Hiperlipidemi Nedir?
Hiperlipidemi, kandaki kolesterol ve trigliserit düzeylerinin olması gerekenden yüksek olduğu bir durumdur. Halk arasında yüksek kolesterol olarak da bilinmektedir. Hiperlipidemi kalp hastalığı, felç, periferik arter hastalığı ve pankreatit gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kandaki Yağ Çeşitleri
Kandaki yağlar lipoprotein adı verilen yapılarda taşınır. Lipoproteinler yağ, protein ve kolesterolden oluşur. İki ana lipoprotein türü vardır:
LDL (düşük yoğunluklu lipoproteinler):LDL aynı zamanda “kötü kolesterol” olarak da bilinir. Kan damarlarının duvarlarına yapışabilir ve plak oluşumuna neden olabilir.
HDL (yüksek yoğunluklu lipoproteinler)HDL aynı zamanda “iyi kolesterol” olarak da bilinir. Kolesterolü kan damarlarından temizleyerek kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olur.
Hiperlipidemi Türleri
Hiperlipidemi, kanda hangi tip yağın yüksek olduğuna bağlı olarak farklı şekillerde sınıflandırılabilir.
Hiperkolesterolemi: Yüksek düzeyde LDL kolesteroldür.
Hipertrigliseridemi: Yüksek trigliserid seviyeleri.
Hiperlipidemi karması: Hem LDL kolesterolün hem de trigliseridin yüksek olmasıdır.
Hiperlipideminin Nedenleri
Hiperlipideminin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı faktörler hiperlipidemi riskini artırabilir. Bu faktörler şunlardır:
Aile öyküsü: Ailesinde hiperlipidemi öyküsü olan kişilerde hiperlipidemi gelişme riski daha yüksektir.
Yaş: Hiperlipidemi riski yaşla birlikte artar.
Cinsiyet: Erkeklerde hiperlipidemi riski kadınlara göre daha fazladır.
Obezite: Obez veya fazla kilolu olmak hiperlipidemi riskini artırır.
Diyet: Çok fazla doymuş yağ, trans yağ ve kolesterol içeren bir diyet hiperlipidemi riskini artırabilir.
Etkin olmama: Yeterli egzersiz yapmamak hiperlipidemi riskinizi artırabilir.
Bazı ilaçlar: Kortikosteroidler ve bazı antibiyotikler gibi bazı ilaçlar hiperlipidemi riskini artırabilir.
Hiperlipidemi Belirtileri
Hiperlipidemi genellikle belirti göstermez. Bu nedenle, hiperlipidemiyi teşhis etmek için kan testleri gerekir. Nadir durumlarda, hiperlipidemi aşağıdaki belirtilere neden olabilir: **Bacaklarda, kollarda veya gövdede ağrı **Bacaklarda veya kollarda uyuşma veya karıncalanma **Bulanık gözler **Büyümüş karaciğer **Pankreatit
Hiperlipidemi Tedavisi
Hiperlipidemi tedavisi kandaki yağ seviyelerini kontrol etmeye odaklanır. Tedavi genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç kombinasyonunu içerir.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Hiperlipidemi tedavisinde ilk adım yaşam tarzı değişiklikleri yapmaktır. Bu değişiklikler şunlardır:
Sağlıklı beslenme: Lif açısından zengin, doymuş yağ, trans yağ ve kolesterol oranı düşük bir diyet yemek önemlidir.
Düzenli egzersiz yapmak: Haftada en az 150 dakika orta veya 75 dakika şiddetli egzersiz yapmak önemlidir.
Kilonuzu kontrol altında tutmak: Obez veya fazla kilolu olmak hiperlipidemi riskini artırabilir. Kilo vermek hiperlipidemi riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
İlaç tedavisi: Yaşam tarzı değişiklikleri tek başına kan yağ düzeylerini kontrol etmek için yeterli değilse ilaç tedavisi gerekli olabilir. Hiperlipidemiyi tedavi etmek için kullanılan ilaçlar şunları içerir:
Statinler: Statinler en sık kullanılan hiperlipidemi ilaçlarıdır. LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olurlar.
Lifli maddeler: Fibratlar trigliserit seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
Niyasin: Niasin, LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye ve HDL kolesterol seviyelerini yükseltmeye yardımcı olur.
Ezetimib: Ezetimib, LDL kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.
Hiperlipideminin Önlenmesi
Hiperlipidemi genellikle önlenebilir bir hastalıktır. Hiperlipidemi riskinizi şu şekilde azaltabilirsiniz:
Sağlıklı beslenme: Doymuş yağ, trans yağ ve kolesterol oranı düşük, lif açısından zengin
Bir yanıt bırakın