Çelik Nedir?
Çelik, demir elementi ve karbon miktarından oluşan, genellikle %0,02 ile %2,1 arasında değişen bir alaşımdır. Çelik alaşımındaki karbon miktarı çeliğin sınıflandırılmasında etkin rol oynar.
Çelik Tarihi
Çeliğin tarihi M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanmaktadır. İlk çelik, demir cevherinin kömürle eritilmesiyle elde edilmiştir. Bu yöntem oldukça zahmetliydi çünkü yüksek sıcaklıklarda gerçekleştiriliyordu ve demir cevherinde bulunan kükürt ve fosfor gibi safsızlıkların çelikte birikmesine neden oluyordu. 19. yüzyılda İngiliz mucit Henry Cort, pnömatik fırın adı verilen yeni bir çelik üretim yöntemi geliştirdi. Bu yöntem, daha düşük sıcaklıklarda gerçekleştirildiği ve daha az kirliliğe neden olduğu için çelik üretimini daha kolay ve daha verimli hale getirdi. 21. yüzyılda çelik üretiminde önemli gelişmeler yaşandı. 1856 yılında İngiliz kimyager Henry Bessemer, Bessemer konvertörü adı verilen yeni bir çelik üretim yöntemi geliştirdi. Bu yöntemle çelik daha hızlı ve daha verimli bir şekilde üretilebildi. Yüzyılda çelik üretiminde yeni teknolojiler geliştirilmeye devam etti. 1950’lerde sürekli döküm adı verilen yeni bir çelik üretim yöntemi geliştirildi. Bu yöntem çelik üretimini daha verimli ve daha otomatik hale getirdi.
Çelik Özellikleri
Çelik, yüksek mukavemet, sertlik, süneklik ve işlenebilirlik gibi özelliklere sahip bir malzemedir. Bu özellikler çeliğin çok çeşitli uygulamalarda kullanılmasını sağlar. Çeliğin mukavemeti çeliğin içindeki karbon miktarına bağlıdır. Karbon miktarı arttıkça çeliğin mukavemeti de artar. Ancak karbon miktarının artması çeliğin sünekliğini ve işlenebilirliğini azaltır. Çeliğin sertliği çeliğin içindeki karbon miktarına ve iç yapısına bağlıdır. Karbon miktarı arttıkça çeliğin sertliği de artar. Karbon ve diğer alaşım elementlerinin iç yapıdaki dağılımı da çeliğin sertliğini etkiler. Çeliğin sünekliği çeliğin şekil değiştirebilme yeteneğidir. Çeliğin sünekliği çeliğin içindeki karbon miktarına ve iç yapısına bağlıdır. Karbon miktarı arttıkça çeliğin sünekliği azalır. Karbon ve diğer alaşım elementlerinin iç yapıdaki dağılımı da çeliğin sünekliğini etkiler. Çeliğin sünekliği çeliğin dövme yoluyla şekillendirilebilme yeteneğidir. Çeliğin dövülebilirliği, çeliğin içindeki karbon miktarına ve iç yapısına bağlıdır. Karbon miktarı arttıkça çeliğin dövülebilirliği azalır. Karbon ve diğer alaşım elementlerinin iç yapıdaki dağılımı da çeliğin dövülebilirliğini etkiler.
Çelik Sınıflandırması
Çelik, karbon miktarına ve diğer alaşım elementlerinin içeriğine göre sınıflandırılır.
karbon çelikleriKarbon miktarına göre düşük karbonlu çelikler (%0,02-0,25 karbon), orta karbonlu çelikler (%0,25-0,5 karbon) ve yüksek karbonlu çelikler (%0,5-2,1 karbon) olarak sınıflandırılırlar. .
Alaşımlı çeliklerKarbonun yanı sıra diğer alaşım elementlerini de içeren çeliklerdir. Çeliğin özelliklerini geliştirmek için alaşım elementleri kullanılır. Alaşımlı çelikler krom çelikleri, nikel-krom çelikleri, manganez çelikleri, molibden çelikleri, vanadyum çelikleri, tungsten çelikleri ve silisyum çelikleri olarak çeşitli gruplara ayrılmaktadır.
Uygulama kapsamı
Çelik çok çeşitli uygulamalarda kullanılan bir malzemedir. Çeliğin başlıca uygulama alanları şunlardır: İnşaat: Çelik, binaların, köprülerin, barajların ve diğer yapıların yapımında kullanılır. Makine imalatı: Çelik, makine, motor, araç ve diğer mekanik cihazların yapımında kullanılır. Tüketici ürünleri: Çelik mutfak eşyaları, mobilyalar, ev aletleri ve diğer tüketici ürünlerinde kullanılır. Enerji: Çelik borularda, kazanlarda ve diğer enerji ekipmanlarında kullanılır.
Çeliğin Geleceği
Çelik dünyadaki en önemli malzemeler arasında yer almaktadır. Çeliğin özellikleri
Bir yanıt bırakın