Deliryum nedir?
Deliryum, kişinin düşünce, algı ve davranışlarını etkileyen ve hızla gelişebilen bir duruma verilen isimdir. Beyin fonksiyonlarını etkileyen hastalıklar, çevre koşulları veya çeşitli risk faktörleri sonucunda ortaya çıkan bir tür kafa karışıklığıdır.
Deliryumun temel özelliği kafa karışıklığıdır. Bu durum kişinin çevredeki olaylara ve kişilere odaklanmakta zorluk yaşaması, çevresindeki insanları tanıyamaması, zaman ve mekan kavramlarında kafa karışıklığı olarak kendini gösterebilir. Deliryum belirtileri şunları içerebilir:
Odaklanma sorunları, dikkatin dağılması ve çevredeki olaylara ilgisizlik Kısa süreli hafıza kaybı ve yakın geçmişi unutma Halüsinasyonlar ve sanrılar Uyku bozuklukları Kaygı, huzursuzluk ve öfke Fiziksel yorgunluk ve halsizlik
Deliryumun nedenleri
Deliryumun birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
Enfeksiyonlar: Deliryumun en yaygın nedeni enfeksiyonlardır. Enfeksiyonlar zatürre, sepsis, idrar yolu enfeksiyonları, menenjit ve ensefaliti içerebilir. Travma: Kafa travması deliryumun önemli bir nedenidir. İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle güçlü ağrı kesiciler, antibiyotikler ve psikotrop ilaçlar deliryuma neden olabilir. Tıbbi durumlar: Deliryum, kalp hastalığı, diyabet, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, demans ve Parkinson hastalığı gibi tıbbi durumların bir belirtisi olabilir. Alkol ve madde kullanımı: Alkol ve madde bağımlılığı deliryumun yaygın bir nedenidir.
Deliryumun risk faktörleri
Deliryum için risk faktörleri şunları içerir:
Yaş: Deliryum gelişme riski yaşla birlikte artar. 65 yaş üstü kişilerde deliryum gelişme riski 18-64 yaş arası kişilere göre daha fazladır. Altı aydan fazla hastanede yatma Demans veya diğer bilişsel bozukluklar Duygusal bozukluklar Alkol ve madde bağımlılığı Kronik tıbbi durumlar
Deliryum tanısı
Deliryum tanısı kişinin semptomlarına ve risk faktörlerine göre konur. Deliryumu teşhis etmek için genellikle aşağıdaki testler yapılır:
Fizik muayene Kan testleri Beyin görüntüleme testleri
Deliryum tedavisi
Deliryumun tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Deliryumu tetikleyen enfeksiyon, travma veya tıbbi durum tedavi edilirse deliryum genellikle kendi kendine düzelir.
Deliryumu tedavi etmek için kullanılan ilaçlar şunlardır:
Antipsikotikler: Halüsinasyonlar ve sanrılar için kullanılır. Benzodiazepinler: Anksiyete ve huzursuzluk için kullanılır. Antidepresanlar: Depresyon ve anksiyete tedavisinde kullanılır.
Deliryum tedavisinde kişinin bulunduğu ortamın düzenlenmesi ve uyku düzeninin sağlanması da önemlidir.
Deliryumun önlenmesi
Deliryumu önlemek için risk faktörlerini azaltmak önemlidir. Risk faktörleri şunları içerir:
Altı aydan fazla hastanede yatma Demans veya diğer bilişsel bozukluklar Duygusal bozukluklar Alkol ve madde bağımlılığı Kronik tıbbi durumlar
Bu risk faktörlerini azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
Altı aydan fazla hastanede yatması gereken kişiler için deliryum riskini azaltacak önlemler alınmalıdır. Demans veya diğer bilişsel bozukluğu olan kişiler düzenli olarak izlenmeli ve gerekli tedaviler uygulanmalıdır. Duygusal bozukluğu olan kişiler tedaviye yönlendirilmelidir. Alkol ve madde kullanan kişilerin tedaviye yönlendirilmesi gerekmektedir. Kronik tıbbi rahatsızlığı olan kişilerin bu durumları kontrol altında tutmak için önlem alması gerekir.
Deliryumun komplikasyonları
Deliryum ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Deliryum komplikasyonları şunları içerir:
Uyku bozuklukları Kaygı ve huzursuzluk Öfke Davranış sorunları Yutma güçlüğü Beslenme sorunları Enfeksiyon
Bir yanıt bırakın