Ontolojik Argüman Nedir?
Ontolojik argüman, Tanrı kavramını analiz ederek Tanrı’nın varlığını göstermeyi amaçlayan teist bir argümandır. Bu argümana göre Tanrı kavramı, kendisinden daha büyük veya daha mükemmel hiçbir şeyin düşünülemeyeceği varlıktır. Bu nedenle Tanrı’nın varlığı, Tanrı kavramının varlığı için bir zorunluluktur.
Ontolojik argüman, Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için mantıksal akıl yürütmeyi kullanır. Bu akıl yürütmenin temeli, mükemmelliğin varlığının kusurlu bir şeyin varlığında imkansız olduğudur. Örneğin, mükemmel bir üçgen, üç eşit kenarı ve üç eşit açısı olan bir üçgendir. Bu üçgenin var olabilmesi için, kenarları ve açıları eşit olmalıdır. Kenarlardan veya açılardan biri eşit değilse, üçgen mükemmel değildir. Bu nedenle, mükemmel bir üçgenin varlığı, kusurlu bir şeyin varlığında imkansızdır.
Ontolojik argüman, Tanrı kavramına bu mantıksal akıl yürütmeyi uygulayarak Tanrı’nın varlığını kanıtlar. Tanrı, kendisinden daha büyük veya daha mükemmel hiçbir şeyin düşünülemeyeceği varlıktır. Bu nedenle, Tanrı’nın varlığı, Tanrı kavramının varlığı için bir zorunluluktur.
Ontolojik Argümanın Tarihi
Ontolojik argüman ilk olarak 11. yüzyılda Anselm tarafından öne sürüldü. Anselm, Proslogion’unda Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için şu argümanı kullanır:
Tanrı, kendisinden daha büyük ve daha mükemmel hiçbir şeyin düşünülemeyeceği varlıktır.
Var olmayan bir şey, daha büyük veya daha mükemmel olan bir şeyden daha az veya daha mükemmeldir.
O halde Tanrı’nın var olması gerekir.
Anselm’in argümanı Ortaçağ boyunca ve sonrasında pek çok filozof ve teolog tarafından tartışılmış ve bu tartışmalar sonucunda ontolojik argüman hem savunulmuş hem de eleştirilmiştir.
Ontolojik Argümana Yönelik Eleştiriler
Ontolojik argümana yöneltilen en yaygın eleştiri, Tanrı’nın varlığını kanıtlamanın imkânsız olduğudur. Bu eleştiriye göre, mükemmelliğin varlığının kusurlu bir şeyin varlığında imkânsız olduğu önermesi doğru değildir. Örneğin, mükemmel bir üçgenin varlığı, kusurlu bir şeyin varlığında imkânsızdır. Ancak, mükemmel bir varlık olan Tanrı’nın varlığı, kusurlu bir şeyin varlığında imkânsız değildir.
Ontolojik argümana yöneltilen bir diğer eleştiri de, Tanrı’nın doğasının bu argüman temelinde kanıtlanamayacağıdır. Bu eleştiriye göre, ontolojik argüman Tanrı’nın var olduğunu kanıtlamaz, bunun yerine Tanrı’nın mükemmel olduğu sonucuna varır. Ancak, bu sonuç Tanrı’nın varlığının kanıtı değildir.
Ontolojik Argümanın Savunmaları
Ontolojik argümana yöneltilen eleştirilere karşı, Tanrı’nın varlığının bu argümana dayanarak kanıtlanabileceğini savunan birçok filozof ve teolog vardır. Bu savunucular, ontolojik argümanın, mükemmel olmayan bir şeyin varlığında mükemmelliğin varlığının imkansız olduğu öncülüne dayanarak geçerli olduğunu iddia ederler.
Ontolojik delilin savunucularından René Descartes, bu delile dayanarak Tanrı’nın varlığını ispatlamak için şu delili kullanır:
Düşünüyorum, öyleyse varım.
Düşünmek muhteşem bir yetenektir.
O halde mükemmel bir varlık vardır.
Descartes’ın bu argümanı ontolojik argümanın savunucuları tarafından sıkça kullanılan bir argüman olmuştur.
Ontolojik Argümanın Önemi
Ontolojik argüman, Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için öne sürülen en eski ve en tartışmalı argümanlardan biridir. Bu argüman hem teist hem de teist olmayan filozoflar ve teologlar tarafından tartışılmıştır. Ontolojik argümanın Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için kullanılabilecek bir yöntem olup olmadığı bugün de tartışılmaya devam etmektedir.
Ontolojik Argümanın Günümüze Etkisi
Ontolojik argüman, günümüzde Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu argüman hem teistler hem de teist olmayanlar tarafından kullanılır.
Bir yanıt bırakın