Konuşma Şekilleri Nedir?
Retorik, kelimelerin gerçek anlamının ötesine geçerek anlatılmak isteneni ifade etmek anlamına gelir. Anlatıma zenginlik katmak, etkililiğini artırmak, monotonluğu kırmak ya da az sözle çok şey anlatmak amacıyla yapılır. Türk edebiyatında söz sanatları genel olarak şu şekilde gruplandırılır:
Metafora dayalı sanatlar: Bu sanatlarda kullanılan kelimeler gerçek anlamının dışında kullanılarak anlam kayması yaratmaktadır.
Benzetme: İki varlık arasında benzerlik kurularak yapılan sanattır. Bu sanatta benzerlik, benzerlik ve ilgi unsurları bulunmaktadır.
Benzer: Karşılaştırılan unsurdur.
Simüle edilmiş: Benzer, elemente benzeyen elementtir.
Uzun: İki unsur arasındaki benzerliğin yönüdür. Örneğin, “Gül yanaklı, ela gözlü bir kızdı.” Cümlede ve “gül yanaklı” sözünde bir benzetme sanatı var. Bu cümlede kız bir gülün yanağına benzetilmektedir. Burada beğeni “kız”, beğeni “gül”, ilgi ise “yanaklı”dır.
Metafor: Teşbih sanatı, benzer ve benzetilen unsurlar arasında ilişki kurularak yapılan sanattır. Ancak bu teknikte benzerlik unsuru, benzerliğin ilgisi belirtilmeden kullanılmaktadır. Örneğin, “Kalbi ateş gibiydi.” Cümlede bir metafor sanatı vardır. Bu cümlede insanın kalbi ateşe benzetilmektedir. Ancak burada benzerlik unsuru “ateş” olarak ifade edilmiş olup, benzerlik ilgisi belirtilmemiştir.
Metafor: Kelimelerin gerçek anlamlarının dışında bir anlam ifade edecek şekilde kullanılmasıyla yapılan sanattır. Örneğin, “Bu iş beni rahatsız etti.” Cümlede “can” kelimesi gerçek anlamının dışında kullanılmıştır. Bu cümlede “can” kelimesi “hayat, hayat” anlamında kullanılmıştır.
Mecaz-ı mürsel (İsim aktarımı): Bir varlığın veya kavramın başka bir varlık veya kavramı temsil edecek şekilde kullanılmasıyla yapılan sanattır. Örneğin, “O akıllı bir adam.” Cümlede “akıllı” kelimesi “zeki” anlamında kullanılmıştır. Bu cümlede “akıllı” kelimesi “insan”ı temsil etmek için kullanılmıştır.
İma (Referans): Bir kelimenin gerçek anlamının dışında örtülü bir şekilde kullanılmasıyla yapılan sanattır. Örneğin, “Bu adam çok cimri.” Cümlede “cimri” kelimesi “elindeki parayı vermeyen” anlamında kullanılmıştır. Bu cümlede “cimri” kelimesi gerçek anlamının dışında örtülü olarak kullanılmıştır.
Tariz (Tersini Söyleme): Bir kelimenin gerçek anlamının tam tersini söyleyerek yapılan sanattır. Örneğin “Bu iş çok kolay.” Cümlede “kolay” kelimesi “zor” anlamında kullanılmıştır. Bu cümlede “kolay” kelimesi gerçek anlamının tersiyle kullanılmıştır.
Teşhis (Kişileştirme): Cansız nesnelere insana özgü özellikler kazandırılarak yapılan sanattır. Örneğin, “Rüzgar ağaçları dövüyor.” Cümlede “rüzgar” kelimesine insan gibi “hırpalama” eylemi verilmiştir. Bu cümlede kişileştirme sanatı “rüzgar” kelimesine uygulanmıştır.
Intak (Konuşma): Cansız varlıklara, hayvanlara veya nesnelere seslenerek veya onları insan gibi konuşturarak yapılan sanattır. Örneğin, “Ah mavi gökyüzü, ne kadar güzelsin!” Cümlede “gökyüzü” kelimesi insan gibi söylenmektedir. Bu cümlede “gökyüzü” kelimesine intak sanatı uygulanmıştır.
Retorik Sanatlarla İletişimi Güçlendirmek
Retorik iletişimi güçlendirmede önemli bir rol oynar. Söz sanatlarını kullanarak konuşma ve yazma
Bir yanıt bırakın