RBC nedir?
RBC, İngilizce’de “Kırmızı Kan Hücresi” anlamına gelen bir kısaltmadır. İnsan vücudunda bulunan üç ana kan hücresinden biridir ve kanda en çok bulunan hücre türüdür. Yetişkin bir insanın kanında yaklaşık 5 milyon RBC bulunur.
RBC’ler vücuttaki tüm dokulara oksijen taşımaktan sorumludur. Akciğerlere alınan oksijen, kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin adı verilen proteine bağlanarak kan yoluyla vücuttaki tüm dokulara taşınır. Dokulara ulaşan oksijen hücreler tarafından enerji üretiminde kullanılır.
RBC’ler yuvarlak şekilli ve hemoglobin içeren hücrelerdir. Hemoglobin demir içeren bir proteindir ve oksijene bağlanma özelliğine sahiptir. RBC’lerin içerdiği hemoglobin de kanın kırmızı rengine neden olur.
RBC’lerin Yapısı
RBC’ler çekirdeği ve organelleri olmayan hücrelerdir. Bu nedenle RBC’ler yalnızca hemoglobin ve diğer temel hücre bileşenlerinden oluşur.
RBC’lerin dış yüzeyi bir zardan oluşur. Bu zar, hücrenin şeklini korumasına yardımcı olur ve oksijenin hücreye girip çıkmasına yardımcı olur.
RBC’lerin içinde bulunan hemoglobin, demir içeren bir proteindir. Hemoglobin oksijeni bağlama özelliğine sahiptir ve kanın kırmızı rengine neden olur.
RBC’lerin İşlevleri
RBC’lerin en önemli işlevi vücuttaki tüm dokulara oksijen taşımaktır. Akciğerlere alınan oksijen, RBC’lerdeki hemoglobine bağlanır ve kan yoluyla vücudun tüm dokularına taşınır. Dokulara ulaşan oksijen hücreler tarafından enerji üretiminde kullanılır.
RBC’ler ayrıca karbondioksitin vücuttan atılmasına da yardımcı olur. Dokuların kullandığı oksijen karbondioksit açığa çıkarır. Bu karbondioksit kırmızı kan hücrelerine bağlanarak kan yoluyla akciğerlere taşınır. Akciğerlerde karbondioksit havaya salınır.
RBC’ler ayrıca vücut sıvılarının asit-baz dengesinin korunmasına da yardımcı olur. RBC’ler, hemoglobinde bulunan demir sayesinde vücut sıvılarında oksijen ve karbondioksit taşır. Bu, vücut sıvılarının asit-baz dengesinin korunmasına yardımcı olur.
RBC Sayısı ve Ölçümü
RBC sayısı tam kan sayımı (hemogram) testi ile ölçülür. Bu testte RBC sayısı, hematokrit değeri, ortalama hücre hacmi (MCV) gibi değerler ölçülür.
RBC sayısı, bir mikrolitre kandaki RBC sayısı olarak ifade edilir. Yetişkin bir insanda normal RBC sayısı 4,5-5,5 milyon/mikrolitre arasındadır.
Hematokrit değeri kandaki kırmızı kan hücrelerinin toplam kan hacmine oranını ifade eder. Normal hematokrit değeri erkeklerde %40-50, kadınlarda ise %35-45 arasındadır.
MCV değeri, RBC’lerin ortalama hacmini ifade eder. Normal MCV değeri 80-95 fl arasındadır.
Düşük ve Yüksek RBC’ler
Düşük RBC sayısına anemi denir. Aneminin birçok nedeni olabilir. En sık görülen nedenler arasında demir eksikliği, B12 vitamini eksikliği, folat eksikliği, kronik hastalıklar ve bazı kanser türleri yer alır.
Yüksek RBC sayısına polisitemi denir. Polisiteminin en yaygın nedeni yüksek rakımlı bölgelerde yaşamaktır. Diğer nedenler arasında bazı ilaçların kullanımı, bazı hastalıklar ve bazı kanser türleri yer alır.
Artan RBC’ler
Artan RBC sayısı aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
Yüksek rakımlı bölgelerde yaşamak Bazı ilaçların kullanımı Aşağıdakiler gibi bazı hastalıklar: Akciğer hastalıkları Kalp hastalıkları Böbrek hastalıkları Kanser Bazı kanser türleri, örneğin:
RBC’lerde azalma
RBC sayısında azalma aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
Demir eksikliği B12 vitamini eksikliği Folat eksikliği Kronik hastalıklar, örneğin: Kronik böbrek hastalığı Kronik karaciğer hastalığı
Bir yanıt bırakın