Ateroskleroz nedir?
Ateroskleroz, yağ, kolesterol ve iltihabi atıkların atardamarların iç duvarlarında birikmesi sonucu oluşan plakların damarların tıkanmasına neden olduğu bir hastalıktır. Bu plaklar damarların elastikiyetini ve kan akışını azaltır. Ateroskleroz kalp krizi, felç, periferik arter hastalığı ve böbrek hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Aterosklerozun Nedenleri
Aterosklerozun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörlerin riski artırdığı düşünülmektedir:
Yüksek kolestorol: Kandaki yüksek kolesterol seviyeleri ateroskleroz gelişiminde önemli bir rol oynar. LDL kolesterolü “kötü” kolesterol olarak bilinir ve aterosklerotik plakların oluşumunda önemli bir rol oynar. HDL kolesterolü “iyi” kolesterol olarak bilinir ve ateroskleroz riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Hipertansiyon: Yüksek tansiyon damar duvarlarını tahrip ederek ateroskleroz gelişimini kolaylaştırabilir.
Sigara: Sigara içmek damar duvarlarında iltihaplanma ve hasara neden olarak ateroskleroz riskini artırabilir.
Düzensiz beslenme: Şeker, doymuş yağ ve trans yağ oranı yüksek bir beslenme şekli ateroskleroz riskini artırabilir.
Obezite: Obezite, ateroskleroz riskini artıran bir dizi faktöre katkıda bulunabilir.
Sedanter yaşam tarzı: Hareketsiz bir yaşam tarzı ateroskleroz riskini artırabilir.
Aile öyküsü: Ateroskleroz öyküsü olan kişilerde bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir.
Aterosklerozun Belirtileri
Ateroskleroz erken evrelerinde genellikle semptomsuzdur. Hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:
Göğüs ağrısı: Kalp krizi belirtisi olabilir.
Nefes darlığı: Egzersiz sırasında veya dinlenme sırasında ortaya çıkabilir.
Baş dönmesi: Kalp krizi veya felç belirtisi olabilir.
Bacaklarda ağrı, uyuşma veya karıncalanma: Periferik arter hastalığının belirtisi olabilir.
Gece idrara çıkma: Böbrek hastalığının belirtisi olabilir.
Ateroskleroz Tanısı
Ateroskleroz tanısı aşağıdaki testler kullanılarak yapılabilir:
Kan testleri: Kolesterol, trigliserid ve kan şekeri seviyelerini ölçmek için kan testleri kullanılabilir.
EKG: EKG, kalp ritmini ve kalp aktivitesini değerlendirmek için kullanılabilir.
Ekokardiyografi: Kalbi görüntülemek için ekokardiyografi kullanılabilir.
BT veya MRI taraması: Damarları görüntülemek için BT veya MRI taraması kullanılabilir.
Anjiyografi: Anjiyografi, damarlara kontrast madde verilerek damarların görüntülenmesinde kullanılabilir.
Ateroskleroz Tedavisi
Ateroskleroz tedavisi risk faktörlerini azaltmaya ve mevcut plakların büyümesini önlemeye odaklanır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
İlaç tedavisi: Yüksek kolesterol, yüksek tansiyon ve diyabet gibi risk faktörlerini kontrol altına almak için ilaçlar kullanılabilir.
Cerrahi: Damar tıkanıklığını gidermek için ameliyat gerekebilir.
Aterosklerozun Önlenmesi
Aterosklerozu önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
Sağlıklı diyetle beslen: Lif, meyve ve sebzeden zengin, doymuş yağ, trans yağ ve şekerden fakir bir diyet uygulayın.
Düzenli egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta veya 75 dakika şiddetli aerobik aktivite yapın.
Sigarayı bırakmak: Sigara içiyorsanız hemen bırakın.
İdeal kilonuzu koruyun: Vücut kitle indeksinizi 25’in altında tutmaya çalışın.
Kan basıncınızı kontrol edin: Kan basıncınızın 120/80 mmHg’nin altında olduğundan emin olun.
Ateroskleroz, dünyanın en yaygın ölüm nedenlerinden biridir. Risk faktörlerini azaltmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek, ateroskleroz geliştirme riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir.
Bir yanıt bırakın