Orantılı Dağıtım Nedir?
Orantılı dağıtım, bir mal veya hizmetin talep edenler arasında talep ettikleri miktarların oranına göre dağıtılmasıdır. Bu dağıtım yönteminde, her talep eden, mal veya hizmeti talep edilen miktarın toplam talep edilen miktara oranına göre alır.
Orantılı dağıtım, halka arzlarda hisse dağıtımında kullanılan en yaygın yöntemdir. Bu yöntemde yatırımcılar, halka arz edilen hisselerin toplam değerine orantılı olarak hisse alırlar. Örneğin, bir halka arzda toplam 100 milyon lira değerinde hisse ihraç edilirse ve bir yatırımcı 10 milyon lira değerinde hisse talep ederse, bu yatırımcı halka arz edilen hisselerin %10’unu veya 10 milyon lira değerinde hisse alır.
Orantılı dağıtım adil bir dağıtım yöntemi olarak kabul edilir çünkü bu yöntemde her yatırımcı talep edilen toplam miktara göre talep edilen miktara orantılı olarak hisse alır. Bu, büyük yatırımcıların küçük yatırımcılardan daha fazla hisse almasını önler.
Orantılı dağıtım yönteminin bazı avantajları şunlardır:
Adil bir dağıtım yöntemidir. Büyük yatırımcıların küçük yatırımcılardan daha fazla hisse senedi satın almasını engeller. Halka arzdan elde edilen gelirin adil bir şekilde dağıtılmasını sağlar.
Orantılı dağıtım yönteminin bazı dezavantajları şunlardır:
Aşırı talep olduğu durumlarda, tüm yatırımcıların istedikleri hisseleri satın almasını engelleyebilir. Talep olmadığı durumlarda, bazı yatırımcıların hisse satın alamamasına neden olabilir.
Oransal Dağıtım Nasıl Hesaplanır?
Oransal dağıtım aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır:
Satın Alınan Hisse Senedi Miktarı = Talep Edilen Hisse Senedi Miktarı / Toplam Talep Miktarı
Örneğin, bir halka arzda toplam 100 milyon lira değerinde hisse senedi ihraç edilirse ve bir yatırımcı 10 milyon lira değerinde hisse senedi talep ederse, bu yatırımcı halka arz edilen hisse senetlerinin %10’unu, yani 10 milyon lira değerinde hisse senedi alır. Bu durumda alınan hisse senedi tutarı şu şekilde hesaplanır:
Satın Alınan Hisse Senedi Tutarı = 10 milyon lira / 100 milyon lira = 0,1 Satın Alınan Hisse Senedi Tutarı = 0,1 * 100 milyon lira = 10 milyon lira
Oransal Dağıtım Uygulamaları
Orantılı dağıtım, halka arzlarda hisse senedi dağıtımı gibi birçok alanda kullanılan bir dağıtım yöntemidir. Örneğin, orantılı dağıtım aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:
Bir ürün veya hizmetin onu talep edenler arasında adil bir şekilde dağıtılması gerektiğinde. Büyük yatırımcıların küçük yatırımcılardan daha fazla ürün veya hizmet satın almasının engellenmesi gerektiğinde. Bir halka arzdan elde edilen gelirin adil bir şekilde dağıtılmasının sağlanması gerektiğinde.
Türkiye’de Oransal Dağılım
Türkiye’de halka arzlarda hisse dağıtımında oransal dağıtım yöntemi kullanılmaktadır. Ancak SPK’nın 2023’te yaptığı düzenlemeyle, piyasa değeri 750 milyon liranın üzerinde olan halka arzlarda bireysel yatırımcı grubuna eşit dağıtım yapılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu düzenleme, bireysel yatırımcıların daha fazla hisse alma şansını artırmayı amaçlamaktadır.
Çözüm
Orantılı dağıtım adil bir dağıtım yöntemi olarak kabul edilir. Büyük yatırımcıların küçük yatırımcılardan daha fazla hisse almasını önler ve IPO’dan elde edilen gelirin adil bir şekilde dağıtılmasını sağlar.
Bir yanıt bırakın