Deizm Nedir?
Deizm, Tanrı’nın varlığını ve evrenin O’nun tarafından yaratıldığını kabul eden, ancak Tanrı’nın insanlara ve teolojiye müdahalesini reddeden felsefi bir görüştür. Deizm, Latince “Tanrı” anlamına gelen “deus” sözcüğünden türemiştir.
Deistler, evrenin kusursuz ve düzenli yapısından ve yaşamın karmaşıklığından yola çıkarak, akıl yoluyla Tanrı’nın varlığını rasyonel olarak savunurlar. Onlara göre evrenin bir başlangıcı olmalı ve bu başlangıcın da bir nedeni olmalıdır. Bu sebebi ancak Allah olarak açıklayabiliriz.
Deistler, Tanrı’nın evreni yarattıktan sonra onun işleyişine müdahale etmediğini savunurlar. Onlara göre Tanrı, evreni kendi kanunlarına göre işleyecek şekilde yaratmıştır. Allah evrende mucizeler yaratmaz, insanların dualarına cevap vermez, ilahi vahiy göndermez.
Deizm Avrupa’da 17. ve 18. yüzyıllarda Aydınlanma Çağı’nda ortaya çıktı ve yayıldı. Bu dönemde dini dogmalara ve otoriteye karşı bir tepki olarak ortaya çıkan Deizm, aklın ve aklın aydınlatıcı gücüne olan inancın bir ifadesi haline geldi.
Deizmin Temel İlkeleri
Deizmin temel ilkeleri şunlardır:
Allah’ın varlığına inanmak: Deistler, evrenin kusursuz ve düzenli yapısından ve yaşamın karmaşıklığından yola çıkarak, akıl yoluyla Tanrı’nın varlığını rasyonel olarak savunurlar.
Evrenin yaratıcısının Tanrı olduğuna inanmak: Deistler, Tanrı’nın evreni yarattığını ancak onun işleyişine müdahale etmediğini savunurlar.
Allah’ın insanların dualarına cevap vermediğine inanmak: Deistler, Tanrı’nın insanların dualarına cevap vermediğini veya ilahi vahiy göndermediğini savunurlar.
Deizmin Tarihi
Deizm Avrupa’da 17. ve 18. yüzyıllarda Aydınlanma Çağı’nda ortaya çıktı ve yayıldı. Bu dönemde dini dogmalara ve otoriteye tepki olarak ortaya çıkan Deizm, aklın ve aklın aydınlatıcı gücüne olan inancın bir ifadesi haline geldi.
Deizmin ilk savunucularından biri İngiliz filozof Thomas Hobbes’tur. Hobbes, 1651 yılında yayınlanan Leviathan adlı eserinde evrenin kusursuz ve düzenli yapısından yola çıkarak Tanrı’nın varlığını savunmuştur. Hobbes’un deizmi daha sonra İngiliz filozof John Locke ve Fransız filozof Voltaire tarafından geliştirildi.
19. yüzyılda deizm Avrupa’da yaygın bir hareket haline geldi. Bu dönemde deizm özellikle bilim adamları ve entelektüeller arasında yaygın bir kabul gördü. Deizm, dini dogmalara ve otoriteye karşı bir tepki olarak ortaya çıkmış, aklın ve aklın aydınlatıcı gücüne olan inancın bir ifadesi haline gelmiştir.
Deizm ve Diğer İnançlar
Deizm iki ana inanca karşıdır: teizm ve ateizm.
TeizmTanrı’nın varlığına ve onun evrene ve insana müdahalesine olan inançtır. Teizm, deizmden farklı olarak, Tanrı’nın insanlara ilahi vahiyler gönderdiğini, mucizeler gerçekleştirdiğini ve insanların dualarına cevap verdiğini savunur.
AteizmAllah’ın varlığına inanmayan inançtır. Ateizm, deizmden farklı olarak Tanrı’nın varlığının kanıtlanmadığını, evrenin kendi kendini yaratabileceğini savunur.
Deizm, teizm ile ateizm arasında bir orta yol olarak düşünülebilir. Deistler Tanrı’nın varlığına ama insanlara karışmadığına inanırlar.
Deizm ve Toplum
Deizm toplumda çeşitli şekillerde kendini gösterebilir. Deistler dini kurum ve geleneklere katılmayı seçebilirler. Ancak deistler dini dogmaları ve otoriteyi de eleştirebilirler.
Deizm topluma çeşitli şekillerde olumlu katkılar sağlayabilir. Deizm, aklın ve aklın aydınlatıcı gücüne olan inancı teşvik edebilir. Deizm dini dogmalara ve otoriteye karşı eleştirel bir tutum geliştirebilir.
Deizm ve Türkiye
Türkiye’de deizm son yıllarda giderek ilgi gören bir inanç haline geldi.
Bir yanıt bırakın