Radyoterapi Nedir?
Radyoterapi, kanser ve diğer hastalıkların tedavisinde yüksek enerjili radyasyonun kullanılmasıdır. Radyasyon, dalgalar veya parçacıklar tarafından taşınan özel bir enerji türüdür. Özel cihazlarla üretilebilir veya radyoaktif maddeler olarak adlandırılan maddeler tarafından salınabilir. Bu enerji tıpta görüntüleme amaçlı kullanıldığı gibi kanser ve diğer bazı hastalıkların tedavisinde de kullanılmaktadır.
Radyoterapi kanser tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Kanser hücrelerini öldürerek veya büyümelerini durdurarak çalışır. Radyoterapi tek başına veya cerrahi, kemoterapi veya diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir.
Radyoterapi Çeşitleri
Radyoterapi farklı şekillerde uygulanabilmektedir. En yaygın radyoterapi türleri şunlardır:
Harici radyoterapi: Bu yöntemde radyasyon kaynağı hastanın vücudu dışındadır. Radyasyon, bir ışın makinesi veya radyoaktif kaynak kullanılarak hastanın vücuduna yönlendirilir.
Dahili radyoterapi: Bu yöntemde radyasyon kaynağı hastanın vücudunun içine yerleştirilir. Radyoaktif madde içeren bir kapsül veya iğne, hastanın vücuduna cerrahi olarak yerleştirilebilir.
Harici Radyoterapi
Eksternal radyoterapi kanser tedavisinde en sık kullanılan radyoterapi türüdür. Bu yöntemde radyasyon kaynağı hastanın vücudu dışındadır. Radyasyon, bir ışın makinesi veya radyoaktif kaynak kullanılarak hastanın vücuduna yönlendirilir.
Eksternal radyoterapi farklı şekillerde uygulanabilir:
Kontrollü radyoterapi: Bu yöntemde radyasyon dozu tümörün boyutuna ve konumuna göre dikkatli bir şekilde hesaplanır. Radyasyon hastanın vücuduna birden fazla seansta verilir.
Tüm vücut radyoterapisi: Bu yöntemde tüm vücut radyasyona maruz bırakılır. Bu yöntem sıklıkla lösemi ve lenfoma gibi kan kanserlerinin tedavisinde kullanılır.
Stereotaktik radyoterapi: Bu yöntemde çok yüksek dozda radyasyon küçük bir alana odaklanır. Bu yöntem beyin ve baş boyun kanserlerinin tedavisinde kullanılmaktadır.
Dahili Radyoterapi
Dahili radyoterapi, kanser tedavisinde daha az kullanılan bir radyoterapi türüdür. Bu yöntemde radyasyon kaynağı hastanın vücudunun içine yerleştirilir. Radyoaktif madde içeren bir kapsül veya iğne, hastanın vücuduna cerrahi olarak yerleştirilebilir.
Dahili radyoterapi farklı şekillerde uygulanabilir:
Kapsül radyoterapisi: Bu yöntemde hastanın vücuduna radyoaktif madde içeren bir kapsül cerrahi olarak yerleştirilir. Kapsül birkaç gün veya hafta boyunca hastanın vücudunda kalır ve daha sonra kendiliğinden çıkarılır.
İğne radyoterapisi: Bu yöntemde radyoaktif madde içeren bir iğne cerrahi olarak hastanın vücuduna yerleştirilir. İğne birkaç gün veya hafta boyunca hastanın vücudunda kalır ve daha sonra çıkarılır.
Brakiterapi: Bu yöntemde radyoaktif madde içeren küçük kapsüller cerrahi olarak hastanın vücuduna yerleştirilir. Kapsüller birkaç gün veya hafta boyunca hastanın vücudunda kalır ve daha sonra kendiliğinden bozulur.
Radyoterapinin Hedefleri
Radyoterapi kanser tedavisinde farklı amaçlarla kullanılabilir:
Kanser hücrelerini öldürmek: Radyoterapi, kanser hücrelerini öldürerek kanseri tedavi etmenin en yaygın yoludur.
Kanser hücrelerinin büyümesinin durdurulması: Radyoterapi, kanser hücrelerinin büyümesini durdurarak kanserin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Acıyı hafifletmek: Radyoterapi, kanserin neden olduğu ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir.
Semptomların kontrol edilmesi: Radyoterapi, kusma veya ishal gibi kanserin neden olduğu diğer semptomları kontrol etmek için kullanılabilir.
Radyoterapinin Yan Etkileri
Radyoterapinin yan etkileri, uygulanan radyasyon dozuna ve radyoterapinin süresine bağlı olarak değişmektedir. Radyoterapinin yaygın yan etkileri şunlardır:
Tükenmişlik
İştah kaybı
Bulantı ve kusma
saç dökülmesi
cilt tahrişi
Kabızlık
idrar yolu enfeksiyonları
Radyoterapinin daha ciddi yan etkileri şunlardır:
kalp problemleri
akciğer problemleri
sinir sistemi sorunları
üreme sorunları
Radyoterapinin Riskleri
Bir yanıt bırakın