvence altına alınmıştır.
Anayasa Hukukunun Önemi
Anayasa Hukuku, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında önemli bir rol oynamıştır. Kanun, Türkiye’yi hukukun üstünlüğüyle yönetilen laik, demokratik ve sosyal bir devlet olarak tanımlamıştır. Ayrıca temel hak ve özgürlükleri güvence altına almış ve bireyin hak ve özgürlüklerini korumuştur.
Anayasanın temel hükümleri
Anayasanın 1. maddesi egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olduğunu belirtir. Bu hüküm Türkiye’nin bir cumhuriyet olduğunu gösterir.
Kanunun 2. maddesinde, yürütme ve yasama yetkisinin, milletin tek ve gerçek temsilcisi olan Büyük Millet Meclisi’nde belirlendiği ve toplandığı hükme bağlanmıştır. Bu hüküm, parlamenter hükümet sisteminin benimsendiğini göstermektedir.
Kanunun 3. maddesi yargının bağımsız olduğunu belirtmektedir. Bu hüküm yargının diğer devlet organlarından bağımsız olarak çalışmasını güvence altına almaktadır.
Kanun önünde eşitlik ilkesi kanunun 4. maddesinde benimsenmiştir. Bu hüküm tüm vatandaşların kanun önünde eşit olduğunu göstermektedir.
Din ve vicdan özgürlüğü kanunun 5. maddesinde garanti altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin istediği dine inanmakta özgür olduğunu göstermektedir.
Düşünce ve ifade özgürlüğü kanunun 6. maddesinde güvence altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin kendi düşüncelerini ifade etmekte özgür olduğunu göstermektedir.
Toplantı ve gösteri özgürlüğü kanunun 7. maddesinde güvence altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin dilediği gibi toplantı ve gösteri düzenlemekte serbest olduğunu göstermektedir.
Basın özgürlüğü kanunun 8. maddesinde güvence altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin dilediği gibi basın ve yayın faaliyetinde bulunmakta serbest olduğunu göstermektedir.
Eğitim ve öğretim özgürlüğü kanunun 9. maddesinde güvence altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin istediği şekilde eğitim ve öğretim alma özgürlüğüne sahip olduğunu göstermektedir.
Kanunun 10. maddesinde çalışma özgürlüğü garanti altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin istediği işi yapmakta özgür olduğunu göstermektedir.
Özel mülkiyet hakkı kanunun 11. maddesinde garanti altına alınmıştır. Bu hüküm herkesin mülkünü dilediği gibi kullanmakta serbest olduğunu göstermektedir.
Kanunun 12. maddesi, vergilendirmenin hukuk ilkelerine uygun olarak yapılması gerektiğini belirtmektedir. Bu hüküm, vergilendirmenin hukuka uygun olarak yapılmasını sağlar.
Kanunun 13. maddesi askerlik hizmetinin zorunlu olduğunu belirtmektedir. Bu hüküm, tüm vatandaşların askerlik hizmetini yapmakla yükümlü olduğunu göstermektedir.
Bir yanıt bırakın