Sedimantasyon Nedir?
Sedimantasyon, sıvının yerçekimi etkisinden dolayı bir sıvı içindeki katı parçacıkların dibe çökmesidir. Bu işlem doğal ortamlarda yapılabileceği gibi laboratuvar ortamında da yapılabilmektedir. İn vitro sedimantasyon, kandaki iltihaplanma düzeyini ölçmek için kullanılan bir kan testidir.
Sedimantasyon Testi Nasıl Yapılır?
Sedimantasyon testi hastadan alınan kanın bir tüp içerisine yerleştirilmesiyle yapılır. Tüp bir saat kadar baş aşağı bırakılır. Bu süre zarfında kırmızı kan hücreleri (eritrositler) dibe çöker. Eritrositlerin dibe çökme hızına sedimantasyon hızı denir.
Sedimantasyon hızı milimetre (mm)/saat cinsinden ölçülür. Sedimantasyon hızı yaş, cinsiyet ve fiziksel aktivite gibi faktörlerden etkilenebilir. Bu nedenle sedimantasyon testi yorumlanırken bu faktörler dikkate alınmalıdır.
Sedimantasyon Hızının Normal Değerleri
Sedimantasyon hızı yaşa ve cinsiyete göre değişir. Erişkin erkeklerde normal sedimantasyon hızı 0-15 mm/saat, yetişkin kadınlarda ise 0-20 mm/saattir. Çocuklarda sedimantasyon oranı daha yüksektir. 1-5 yaş arası çocuklarda normal sedimantasyon hızı 0-25 mm/saat, 5-12 yaş arası çocuklarda ise 0-30 mm/saattir.
Yüksek Sedimantasyon Oranı Ne Demektir?
Sedimantasyon hızı vücutta iltihap olduğunun göstergesidir. Aşağıdaki durumlarda sedimantasyon hızı yüksek olabilir:
Enfeksiyonlar (bakteriyel, viral, fungal) Otoimmün hastalıklar (romatoid artrit, lupus, skleroderma) Kanser (kan kanserleri, lösemi, lenfoma) Alerjiler Travma Gebelik Doğum kontrol hapları
Düşük Sedimantasyon Oranı Ne Demektir?
Sedimantasyon hızı aşağıdaki durumlarda düşük olabilir:
Kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma (anemi) Kırmızı kan hücrelerinin yapısal bozuklukları Bazı ilaçlar (kortikosteroidler, antibiyotikler) Yaşlılık
Sedimantasyon Testinin Kullanım Alanları
Sedimantasyon testi aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:
Vücutta iltihap olup olmadığının değerlendirilmesi Enfeksiyonların teşhis ve takibi Otoimmün hastalıkların teşhis ve takibi Kan kanserlerinin teşhis ve takibi Alerjilerin teşhis ve takibi Travma sonrası iyileşmenin değerlendirilmesi Gebelik takibi
Sedimantasyon Testinin Avantajları ve Dezavantajları
Sedimantasyon testinin aşağıdaki avantajları vardır:
Hızlı ve kolay bir şekilde uygulanabilir. Ucuz. Çoğu zaman diğer kan testleriyle birlikte yapılabilir.
Sedimantasyon testinin dezavantajları şunlardır:
Spesifik değil. Yani birçok farklı durumda yüksek sedimantasyon oranları görülebilmektedir. Bu sadece iltihaplanmayı gösterir. İnflamasyonun nedenini belirlemez.
Sedimantasyon Testinin Değerlendirilmesi
Sedimantasyon testi tek başına bir teşhis testi değildir. Diğer testlerle birlikte değerlendirilmeli ve yorumlanmalıdır. Sedimantasyon hızı yüksek olan bir hastada aşağıdaki testler yapılabilir:
Tam kan sayımı (CBC) Biyokimya testleri Enfeksiyon testleri (kan CRP, lökosit sayısı, antikorlar) Otoimmün hastalık testleri (ANCA, ANA, anti-dsDNA) Kan kanseri testleri (kan lökosit alt grupları, kemik iliği muayenesi) Alerji testleri
Sedimantasyon Testinin Tedaviye Etkisi
Sedimantasyon hızı inflamasyon seviyesinin bir göstergesidir. Bu nedenle sedimantasyon oranı yüksek olan hastaların iltihabın nedenini tespit eden ve tedavi eden tedavi görmesi gerekir.
Bir yanıt bırakın