Kabakulak nedir?
Kabakulak, paramiksoviridae familyasına ait kabakulak virüsünün neden olduğu, genellikle çocukluk çağında görülen bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık kulak önünde parotis bezi adı verilen tükürük bezlerinin şişmesi ile karakterizedir. Bu nedenle kabakulak, tükürük bezlerinin iltihabı anlamına gelen “parotit” olarak da bilinir.
Kabakulak Virüsü
Kabakulak virüsü zarflı bir RNA virüsüdür. Virüs, enfekte bir kişinin tükürüğü, hapşırması ve öksürüğünden çıkan havadaki damlacıklar yoluyla yayılır. Virüs, bu damlacıklarla temas eden birinin burnuna veya ağzına girdiğinde vücuda giriyor.
Kabakulak Belirtileri
Kabakulak genellikle semptomların ortaya çıkmasından yaklaşık 12-25 gün sonra kendini gösterir. Hastalığın en sık görülen belirtisi kulak önündeki parotis bezlerinin şişmesidir. Bu şişlik genellikle bir tarafta veya her iki tarafta da olabilir. Şişmiş tükürük bezleri yutma güçlüğüne, ağrıya ve hassasiyete neden olabilir. Kabakulak ile ilişkili diğer semptomlar şunlardır: Ateş Baş ağrısı Yorgunluk Kas ağrısı İştah kaybı Kulak ağrısı Boğaz ağrısı Diş etlerinde hassasiyet Yanaklarda ve dudaklarda kızarıklık Beyaz kan hücresi sayısında artış
Kabakulak Komplikasyonları
Kabakulak genellikle komplikasyonsuz bir hastalıktır. Ancak bazı durumlarda aşağıdaki gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
Orşit: Erkeklerde testis iltihabı
Oofor: Kadınlarda yumurtalık iltihabı
Menenjit: Beyin ve omurilik iltihabı
Ensefalit: beyindeki iltihaplanma
Pankreatit: Pankreas iltihabı
Kalp kası iltihabı: kalp kası iltihabı
İşitme kaybı: kalıcı işitme kaybı
Kabakulak Tanı ve Tedavisi
Kabakulak tanısı genellikle kişinin tıbbi geçmişine, fizik muayenesine ve laboratuvar testlerine dayanarak konur. Laboratuvar testleri kandaki antikor seviyelerini ölçerek kabakulak enfeksiyonunu doğrulayabilir. Kabakulak hastalığının spesifik bir tedavisi yoktur. Tedavi genellikle semptomların kontrol altına alınmasına odaklanır. Bu bağlamda istirahat, sıvı tüketimi ve ağrı kesicilerden faydalanılabilir.
Kabakulak Aşısı
Kabakulak aşısı kabakulak enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olur. Aşı aynı zamanda MMR aşısı olarak da bilinir ve kızamık, kızamıkçık ve kabakulak virüslerini içerir. Aşı bebeklik döneminde iki doz halinde uygulanır.
Kabakulak Önleme
Kabakulak, enfekte bir kişiyle yakın temas yoluyla bulaşabilir. Bu nedenle kabakulak enfeksiyonunu önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Enfekte olmuş bir kişiyle temastan kaçının.
Hasta bir kişiyle temas halindeyseniz ellerinizi sık sık yıkayın.
Hasta bir kişiyle temas ettikten sonra ağzınızı ve burnunuzu kapatın ve öksürün veya hapşırın.
Kabakulak aşısını yaptırın.
Kabakulak İstatistikleri
Kabakulak dünya çapında yaygın bir hastalıktır. Ancak kabakulak aşısının yaygınlaşmasıyla hastalığın görülme sıklığı önemli ölçüde azaldı. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 2022 verilerine göre kabakulak dünya çapında yaklaşık 10 milyon kişiye bulaştı. Bu vakaların yaklaşık 140.000’i komplikasyona yol açtı ve 6.000’den fazla kişi öldü.
Kabakulak Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kabakulak nasıl bulaşır?
Kabakulak, enfekte bir kişiyle yakın temas yoluyla bulaşabilir. Enfeksiyon, enfekte kişinin tükürüğünden, hapşırmasından ve öksürmesinden kaynaklanan hava yoluyla gerçekleşir.
Bir yanıt bırakın