Muhtariler nelerdir?
Muhteris, Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre “aşırı hırslı, aşırı istekli” anlamına gelen bir kelimedir. Ancak günlük kullanımda muhteris kelimesi daha çok “kendi yeterliliğini abartan ve gerçekte olduğundan daha bilgili ve becerikli olduğunu düşünen, kendini beğenmiş biri” anlamında kullanılır.
Yetersiz Genişleme
Hırslılık kavramı literatürde “Dunning-Kruger Sendromu” olarak da bilinir. Bu sendrom, bir kişinin kendi yeterliliğini abarttığı ve gerçekte olduğundan daha bilgili ve yetenekli olduğuna inandığı psikolojik bir durumdur.
Dunning ve Kruger, 1999 yılında yaptıkları bir çalışmada, düşük yetenekli bireylerin kendi yeteneklerini yüksek yetenekli bireylerden daha doğru bir şekilde değerlendirmediklerini ortaya koymuştur. Bu çalışmaya göre, düşük yetenekli bireyler kendi yeteneklerini abartırken, yüksek yetenekli bireyler kendi yeteneklerini küçümsemektedir.
Dunning-Kruger Sendromu, kişinin kendi yeteneklerinin farkında olmamasından kaynaklanır. Bu farkındalık eksikliği, kişinin kendi hatalarını fark etmesini zorlaştırır. Bu nedenle, beceriksiz hırslı insanlar genellikle hatalarından ders çıkarmayı başaramaz ve başarısızlıklarından kendilerini sorumlu tutmazlar.
Muhtarilerin Özellikleri
Muhtarilerin genel olarak şu özellikleri vardır:
Kendi yeterliliklerini abartırlar. Kendilerini önemserler. Başkalarının başarılarını küçümserler. Hatalarından ders çıkarmazlar. Kendi hataları için başkalarını suçlarlar. Başkalarını manipüle etmekte iyidirler.
Muhtarilerin Sebepleri
İsrafın nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir:
Kişilik özellikleri: Bazı insanların kendini önemli görme, üstünlük duygusu gibi kişilik özellikleri onları hırsa yatkın hale getirebilir.
Çevresel faktörler: Bir bireyin büyüdüğü çevre, onun kendi yeterliliğinin farkındalığını etkileyebilir. Örneğin, övgü dolu bir çevrede büyüyen bireyler kendi yeteneklerini abartabilirler.
Öğrenme deneyimleri: Bir bireyin geçmiş öğrenme deneyimleri, kendi yeterliliğinin farkındalığını etkileyebilir. Örneğin, başarısız deneyimler yaşamış bireyler kendi yeteneklerini küçümseyebilir.
Promotörlerin Zararları
Hırslı insanlar hem kendilerine hem de çevrelerine zarar verebilirler. Kendi yeterliliklerini abarttıkları için riskli kararlar alabilir ve başarısız olabilirler. Bu hem kendilerini hem de başkalarını olumsuz etkileyebilir.
Hırslı insanlar çevrelerindeki insanlarla da çatışmalara neden olabilirler. Başkalarıyla ilişkileri, kibirleri ve başkalarının başarılarını küçümsemeleri nedeniyle zarar görebilir.
Büyüklerle Başa Çıkmak
Bağnazlarla başa çıkmak zor olabilir. Ancak, aşağıdaki ipuçları yardımcı olabilir:
Davranışlarını anlamaya çalışın. Promotörlerin davranışlarının altında yatan sebepleri anlamak, onlarla daha etkili bir şekilde başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
İddialarına sakin ve akılcı bir şekilde cevap verin. İddia sahiplerinin iddialarına duygusal tepki vermek durumu daha da kötüleştirebilir.
Onların hatalarını görmezden gelmeyin. Yenilikçiler hatalarından ders çıkarmaktan çekinirler, bu yüzden hatalarını görmezden gelmek onların davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olmaz.
Çözüm
Provokatif insanlar toplumun her yerinde bulunabilen bir gruptur. Onlarla başa çıkabilmek için davranışlarını anlamamız ve sakin ve rasyonel bir şekilde yanıt vermemiz önemlidir.
Bir yanıt bırakın