İfade Biçimi Nedir?
Anlatım, bir duyguyu, düşünceyi, olayı veya durumu sözlü veya yazılı bir biçimde ifade etme biçimidir. Anlatılacak konuya uygun anlatım biçimine “anlatım biçimleri” veya “anlatım biçimleri” denir. Bir konuyu anlatma amacımız, hangi anlatım biçimini seçmemiz gerektiğini de bize söyler.
İfade biçimleri nelerdir?
Türkçede dört temel anlatım biçimi vardır:
Açıklayıcı Anlatım
Anlatı Anlatımı
Betimleyici İfade
Tartışmalı İfade
Açıklayıcı Anlatım
Açıklayıcı anlatım, bir konu hakkında bilgi vermek, bir kavramı açıklamak veya bir fikri sunmak için kullanılan bir anlatım biçimidir. Açıklayıcı anlatımın amacı, konunun özünü, önemini, nedenlerini ve sonuçlarını ortaya koymaktır. Açıklayıcı anlatımda kullanılan dil anlaşılır ve açık olmalıdır.
Açıklayıcı anlatımda kullanılan başlıca dil özellikleri şunlardır:
Basit ve anlaşılır dil: Anlatımlı anlatımda konunun anlaşılmasına yardımcı olacak sade ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
Genelleme ve örneklendirme: Açıklayıcı anlatımda konunun daha iyi anlaşılması için genellemelere ve örneklere başvurulabilir.
Tanım ve açıklama: Açıklayıcı anlatımda konunun daha iyi anlaşılması için tanım ve açıklamalardan yararlanılabilir.
Karşılaştırın ve zıtlıklarını belirtin: Açıklayıcı anlatımda konunun daha iyi anlaşılması için karşılaştırma ve karşıtlıklara başvurulabilir.
Anlatı Anlatımı
Anlatı anlatımı, bir olayın yer, zaman ve kişiyle ilişkili olarak anlatıldığı bir anlatım biçimidir. Anlatı anlatımında, olayın sırası takip edilir. Anlatı anlatımında amaç, okuyucuyu olayın içine çekmek ve olaya dahil hissettirmektir. Anlatı anlatımında kullanılan dil canlı ve etkileyici olmalıdır.
Anlatı anlatımında kullanılan başlıca dil özellikleri şunlardır:
Gerçekçilik: Anlatısal anlatımda anlatılan olayın gerçekçi olması gerekir.
Hayal gücü: Öyküleyici anlatımda, hayal gücü kullanılarak olay daha ilgi çekici hale getirilebilir.
Akıcılık: Anlatımlı anlatımda anlatım akıcılığının olması gerekir.
Dinleyiciyi/okuyucuyu olayın içine çekmek: Anlatısal anlatımda amaç, dinleyiciyi/okuyucuyu olayın içine çekmek ve olayın içinde hissettirmektir.
Betimleyici İfade
Betimleyici anlatım, bir varlığın, nesnenin, kavramın veya durumun görünümünü, niteliklerini ve karakteristiklerini tanımlamak için kullanılan bir anlatım biçimidir. Betimleyici anlatımın amacı, okuyucunun zihninde varlığın, nesnenin, kavramın veya durumun bir resmini oluşturmaktır. Betimleyici anlatımda kullanılan dil ayrıntılı ve zengin olmalıdır.
Betimleyici anlatımda kullanılan başlıca dil özellikleri şunlardır:
Ayrıntılılık: Tasvirî anlatımda tasvir edilen varlık, nesne, kavram veya durumun ayrıntılı bir biçimde açıklanması gerekir.
Varlık: Tasvirî anlatımda, anlatılan varlık, nesne, kavram veya durumun nitelik ve özellikleri zengin bir biçimde anlatılmalıdır.
Görsellik: Betimleyici anlatımda anlatılan varlık, nesne, kavram ya da durumun okuyucunun zihninde bir resim yaratması gerekir.
Tartışmalı İfade
Tartışmalı ifade, bir düşüncenin, fikrin veya düşüncenin doğruluğunu veya yanlışlığını ortaya koymak için kullanılan bir ifade biçimidir. Tartışmalı ifadede, karşıt görüşler karşılaştırılır ve doğru görüşü tarafsız bir şekilde sunma çabası gösterilir. Tartışmalı ifadede kullanılan dil açık ve anlaşılır olmalıdır.
Tartışmalı anlatımda kullanılan başlıca dil özellikleri şunlardır:
Netlik ve anlaşılırlık: Tartışmalı anlatımda kullanılan dilin açık ve anlaşılır olması gerekir.
Karşıt görüşlerin karşılaştırılması: Tartışmalı anlatımda karşıt görüşler karşılaştırılır ve doğru görüş ortaya konulmaya çalışılır.
Tarafsızlık: Tartışmalı anlatımda, doğru görüş tarafsız bir biçimde ortaya konulmaya çalışılır.
**Anlamak
Bir yanıt bırakın