Teslimat notu nedir?
İrsalimesel, Arapça “irsal” (göndermek) ve “mesel” (atasözü) sözcüklerinden oluşan bir edebiyat terimidir. Şiir veya düzyazıda, bir fikri veya görüşü ispatlamak ve açıklamak, söze güç ve güzellik katmak amacıyla atasözleri, vecizeler, hikmetli sözler, deliller ve örnekler kullanmaktır. Buna îrâd-ı mesel de denir. İrsalimesel edebî sanatlar arasında en çok kullanılan ve sevilen sanatlardan biridir. Bu sanatın amacı okuyucunun veya dinleyicinin dikkatini çekmek, konunun daha iyi anlaşılmasını sağlamak ve anlatıma güç katmaktır.
İrsaliye Çeşitleri
İrsaliye, kullanıldığı yere ve işlevine göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.
Konuyla ilgisi açısından: Konuya uygun bir atasözü, tartışılan konuyla doğrudan ilgili olan atasözlerini, özdeyişleri veya bilgece sözleri kullanır. Mesela “Bir elin ne anlamı var, iki elin sesi var.” Atasözü işbirliğinin önemini anlatan bir şiirde kullanılabilir.
Konum açısından: Başlangıçtaki irsal-ı mesel, anlatılan konuyu özetlemek veya açıklamak için başlangıçta kullanılan irsal-ı meseldir. Örneğin, “Cesaret mızrak çalmak değildir, cesaret cesur olmaktır.” Atasözü bir kahramanlık öyküsünün başlangıcında kullanılabilir. İç irsal-ı kıssa, anlatılan konuyu desteklemek veya vurgulamak için kullanılan iç irsal-ı atasözüdür. Mesela “Bir elin nesi var, iki elin sesi var.” Atasözü bir yardım çağrısını desteklemek için kullanılabilir.
Yapı açısından: Basit bir atasözü, bir atasözünü veya özdeyişi tam olarak olduğu gibi aktaran bir atasözüdür. Örneğin, “Erken kalkan yol alır.” Atasözü, çalışma tavsiyesini ifade eden bir şiirde kullanılabilir. Geliştirilen irsal-ı atasözü, atasözünü veya vecizeyi kendi sözleriyle aktaran irsal-ı atasözüdür. Örneğin, “İnsan ne kadar çok bilirse o kadar çok düşünür. Ne kadar çok düşünürse o kadar ileri gider.” “Erken kalkan yol alır” cümlesi. Atasözünü geliştirir ve aktarır.
Teslimat Notu Örnekleri
İrsalimesel, Türk edebiyatında yaygın olarak kullanılan bir sanat türüdür. Atasözlerinin Türk şiirinde ve nesirinde pek çok örneğini bulmak mümkündür.
Şiirdeki Yol Noktalarına Örnekler
Bir atasözüdür, gül dünyasında bahar tek gülle olmaz. (Fuzuli, Leyla ve Mecnun)
Bir elin nesi var, iki elin sesi var. (Karacaoğlan)
İnsanın ömrü bir gündür, o da bugündür. (Yahya Kemal Beyatlı)
Düzyazıda İrsaliye Örnekleri
“Erken kalkan kuş Solucanı kapar.” Atasözüne göre başarılı olmak isteyenler erken kalkmalı ve güne erken başlamalıdır.
“Bir elin nesi var, iki elin sesi var.” Atasözüne göre insanlar birlikte çalıştıklarında daha fazla başarıya ulaşırlar.
“İnsanın ömrü bir gündür, o da bugündür.” Atasözüne göre insan her günü en iyi şekilde değerlendirmeli ve hayattan keyif almalıdır.
Teslimat Notu Efektleri
Teslimat notu anlatıma birçok farklı şekilde katkıda bulunur.
Anlatımı daha etkili ve ikna edici hale getirir. Atasözleri ve aforizmalar genel kabul görmüş gerçekleri dile getirdikleri için okuyucunun veya dinleyicinin dikkatini çeker ve onu ikna eder.
Anlatımı daha özlü ve etkileyici hale getirir. Atasözleri ve deyimler az sözle çok şey ifade edebilen kalıplaşmış ifadelerdir. Dolayısıyla anlatıma özlülük ve etkileyicilik kazandırır.
İfadeyi daha güzel ve sanatsal hale getirir. Atasözleri ve deyimler genellikle güzel ve sanatsal bir dille söylenir. Dolayısıyla anlatıma güzellik ve sanat katar.
Çözüm
İrsalimesel edebiyatın en önemli sanatlarından biridir. Bu sanat ifadeye güç, güzellik ve ikna getirir.
Bir yanıt bırakın