Mezhep Nedir?
Mezhep, çeşitli görüş ayrılıkları nedeniyle ortaya çıkan bir dinin kollarından her birine verilen isimdir. Düşünce okulu olarak da bilinir. Dini terimlerde doktrin, inanç altına girer. Mezhepler ayrıca dini kişilikler ve toplumların dine ilişkin algılarıdır. Algı, onu algılayan kişiyle ilgili nedenlerden dolayı nesnenin kendisinden farklı olabilir.
Mezheplerin Ortaya Çıkışı
Mezhepler bir dinin temel ilkelerinin anlaşılması ve yorumlanmasındaki farklı anlayışlardan doğar. Bu farklılıklar dini inanç esasları, ibadet ve ahlak kuralları, kanun hükümleri gibi çeşitli konularda olabilmektedir. İslam dininde mezheplerin ortaya çıkışı, Hz. Peygamber’in vefatından sonra başlamıştır. Hz. Peygamberimizin vefatından sonra Müslümanlar arasında dini konularda bazı görüş ayrılıkları ortaya çıktı. Bu görüş farklılıkları zamanla farklı mezheplerin oluşmasına yol açmıştır. İslam mezheplerinin ortaya çıkmasını etkileyen başlıca faktörler şunlardır:
Peygamberimizin hadislerinin farklı yorumları: Hz. Peygamber’in sünneti İslam dininin temel kaynaklarından biridir. Ancak hadislerin farklı yorumlanması bazı görüş ayrılıklarına yol açmıştır.
Hukuki konulara farklı yaklaşımlar: İslam hukuku dinin pratik hükümlerini kapsar. Mezheplerin ortaya çıkmasında hukuki konulara farklı yaklaşımlar da etkili olmuştur.
Siyasi ve sosyal gelişmeler: İslam toplumlarındaki siyasal ve toplumsal gelişmeler de mezheplerin ortaya çıkışında etkili olmuştur.
İslam Mezhepleri
İslam dininde dört büyük mezhep vardır:
Hanefilik: Hanefi mezhebi İslam’daki en yaygın düşünce mezhebidir. Kurucusu İmam Azam Ebu Hanife’dir. Hanefi mezhebine göre dini hükümler dört temel kaynaktan türetilir: Kuran, Sünnet, icma ve kıyas.
Şafilik: Şafii mezhebi İslam’daki ikinci büyük mezhebidir. Kurucusu İmam Şafii’dir. Şafii mezhebine göre dini hükümler dört temel kaynaktan türetilir: Kuran, Sünnet, icma ve kıyas. Ancak kıyasa Hanefi mezhebinden farklı bir yaklaşımı vardır.
Sahiplik: Maliki mezhebi İslam’ın üçüncü büyük mezhebidir. Kurucusu İmam Malik’tir. Maliki mezhebine göre dini kurallar dört temel kaynaktan türetilir: Kuran, sünnet, icma ve kıyas. Ancak Hanefi ve Şafii mezheplerinden farklı bir karşılaştırma yaklaşımı vardır.
Kendinden emin: Hanbelî mezhep, İslam’ın dördüncü büyük mezhebidir. Kurucusu İmam Ahmed b. Hanbel. Hanbeli mezhebine göre dini hükümler üç ana kaynaktan elde edilir: Kur’an, Sünnet ve İcma. İslam’da bu dört mezhepten başka daha küçük mezhepler de vardır. Bu okulların en önemlileri şunlardır:
Caferilik: Caferilik İslam’ın en eski mezheplerinden biridir. Kurucu Hz. Ali’nin oğlu Hz. Cafer Sadık. Caferilik Şii mezhebinin en yaygın koludur.
Değişiklikler: İbadilik, İslam’ın Şii mezhebinin bir koludur. Kurucusu Abdullah b. Bu İbad. İbadilik diğer Şii mezheplerden farklı olarak imamet konusunda daha katı bir tutum benimser.
Dışsallık: Harizm, İslam’ın ilk döneminde ortaya çıkan mezheplerden biridir. Kurucusu Abdullah b. Bu İbad. Haricilik diğer mezheplerden farklı olarak siyasi ve sosyal konularda daha radikal bir tutum benimser.
Mezheplerin Temel Özellikleri
Mezhepler genellikle inanç ve ibadet konularında ortak bir temele sahiptir. Ancak bazı konularda farklı yaklaşımları vardır. Mezheplerin temel özellikleri şunlardır:
Mezheplerin bir dinin temel ilkelerine ilişkin farklı anlayış ve yorumları vardır.
Mezhepler genellikle bir veya birkaç âlim tarafından kurulup gelişmiştir.
**Mezheplerin kendi içlerinde otoriteleri vardır.
Bir yanıt bırakın