Dehr Nedir?
Dehr, Arapça kökenli bir kelimedir. Türkçeye “zaman, çağ, dünya, ebedi zaman, kader” gibi anlamlarla geçmiştir. Dehr kelimesinin kökü “devirmek, çevirmek” anlamına gelen “dahr” fiilidir. Bu fiil, zamanın ve dünyanın sürekli bir değişim ve dönüşüm halinde olduğunu ifade eder.
“Dahr” kelimesi İslam düşüncesinde önemli bir yere sahiptir. İslam felsefesinde ve tasavvufta “dahr” sıklıkla “kader” ve “kısmet” ile eşanlamlı olarak kullanılır. Dahr, insanların hayatlarını şekillendiren ve kaderlerini belirleyen bir güç olarak görülür.
Dehr Kelimesinin Anlamları
Dehr kelimesinin birçok anlamı vardır. Bu anlamları şu şekilde sıralayabiliriz:
Zaman: Dehr, en yaygın anlamıyla “zaman” anlamına gelir. Dehr, geçmişi, şimdiyi ve geleceği kapsayan sınırsız ve sonsuz zamandır.
Yaş: Dehr aynı zamanda “dönem” anlamına gelir ki, “Osmanlı dönemi” veya “Cumhuriyet dönemi” gibi belirli bir zaman dilimini ifade eder.
Dünya: Dehr kelimesi bazen “dünya” anlamında da kullanılır. Bu anlamda dehr, insanların içinde yaşadıkları geçici dünyayı ifade eder.
Ebedi zaman: Bazen dehr, “ebedi zaman” anlamına da gelir. Bu anlamda dahr, sınırsız ve sonsuz olan zamandır.
Kader: Dehr, bazen “kader” anlamında da kullanılır. Bu anlamda dehr, insanların hayatlarını şekillendiren ve kaderlerini belirleyen bir güçtür.
Dehr Kelimesinin İslam Düşüncesindeki Yeri
“Dehr” kelimesi İslam düşüncesinde önemli bir yere sahiptir. İslam felsefesinde ve tasavvufta “dehr” sıklıkla “kader” ve “kısmet” ile eşanlamlı olarak kullanılır. Dehr, insanların hayatlarını şekillendiren ve kaderlerini belirleyen bir güç olarak görülür.
İslam felsefesinde dehr genellikle “materyalist” bir anlayışla yorumlanır. Bu anlayışa göre dehr, evrenin ezeli olduğunu ve bir yaratıcısının olmadığını savunur. Dehr, evrenin içinde var olan ve kendini yöneten bir güçtür.
İslam tasavvufunda, dahr sıklıkla “kader” ve “kısmet” ile eşanlamlı olarak kullanılır. Tasavvufa göre, dahr bir kişinin kaderini belirleyen ve hayatını şekillendiren bir güçtür. Dahr, Allah’ın iradesine göre hareket eder ve bir kişinin başına gelen her şey dahr’ın hükmüdür.
Şiirde Dehr Kelimesinin Kullanımı
“Dehr” kelimesi Türk edebiyatında da yaygın olarak kullanılmaktadır. Özellikle Divan edebiyatında “Dehr” kelimesi sıklıkla “kader” ve “kısmet” ile eş anlamlı olarak kullanılır.
Divan şairleri Dehr’i çoğu zaman insanların hayatlarını altüst eden, onları mutluluktan mutsuzluğa sürükleyen zalim ve yıkıcı bir güç olarak tasvir ederler.
Divan edebiyatında dehr kelimesi hakkında birçok örnek verilebilir. Örneğin Fuzuli’nin “Bu dünya dehr oyunudur, yalandır” mısrası dehr’in zulmünü ve yıkıcılığını dile getirir.
Çağdaş Türkçede Dehr Kelimesinin Kullanımı
“Dehr” kelimesi günümüz Türkçesinde de yaygın olarak kullanılan bir kelimedir. Ancak günümüz Türkçesinde “Dehr” kelimesinin anlamı daha çok “zaman” ile sınırlıdır.
Günümüzde insanlar dehr kelimesini sıklıkla “değişim ve dönüşüm” ile ilişkilendiriyor. Dehr, insanların hayatlarını sürekli olarak değiştiren ve dönüştüren bir güç olarak görülüyor.
Çözüm
Dehr kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir. Türkçeye “zaman, çağ, dünya, ebedi zaman, kader” gibi anlamlarla geçmiştir. Dehr kelimesi İslam düşüncesinde önemli bir yere sahiptir. İslam felsefesinde ve tasavvufta Dehr sıklıkla “kader” ve “kısmet” ile eş anlamlı olarak kullanılır. Dehr, insanların hayatlarını şekillendiren ve kaderlerini belirleyen bir güç olarak görülür.
Bir yanıt bırakın