Fatalizm Nedir?
Kadercilik, insan hayatında olan her şeyin önceden belirlendiğini savunan felsefi bir harekettir. Kadercilik ve kadercilik olarak da bilinir. Kaderciliğe göre, insanların geleceği veya kendi eylemlerini belirleme gücü yoktur. Geleceğe veya kaçınılmaz olduğu düşünülen olaylara karşı kayıtsızlığa benzer bir tutum sergilerler.
Kaderciliğin Tarihi
Kadercilik, dünyanın en eski felsefi akımlarından biridir. Antik Yunan filozofları Demokritos ve Epikuros, kaderciliğe yakın görüşleri savunmuşlardır. Demokritos, evrenin atomlardan oluştuğunu ve bu atomların hareketlerinin önceden belirlenmiş olduğunu savunmuştur. Epikuros ise evrenin tesadüfen oluştuğunu ancak olayların bir şekilde önceden belirlenmiş olduğunu savunmuştur. Kadercilik, Orta Çağ’da da önemli bir felsefi akımdı. İslam düşüncesinde Cebriye mezhebi kaderciliğe yakın görüşleri savunmuştur. Cebriye’ye göre insan eylemleri Tanrı tarafından önceden belirlenmiştir. Modern dönemde kadercilik, felsefe ve edebiyat alanlarında önemli bir yere sahiptir. 19. yüzyılda romantik şairler ve yazarlar kaderciliği sıklıkla kullanmışlardır. Örneğin William Shakespeare’in “Hamlet” oyununda Hamlet’in kaderiyle mücadelesi kadercilik temasını yansıtır.
Kaderciliğin Temel Kavramları
Fatalizm aşağıdaki temel kavramlara dayanmaktadır:
Önceden Belirleme: Kaderciliğe göre evrendeki her şey önceden belirlenmiştir. Buna insan eylemleri de dahildir.
Gevşeklik: Kaderciliğe göre insanın iradesi yoktur. İnsan, önceden belirlenmiş olayların bir aracıdır.
Kayıtsızlık: Kaderciliğe göre insanoğlunun gelecek olaylar üzerinde hiçbir kontrolü yoktur, dolayısıyla kayıtsızlık, kadere teslim olma gibi tutumlar sergilerler.
Kaderciliğin Çeşitleri
Kadercilik farklı şekillerde sınıflandırılabilir. Bir sınıflandırmaya göre kadercilik ikiye ayrılır:
Doğal kadercilik: Doğal kaderciliğe göre evrendeki her şey doğa kanunlarıyla belirlenir ve insan eylemleri de bu kanunların bir parçasıdır.
Teolojik kadercilik: Teolojik kaderciliğe göre evrendeki her şey Tanrı tarafından belirlenmiştir. İnsan eylemleri de Tanrı’nın iradesinin bir sonucudur.
Kaderciliğin Eleştirisi
Kadercilik birçok açıdan eleştiriye maruz kalmıştır. Bu eleştirilerden bazıları şunlardır:
İradeyi görmezden gelir: Kadercilik insan iradesini göz ardı eder. Bu, insanın özgür iradesine inanan insanlar tarafından eleştirilir.
Toplumsal sorumluluğu azaltır: Kadercilik insanların sosyal sorumluluklarını azaltır. İnsanlar her şeyi önceden belirlenmiş olarak gördükleri için kendi eylemlerinden sorumlu olmadıklarını düşünürler.
İnsanları pasifleştirir: Kadercilik insanı pasifleştirir çünkü her şeyi önceden belirlenmiş olarak görür, çabalamaktan, mücadele etmekten vazgeçer.
Kaderciliğin Hayat Üzerindeki Etkileri
Kadercilik insanların hayata bakış açısını önemli ölçüde etkiler. Kaderciliğe inanan insanlar genellikle daha pasif ve kabul edici bir tutuma sahiptir. Gelecekteki olaylar üzerinde hiçbir kontrolleri olmadığını düşündükleri için çaba göstermekten ve savaşmaktan vazgeçerler. Kadercilik insanların duygusal durumlarını da etkiler. Kaderciliğe inanan insanlar genellikle daha karamsar ve umutsuz bir bakış açısına sahiptir. Yaşamaktan zevk almazlar çünkü hayatın bir anlamı veya amacı olmadığını düşünürler.
Çözüm
Kadercilik, insan hayatının önemli bir yönünü etkileyen felsefi bir harekettir. Kaderciliğe inanmak, insanların hayata ve duygusal duruma bakış açısını önemli ölçüde değiştirebilir.
Bir yanıt bırakın