Patella Nedir?
Diz kapağı olarak da bilinen patella, insan vücudundaki en büyük susamoid kemiktir. Diz ekleminin ön tarafında, uyluk kemiğinin (femur) alt ucu ile kaval kemiğinin (tibia) üst ucu arasında yer alır. Patella, diz eklemini hareket ettirmeye yardımcı olan bir dizi kas ve tendona bağlıdır.
Patellanın Yapısı
Patella düz, üçgen bir kemiktir. Ön yüzeyi diz eklemine bakan kısımdır. Arka yüzeyi uyluk kemiğine bakan kısımdır. Patellanın üst ucu uyluk kemiği çıkıntısı olan femoral kondile bağlanır. Alt ucu ise kaval kemiği çıkıntısı olan tibial tüberoziteye bağlanır.
Patella yoğun bir kemik dokusuna sahiptir. Bu sayede darbeleri emerek diz eklemini korur. Patellanın ön yüzeyinde diz ekleminin hareketini kolaylaştıran kıkırdak bulunur.
Patellanın Fonksiyonları
Patellanın başlıca fonksiyonları şunlardır:
Diz ekleminin hareketine yardımcı olmak Diz eklemini darbelerden korumak Diz ekleminin stabilitesini sağlamak
Diz ekleminin hareketi sırasında, quadriceps kasları kasılır ve dizin düzleşmesine izin verir. Bu sırada, patella da hareket ederek diz ekleminin düzleşmesini kolaylaştırır.
Diz eklemi vücuttaki en fazla ağırlık taşıyan eklemlerden biridir. Patella, darbeleri emerek diz eklemini korur. Bu şekilde diz ekleminin aşınmasını ve yıpranmasını önler.
Patella ayrıca diz eklemine stabilite sağlar. Patella olmadan diz eklemi daha fazla hareket edebilir ve bu da dizde yaralanma riskini artırır.
Patella Hastalıkları
Patella çeşitli hastalıklardan muzdarip olabilir. Patellanın en yaygın hastalıkları şunlardır:
Patellar tendinit (zıplayan diz) Kondromalazi patella (koşucu diz) Patellar osteoartrit Patellar kırık
Patellar Tendinit (Jumper’s Knee)
Patellar tendinit, patellar tendonun iltihaplanması veya tahrişidir. Patellar tendon, patellayı kaval kemiğine bağlayan tendondur. Patellar tendinit genellikle diz ekleminin tekrarlayan hareketlerinden kaynaklanır.
Patellar tendinitin belirtileri şunlardır:
Diz ağrısı Diz şişmesi Dizde sınırlı hareket
Patellar tendinit genellikle istirahat, buz, kompresyon ve yükseltme (RICE) ile tedavi edilir. Fizik tedavi ve ilaç tedavisi de gerekebilir.
Kondromalazi Patella (Koşucu Dizi)
Kondromalazi patella, patellanın altındaki kıkırdağın yumuşaması veya parçalanmasıdır. Kondromalazi patella genellikle diz eklemine aşırı stres uygulanması sonucu oluşur.
Kondromalazi patellanın belirtileri şunlardır:
Diz ağrısı Dizde sıvı birikmesi Dizde sınırlı hareket
Kondromalazi patellanın tedavisi genellikle istirahat, buz, kompresyon ve yükseltmedir (RICE). Fizik tedavi ve ilaç tedavisi de gerekebilir.
Patellar Osteoartrit
Patellar osteoartrit, patellanın eklem kıkırdağının aşınması ve yıpranmasıdır. Patellar osteoartrit genellikle yaşlanma, yaralanma veya diz eklemindeki aşırı stres sonucu oluşur.
Patellar osteoartritin belirtileri şunlardır:
Diz ağrısı Diz sertliği Diz şişmesi Diz hareket kısıtlılığı
Patellar osteoartrit genellikle ilaç ve fizik tedavi ile tedavi edilir. Bazı durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir.
Patella Kırığı
Patellar kırığı, patellanın kırığıdır. Patellar kırığı genellikle düşme, darbe veya diz eklemine aşırı yük binmesi sonucu oluşur.
Patella kırığının belirtileri şunlardır:
Dizde ani ağrı Dizde şişlik Dizde sınırlı hareket
Patella kırıkları genellikle cerrahi yöntemle tedavi edilir.
Patellanın Bakımı
Diz kapağı sağlığınızı korumak için aşağıdaki önlemleri almak önemlidir:
Diz eklemini aşırı zorlamamaya dikkat edin. Diz eklemini ısıtmadan egzersiz yapın.
Bir yanıt bırakın