Kreatin Kinaz (CK) Nedir?
Kreatin kinaz (CK), kas hücrelerinde bulunan ve enerji üretiminde önemli rol oynayan bir enzimdir. Kreatin fosfat moleküllerini kreatinin moleküllerine dönüştürerek hücreler arası enerji transferine katkıda bulunur. CK iskelet kaslarında, kalp kaslarında ve az miktarda da beyinde bulunur.
Kreatin kinaz, kas hücreleri hasar gördüğünde veya yok edildiğinde kan dolaşımına girebilir. Bu nedenle kreatin kinaz testi kas hasarını veya hastalığını teşhis etmek için yaygın olarak kullanılan bir testtir.
Kreatin Kinaz İzoenzimleri
Kreatin kinaz üç farklı izoenzim formu içerir:
CK-MM: İskelet kaslarında bulunur.
CK-MB: Kalp kasında bulunur.
CK-BB: Beyinde ve diğer bazı dokularda bulunur.
Kreatin kinaz testi, bu üç izoenzim formunun seviyelerinin ölçülmesiyle yapılır. Hasarın nerede oluştuğunu belirlemek için izoenzim formlarının seviyeleri kullanılabilir.
Yüksek Kreatin Kinazın Nedenleri
Aşağıdaki durumlarda yüksek kreatin kinaz ortaya çıkabilir:
Kas yaralanmaları: Travma, kaza veya aşırı fiziksel egzersiz nedeniyle kas yaralanmaları meydana gelebilir.
Kalp krizi: Kalp krizi, kalp kasının hasar gördüğü bir durumdur.
Kas hastalıkları: Kas hastalıkları, kas dokusunun iltihaplanması veya bozulmasıyla karakterize edilen bir grup hastalıktır.
Karaciğer hastalığı: Karaciğer hastalığı, karaciğer dokusunun hasar gördüğü bir durumdur.
Böbrek hastalığı: Böbrek hastalığı, böbrek dokusunun hasar gördüğü bir durumdur.
Diğer hastalıklar: Kreatin kinaz yüksekliği diğer bazı hastalıklarda da görülebilmektedir.
Düşük Kreatin Kinazın Nedenleri
Kreatin kinaz eksikliği aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir:
Beyin, gastrointestinal sistem ve idrar yollarında hasar: Bu alanların hasar görmesi, kreatin kinazın kan dolaşımına sızmasını azaltabilir.
Bazı ilaçların kullanımı: Bazı ilaçlar kreatin kinaz düzeylerini düşürebilir.
Kreatin Kinaz Nasıl Test Edilir?
Kreatin kinaz testi kan örneği alınarak yapılır. Kan örneği genellikle koldaki bir damardan alınır.
Testin sonuçları genellikle birkaç gün içinde elde edilir.
Kreatin Kinaz Testinin Kullanım Alanları
Kreatin kinaz testi aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:
Kas hasarı veya hastalığını teşhis etmek için
Kalp krizi riskini değerlendirmek için
Karaciğer veya böbrek hastalıklarını teşhis etmek için
Kreatin Kinaz Test Sonuçlarının Yorumlanması
Kreatin kinaz düzeyleri yaş, cinsiyet ve fiziksel aktivite gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu nedenle kreatin kinaz testi sonuçlarının yorumlanması bu faktörler dikkate alınarak yapılmalıdır.
Genel olarak kreatin kinaz düzeylerinin aşağıdaki durumlarda yüksek olduğu kabul edilir:
Yetişkin erkekler: 200 IU/L’nin üzerinde
Yetişkin kadınlar: 140 IU/L’nin üzerinde
Aşağıdaki durumlarda kreatin kinaz seviyelerinin düşük olduğu kabul edilir:
Yetişkin erkeklerde: 20 IU/L’nin altında
Yetişkin kadınlar: 14 IU/L’nin altında
Yüksek kreatin kinaz seviyeleri kas hasarının veya hastalığının belirtisi olabilir. Ancak kreatin kinaz düzeyleri başka faktörlerden de etkilenebildiğinden yüksek kreatin kinaz düzeyleri tek başına kesin tanı koymak için yeterli değildir.
Kreatin kinaz düzeyleri yüksekse doktorunuz ek tetkik ve muayeneler yaparak kesin tanıyı koymaya çalışacaktır.
Kreatin Kinaz Testinin Riskleri
Kreatin kinaz testi bir kan testi olduğundan kan testiyle ilişkili tüm riskleri taşır. Bu riskler kanama, enfeksiyon ve alerjik reaksiyonlardır.
Kreatin kinaz testi genellikle güvenli bir testtir. Ancak kan testiyle ilgili risklerden endişeleniyorsanız doktorunuzla konuşmalısınız.
Bir yanıt bırakın