Normlar nedir?
Normlar, belirli bir topluluk veya toplumda kabul edilen ve uyulması beklenen davranış kurallarıdır. Normlar toplum üyelerinin birbirleriyle uyum içinde yaşamasını ve toplumsal düzeni sürdürmesini sağlar.
Normların Özellikleri
Normlar aşağıdaki özelliklere sahiptir:
Bunlar genel kabul görmüş kurallardır. Normlar toplumda yaşayan insanların çoğunluğu tarafından kabul edilmekte ve benimsenmektedir.
Bunlar uyulması beklenen kurallardır. Normlara uymayan kişiler sosyal dışlanma, ceza veya diğer olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalabilir.
Davranışı düzenler. Normlar insanların nasıl davranması gerektiğini belirler.
Topluma düzen getirir. Normlar toplumun düzenli ve uyumlu işleyişini sağlar.
Norm Türleri
Normlar çeşitli şekillerde aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
Yasal normlar: Bunlar devletin belirlediği normlardır ve uyulması gerekir. Örneğin trafik kuralları, ceza kanunları, medeni kanunlar.
Ahlaki normlar: Toplumun genel ahlak anlayışına dayanan normlardır. Örneğin doğruluk, dürüstlük, yardımseverlik vb.
Dini normlar: Bunlar dinin koyduğu normlardır ve uyulması gereken kurallardır. Mesela namaz kılmak, oruç tutmak, hacca gitmek vb.
Geleneksel normlar: Bunlar atalarımızdan bize aktarılan ve günümüzde de devam eden normlardır. Örneğin tatillerde ziyaret etmek, düğünlerde hediye vermek vb.
Sosyal normlar: Toplumda yaşayan insanların benimsediği ve uyması beklenen normlardır. Örneğin sıraya girmek, selamlaşmak, yemek yerken elleri kullanmak vb.
Normların Sosyal İşlevi
Normlar toplumda önemli işlevler yerine getirir. Bu işlevler şunlardır:
Topluma düzen getirir. Normlar insanların nasıl davranması gerektiğini belirleyerek sosyal düzeni korur.
Toplumsal uyumu sağlar. Normlar insanların birbirleriyle uyum içinde yaşamasını sağlar.
Toplumsal değerleri korur. Normlar toplumda benimsenen değerleri korur ve sürdürür.
Sosyal kontrol sağlar. Normlara uymayan kişiler dışlanarak, cezalandırılarak ya da diğer olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalarak topluma uyum sağlamaya zorlanmaktadır.
Normları Değiştirmek
Normlar zamanla değişebilir. Bu değişikliğin nedenleri arasında aşağıdaki faktörler yer almaktadır:
Sosyal yapıdaki değişiklikler. Örneğin sanayileşme ve kentleşme gibi toplumsal değişimler normlarda değişikliklere yol açabilmektedir.
Düşünce ve inançlardaki değişiklikler. Örneğin bilimsel gelişmeler ve teknolojik ilerlemeler insanların düşünce ve inançlarında değişikliklere neden olabilmektedir.
Kültürel değişiklikler. Örneğin küreselleşme gibi kültürel değişimler normlarda kaymalara yol açabilir.
Normlardaki Değişim Örnekleri
Günümüzde normlarda birçok değişiklik yaşanıyor. Bu değişikliklerden bazıları şunlardır:
Cinsiyet rollerindeki değişiklikler. Geçmişte kadın ve erkeğin toplumdaki rolleri daha net bir şekilde tanımlanmıştı. Ancak günümüzde cinsiyet rollerinde daha fazla esneklik var ve kadınlar erkeklerle eşit haklara sahip.
Aile yapısında değişiklikler. Geçmişte aile yapısı daha gelenekseldi. Ancak günümüzde aile yapısı daha modern bir yapıya dönüşmekte ve farklı aile tipleri görülmektedir.
Din anlayışındaki değişiklikler. Günümüzde dini anlama konusunda daha liberal bir yaklaşım var ve din insanların hayatında daha az rol oynuyor.
Sonuç olarak normlar toplumda önemli işlevleri yerine getiren ve zamanla değişebilen kurallardır. Normlar toplumun düzenli ve uyumlu işleyişini sağlar ve toplumsal değerleri korur.
Bir yanıt bırakın