Edat Nedir?
Edat, farklı tür ve işlevlerdeki sözcükler ve kavramlar arasında anlamsal ilişki kurmak için kullanılan yardımcı bir sözcüktür. Edatlar tek başlarına bir anlam taşımazlar; bir cümlede diğer sözcüklerle birlikte işlev kazanırlar.
Türkçede edatlar bir cümle içinde farklı işlevler üstlenebilir. En yaygın işlevler şunlardır:
Amaç, neden, niçin, için, böylece, gibi Gibi edatlar bir eylemin amacını, nedenini veya gerekçesini belirtmek için kullanılır. Örneğin, “Bu kitabı okumak için çok çalıştım” cümlesinde “for” edatı “to read” eyleminin amacını belirtir.
Yer, yön, zaman, miktar, ölçü, durum gibi edatlar bir eylemin veya kavramın yerini, yönünü, zamanını, miktarını, ölçüsünü veya durumunu belirtmek için kullanılır. Örneğin, “Evden okula yürüdüm” cümlesinde, “towards” edatı “Yürüdüm” eyleminin yönünü belirtir.
Benzerlik, karşılaştırma, zıtlık, koşul, gereklilik Gibi edatlar iki kavram arasında benzerlik, farklılık, koşul veya koşullu ilişki kurmak için kullanılır. Örneğin, “She is so beautiful, like a fairy.” cümlesinde “like” edatı iki kavramı (her ve fairy) karşılaştırır.
Soru, sipariş, istek, talep, öneri gibi edatlar bir soru sormak, bir emir vermek, bir istekte bulunmak, bir talepte bulunmak veya bir öneride bulunmak için kullanılır. Örneğin, “Bu kitabı nereden aldın?” cümlesinde “where” edatı bir soru sorar.
Edat Türleri
Edatların türleri bir cümlede üstlendikleri işleve göre belirlenir. Türkçede en sık kullanılan edat türleri şunlardır:
Amaç edatları: Amaç, neden, niçin, için, böylece, gibi
Yer edatları: İçeride, dışarıda, yanında, arkasında, önünde, üstünde, altında, ortasında, arasında, etrafında
Yön bildiren edatlar: Doğru, karşı, geri, yukarı, aşağı, içeri, dışarı, sağ, sol
Zaman edatları: Sonra, önce, henüz, şimdi, zamanla, her zaman, bazen, zaman zaman, her zaman, her zaman
Miktar bildiren edatlar: Çok, çok, az, çok, biraz, biraz, yeterli, fazlasıyla yeterli
Ölçü edatları: Çok, çok, az, çok, biraz, biraz, yeterli, fazlasıyla yeterli
Durum edatları: sanki, sanki, öyle, kadar, yeterli, çok, biraz, çok fazla, biraz, yeterli, fazlasıyla
Benzetme edatları: gibi, o kadar ki, ne kadar, ne kadar
Karşıtlık edatları: fakat, fakat, yine de, yine de, oysa, yine de, yine de, sorun ne, öyle ki
Şart edatları: eğer, beri, eğer, ancak, ancak, ancak, ölçüde, ölçüde
Soru edatları: ne, kim, nerede, ne zaman, nasıl, neden, neden, kime, hangi, ne kadar
Emir edatları: git, gel, ver, al, yap, yapma, yapma, dur, bekle, otur, ayakta dur
İstek edatları: lütfen, rica ederim, ister misiniz, ister misiniz, ister misiniz
İstek edatları: lütfen, rica ederim, ister misiniz, ister misiniz, ister misiniz
Öneri edatları: bence, senin fikrine göre, onun fikrine göre, benim fikrime göre, senin fikrine göre, onun fikrine göre
Edatların Özellikleri
Edatların özellikleri şunlardır:
Tek başına bir anlamı yok. Edatların anlamı ancak başka sözcüklerle kullanıldığında netleşir. Örneğin, “for” edatının anlamı ancak “to read” gibi bir fiille kullanıldığında netleşir.
Bir cümle içerisinde farklı işlevler üstlenebilir. Edatların işlevi, cümledeki konumlarına ve diğer kelimelerle ilişkilerine bağlı olarak değişebilir. Örneğin, “for” edatı “I worked hard to read this book” cümlesindeki amacı belirtirken, “for” edatı “I worked hard to read this book” cümlesindeki amacı belirtir.
Bir yanıt bırakın