Kozmolojik Kanıtlar Nelerdir?
Kozmolojik argüman, evrenin varoluşunun bir nedeni olduğunu ve bu nedenin Tanrı olduğunu savunan teistik bir argümandır. Bu argüman, evrenin neden var olduğunu, evrendeki hareket ve değişimin nedenini ve evrendeki düzen ve uyumun nedenini açıklamaya çalışır.
Kozmolojik argüman, teistik argümanların en eskisidir. İlk olarak antik Yunan filozofları tarafından ortaya atılmıştır. Platon ve Aristoteles, evrendeki hareketin nedenini açıklamak için kozmolojik argümanı kullanmışlardır. Platon, evrendeki hareketin bir ilk hareket ettiriciye dayandığını savunmuştur. Aristoteles, evrendeki hareketin döngüsel bir süreç olduğunu ve bu sürecin bir ilk nedene dayandığını savunmuştur.
Kozmolojik argüman İslam felsefesinde de kullanılmıştır. Farabi, İbn Sina ve Gazali, kozmolojik argüman kullanarak Tanrı’nın varlığını savunmuşlardır. Farabi, evrendeki her şeyin bir nedeni olduğunu ve bu nedenlerin son bulduğunu savunmuştur. İbn Sina, evrendeki her şeyin bir potansiyelden hareket ettiğini ve bu potansiyeli harekete geçiren bir ilk nedenin olduğunu savunmuştur. Gazali, evrendeki her şeyin sonlu olduğunu ve bu sonlu varlıkların sonsuz bir nedene bağlı olduğunu savunmuştur.
Kozmolojik Argümanın Temel Önermeleri
Kozmolojik delil aşağıdaki temel varsayımları kabul eder:
Evren vardır. Evrendeki her şeyin bir nedeni vardır. Bu nedenlerin sonu yoktur.
Bu öncüllerden yola çıkarak kozmolojik argüman evrenin nedenini açıklamak için şu çıkarımı yapar:
Evrenin bir nedeni vardır. Bu neden evrendeki her şeyin nedenidir. Bu neden ebedidir, değişmezdir ve zorunludur.
Bu çıkarım Tanrı’nın varlığına işaret eder.
Kozmolojik Argümanın Türleri
Kozmolojik argüman, argümanın temel öncüllerine ve sonuçlarına farklı vurgular yapılarak farklı biçimlerde formüle edilebilir.
Birinci neden kanıtı
Birinci neden argümanı, kozmolojik argümanın en yaygın biçimidir. Evrendeki her şeyin bir nedeni olduğunu ve bu nedenlerin bir sonu olmadığını savunur. Bu nedenlerin bir sonu yoksa, o zaman bir birinci neden olmalıdır. Bu birinci neden ebedi, değişmez ve zorunludur.
Hudus’u böldüler
Hudus’un kanıtı evrenin yaratıldığını savunur. Bu kanıt evrenin geçmişte bir başlangıcı olduğunu ve bu başlangıçtan önce yok edildiğini savunur. Evrenin geçmişte bir başlangıcı varsa, bu başlangıca neden olan bir güç olmalıdır. Bu güç Tanrı’dır.
Yeterli sebep ilkesi
Yeterli sebep ilkesi, her şeyin bir sebebi olduğunu savunan bir ilkedir. Bu ilke, kozmolojik argümanın temelidir. Yeterli sebep ilkesine göre, evrendeki her şeyin bir sebebi vardır. Bu sebeplerin bir sonu yoksa, o zaman bu sebepler için bir ilk sebep olmalıdır. Bu ilk sebep ezeli, değişmez ve zorunludur.
Kozmolojik Argümana Yönelik Eleştiriler
Kozmolojik argüman yüzyıllardır tartışılıyor. Bu argümana yönelik birçok eleştiri var.
Evrensel nedensellik ilkesi
Kozmolojik argüman evrensel nedensellik ilkesine dayanır. Evrensel nedensellik ilkesi, her şeyin bir nedeni olduğunu iddia eden bir ilkedir. Bu ilke bilimsel gözlemlere dayanır. Ancak bazı filozoflar evrensel nedensellik ilkesinin geçerliliğini sorgulamıştır. Bu filozoflara göre evrende nedensiz olaylar olabilir.
Evrensel nedensellik ilkesi evrenin varoluş nedenini açıklamaz
Kozmolojik argüman, evrenin nedenini açıklamak için evrensel nedensellik ilkesini kullanır. Ancak, evrensel nedensellik ilkesi evrenin varoluş nedenini doğrudan açıklamaz. Evrensel nedensellik ilkesi, evrendeki her şeyin bir nedeni olduğunu savunur. Evrenin varoluş nedenini açıklamak için, evrensel nedensellik ilkesine ek olarak, evrenin bir başlangıcı olduğunu veya ebedi olduğunu varsaymak gerekir.
Bir yanıt bırakın