Gerekçe Nedir?
TDK Sözlük Anlamı
TDK sözlüğünde gerekçe, “bir şeyin yapılmasına, söylenmesine veya kabul edilmesine sebep olan sebep” olarak tanımlanıyor. Başka bir deyişle bir eylemin, kararın veya düşüncenin arkasında yatan açıklama veya açıklama olarak da tanımlanabilir.
Genel anlam
Genel anlamda gerekçelendirme, bir şeyin neden yapıldığının, söylendiğinin veya kabul edildiğinin açıklanması olarak tanımlanabilir. Bu açıklama somut bir nedenden kaynaklanabileceği gibi soyut bir kavramdan da kaynaklanabilir. Örneğin bir kişinin işten ayrılma nedeni sağlık sorunları, iş tatminsizliği ya da yeni bir iş fırsatı olabilir. Bir hükümetin yasa çıkarma gerekçesi ekonomik kalkınma, sosyal refah veya güvenlik gibi amaçlar olabilir.
Hukukta Anlamı
Hukuk alanında gerekçe, bir mahkeme kararının arkasındaki açıklama olarak tanımlanır. Mahkeme kararları genellikle tarafların iddia ve savunmalarını değerlendirerek verilir. Mahkeme gerekçeli kararında, bu değerlendirmeyi nasıl yaptığını ve nihai kararını nasıl verdiğini açıklar. Gerekçeli karar, mahkeme kararının yasal dayanağını ve gerekçesini ortaya koyan en önemli unsurdur.
Gerekçeli Kararın Unsurları
Gerekçeli bir karar genel olarak aşağıdaki unsurlardan oluşur:
Mahkeme kararına dayanak oluşturan önemli olaylar: Mahkeme kararının verildiği davanın konusuna ilişkin maddi olaylar gerekçeli kararda kısaca açıklanır.
Tarafların iddia ve savunmaları: Mahkeme, kararını vermeden önce tarafların iddia ve savunmalarını değerlendirir. Bu değerlendirme gerekçeli kararda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Mahkemenin hukuki değerlendirmesi: Mahkeme tarafların iddia ve savunmalarını değerlendirdikten sonra nihai kararını verir. Gerekçeli kararda bu karar hukuki gerekçeleriyle birlikte açıklanıyor.
Mantıklı Kararın Önemi
Gerekçeli karar, mahkeme kararının hukuki dayanağını ve gerekçesini ortaya koyan en önemli unsurdur. Bu nedenle mahkeme kararının hukuki incelemesi için gerekçeli karar gereklidir. Gerekçeli karar, hukuki kesinliğin sağlanması ve hukukun öngörülebilirliğinin artırılması açısından da önemlidir.
Gerekçeli Karar Türleri
Gerekçeli kararlar genel olarak aşağıdaki türlere ayrılır:
Kısa gerekçeli karar: Bu tür kararlar genellikle basit davalarda verilir. Bu kararlarda mahkemenin kararının temelini oluşturan maddi olaylar ve hukuki gerekçeler kısaca açıklanır.
Kapsamlı gerekçeli karar: Bu tür kararlar genellikle karmaşık davalarda verilir. Bu kararlarda, mahkemenin kararının temelini oluşturan maddi olgular ve hukuki nedenler ayrıntılı olarak açıklanır.
Yargıtay’ın gerekçeli kararı: Yargıtay’ın verdiği kararlar genellikle kapsamlı gerekçeli kararlardır. Bu kararlarda Yargıtay kararının gerekçesi, hukuki dayanağı ve önceki kararlarla ilişkisi ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
Gerekçeli Karar Eksikliği
Mahkeme kararının gerekçesiz olması hukuken kabul edilemez. Gerekçeli karar, mahkeme kararının hukuki dayanağını ve gerekçesini ortaya koyan en önemli unsurdur. Bu nedenle gerekçesiz kararlar hukuki incelemeye tabi tutulamaz ve hukuki kesinliğin sağlanması açısından da sorun teşkil eder.
Gerekçeli Karar İçin Öneriler
Gerekçeli kararların iyileştirilmesi için aşağıdaki önerilerde bulunulabilir:
Gerekçeli kararların daha kapsamlı ve ayrıntılı olması gerekmektedir. Bu sayede mahkeme kararlarının hukuki dayanağı ve gerekçeleri daha iyi anlaşılabilecektir.
Gerekçeli kararların daha anlaşılır bir dille yazılması gerekiyor. Bu sayede mahkeme kararları avukat olmayanlar tarafından daha kolay anlaşılabilecektir.
Mantıklı kararların internet üzerinden daha kolay ulaşılabilir hale getirilmesi sağlanmalıdır. Bu sayede mahkeme kararlarının daha geniş kitleler tarafından incelenmesi mümkün olacaktır.
Çözüm
Gerekçe, bir şeyin neden yapıldığına, söylendiğine veya kabul edildiğine ilişkin açıklama olarak tanımlanabilir. Gerekçe, günlük hayatta ve hukuk alanında yaygın olarak kullanılan bir kavramdır. Gerekçeli kararlar, mahkeme kararlarının hukuki dayanağını ve gerekçesini ortaya koyan en önemli unsurdur. Bu nedenle gerekçeli kararların iyileştirilmesi hukuki güvenliğin sağlanması açısından da önemlidir.
Bir yanıt bırakın