Mecazi Anlam Nedir?
Mecazi anlam, bir kelimenin veya cümlenin gerçek anlamından farklı bir anlama sahip olmasıdır. Mecazi anlamlar, bir kelimenin veya ifadenin kullanıldığı bağlama bağlı olarak ortaya çıkar. Örneğin “ağzı açık” ifadesi, kişinin şaşırdığına veya hayran olduğuna işaret eder ancak bu ifade, kelimenin gerçek anlamından farklıdır. Figüratif anlamlar bazen kelimelerin gerçek anlamından farklı bir anlam ifade ettiğinden yanıltıcı olabiliyor. Örneğin “altın kalpli” ifadesi, kişinin cömert ve iyi kalpli olduğuna işaret eder. Ancak bu ifadeyi ilk kez duyan biri, bu kişinin gerçekten de altın bir kalbe sahip olduğunu düşünebilir. Figüratif anlamlar günlük hayatta sıklıkla kullanılan bir dil kavramıdır. Deyimlerde, atasözlerinde, şiirlerde ve diğer edebi eserlerde mecaz anlamlara sıklıkla başvurulmaktadır.
Mecazi Anlam Türleri
Mecazi anlamlar iki ana gruba ayrılır:
Kelime metaforları: Bir kelimenin gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Örneğin “altın kalpli” ifadesi gerçek bir mecazdır.
Metaforlar: Bir fikrin veya düşüncenin gerçek anlamından başka bir amaç için kullanılmasıdır. Örneğin “vakit nakittir” ifadesi bir fikrin metaforudur.
Kelime Metaforları
Metafor, bir kelimenin gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Kelime metaforları iki ana gruba ayrılır:
Analoji sonucu oluşan metaforlar: Bir kelimenin başka bir kelimeye benzerliğinden dolayı gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Mesela “gül yüzlü” tabiri benzetme sonucu ortaya çıkan bir metafordur.
Analoji sonucu oluşmayan metaforlar: Bir kelimenin gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Mesela “altın kalpli” tabiri benzetme sonucu oluşmamış bir metafordur.
Benzetme Sonucunda Oluşan Metaforlar
Analoji sonucu oluşan metaforlar iki ana gruba ayrılır:
Tespih: Bir kelimenin başka bir kelimeye benzerliğinden dolayı gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Benzetmelerde benzer ve benzer kelimeler açıkça belirtilir. Örneğin, “Güneş parlak bir ışıktır.” İfade bir benzetmedir.
Metafor: Bir kelimenin başka bir kelimeye benzerliğinden dolayı gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Metaforlarda benzer ve benzer sözcüklerden biri açıkça belirtilmemiştir. Örneğin “Yürüyen deniz” ifadesi bir metafordur. Bu ifadede “deniz” kelimesi “gemi” kelimesine benzerliğinden dolayı gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmaktadır.
Benzetmelerden Kaynaklanmayan Metaforlar
Analoji sonucu oluşmayan metaforlar iki ana gruba ayrılır:
Metonimi: Bir kelimenin gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Metonimleri oluşturan kelimeler anlam bakımından birbirleriyle ilişkilidir. Örneğin “Süt içmek” ifadesi bir mecazdır. Bu ifadede “süt” kelimesi “sütlü içecekler” kelimesiyle mecaz olarak kullanılmaktadır.
Sözdizimi: Bir kelimenin gerçek anlamından farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Sinokodları oluşturan kelimeler bir bütünün parçası veya bir grubun üyesi ile ilgilidir. Mesela “Türk ordusu düşmanı yendi ve evine döndü.” Açıklama bir özet niteliğindedir. Bu ifadede “Türk ordusu” kelimesi “Türk askeri” kelimesi ile sinerji içerisinde kullanılmaktadır.
Düşünce Metaforları
Fikir metaforları, bir fikrin veya düşüncenin gerçek anlamı dışında bir amaç için kullanılmasıdır. Örneğin “Vakit nakittir” ifadesi bir fikrin metaforudur. Bu ifadede “zaman” kelimesi “değerli bir şey” anlamında kullanılmaktadır.
Figüratif Anlamların Kullanım Amaçları
Figüratif anlamlar çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Figüratif anlamlar aşağıdaki amaçlar için kullanılabilir:
Zenginleştirici düşünce: Düşünceyi zenginleştirmek ve daha etkili bir şekilde ifade etmek için figüratif anlamlardan yararlanılabilir. Örneğin fikri daha etkili ifade edebilmek için “gemi” kelimesi yerine “yürüyen deniz” ifadesi kullanıldı.
Etki yaratmak: Ben
Bir yanıt bırakın