Fıtık Nedir?
Fıtıklaşmış disk, omurganın lomber bölgesindeki omurlar arasında bulunan disklerin yırtılması veya yerinden oynaması sonucu sinirlerin sıkışmasıyla oluşan bir hastalıktır. Tıbbi olarak lomber disk hernisi olarak bilinen fıtıklaşmış disk, omurganın en hareketli kısmı olan lomber bölgedeki en yaygın fıtık türüdür.
Omurga Yapısı ve Diskler
Omurga, vücudumuzun kemik iskeletini oluşturan ve omuriliği koruyan bir yapıdır. Omurga, birbirine bağlı 33 omurdan oluşur. Omurlar arasında omurları birbirine bağlayan ve şok emici görevi gören diskler bulunur. Diskler, kıkırdak dokudan yapılmış yuvarlak ve yastık şeklinde yapılardır. Diskler, omurganın hareketini kolaylaştırır ve onu darbelerden korur.
Fıtıklaşmış Diskin Nedenleri
Fıtığa neden olan başlıca faktörler şunlardır:
Ani ve kuvvetli hareketler: Ağır kaldırma, ani dönme ve eğilme gibi ani ve kuvvetli hareketler disklerin yırtılmasına veya çıkmasına neden olabilir. Sürekli aynı pozisyonda kalmak: Uzun süre aynı pozisyonda kalmak diskler üzerindeki baskıyı artırır ve fıtık riskini yükseltir. Bu nedenle uzun süre oturmak veya ayakta durmak zorundaysanız zaman zaman pozisyonunuzu değiştirmelisiniz. Yaşlanma: Yaşlanmayla birlikte diskler aşınmaya ve sertleşmeye başlar. Bu da fıtık riskini artırır. Obezite: Aşırı kilolu olmak omurga üzerindeki baskıyı artırır ve fıtık riskini artırır. Genetik faktörler: Genetik faktörler bazı kişilerde fıtık riskini artırabilir.
Fıtıklaşmış Disk Belirtileri
Fıtıklaşmış diskin en yaygın belirtisi alt sırt ağrısıdır. Alt sırt ağrısı genellikle aniden başlar ve şiddetlidir. Ağrı kalçalara ve bacaklara da yayılabilir. Fıtıklaşmış diske sahip kişiler ayrıca aşağıdaki belirtileri de yaşayabilir:
Bacaklarda uyuşma, karıncalanma veya yanma hissi Bacaklardaki güçsüzlük veya uyuşukluk nedeniyle yürüme veya ayakta durmada zorluk Bacaklarda his kaybı İdrar veya dışkı tutamama
Lomber Disk Hernisi Tanısı
Fıtıklaşmış bir diskin teşhisi için öncelikle hastanın öyküsü alınır ve fizik muayenesi yapılır. Fizik muayene sırasında sırt ağrısının yeri, şiddeti ve yayılımı değerlendirilir. Ayrıca hastanın ağrısı bacaklarını kaldırdığında veya çevirdiğinde artıyorsa bu fıtıklaşmış bir diske işaret edebilir.
Görüntüleme testleri, fıtıklaşmış disk tanısını doğrulamak için kullanılabilir. En sık kullanılan görüntüleme testleri şunlardır:
Röntgen: Röntgen, omurganın genel yapısını ve kemiklerdeki herhangi bir deformiteyi değerlendirmek için kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRI, omurganın yumuşak dokularını ayrıntılı olarak görüntülemek için kullanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT): BT, omurganın kemiklerini ve yumuşak dokularını ayrıntılı olarak görüntülemek için kullanılır.
Fıtıklaşmış Disk Tedavisi
Fıtıklaşmış diskin tedavisinin amacı sinirlere olan baskıyı azaltmak ve ağrıyı hafifletmektir. Fıtıklaşmış diskin tedavisinde genellikle ilaç, fizik tedavi ve cerrahi tedavi yöntemleri uygulanır.
İlaç tedavisi
İlaç, fıtıklaşmış bir diskin tedavisinde ilk adımdır. İlaçlar arasında ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve iltihap giderici ilaçlar bulunur. Bu ilaçlar ağrıyı hafifletmeye ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
Fizyoterapi
Fıtıklaşmış diskin tedavisinde fizik tedavi önemli bir rol oynar. Fizik tedavi kasları güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve hareket aralığını iyileştirmeye yardımcı olur.
Cerrahi tedavi
İlaç ve fizik tedaviye yanıt vermeyen veya sinir fonksiyonları bozulmuş hastalara cerrahi tedavi uygulanır. Cerrahi tedavide diskin kopan kısmı çıkarılır veya yerinden oynayan diskin yerine yeni bir disk yerleştirilir.
Fıtıklaşmış Diskin Komplikasyonları
Fıtıklaşmış diskler nadiren de olsa aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:
Sinir hasarı: Fıtıklaşmış disk, sinirler üzerinde uzun süreli baskı
Bir yanıt bırakın