Vazopressin nedir?
Vazopressin peptit yapısında bir hormondur. Hipotalamusta sentezlenen ve arka hipofizdeki veziküllerde depolanan bir preprohormon öncüsünden sentezlenir.
Vazopressinin fonksiyonları
Vazopressinin iki temel işlevi vardır:
Böbreklerden suyun geri emiliminin arttırılması: Vazopressin böbreklerdeki toplama kanalı hücrelerinin suya geçirgenliğini artırarak suyun geri emilimini arttırır, idrar osmolalitesini plazma osmolalitesinden daha yüksek hale getirir ve idrarın konsantre olmasını sağlar. Bu sayede vücuttaki su miktarının korunmasına yardımcı olur.
Kan damarlarının daralmasına neden olmak için: Vazopressin, kan damarlarının düz kaslarındaki reseptörlere bağlanarak kan damarlarının daralmasına neden olur. Bu sayede kan basıncının artmasına yardımcı olur.
Vazopressinin vücut üzerindeki diğer etkileri
Vazopressinin vücut üzerindeki diğer etkileri şunlardır:
Anne davranışlarının düzenlenmesinde rol oynamak: Vazopressin doğum sonrası anne davranışlarının düzenlenmesinde rol oynar. Örneğin emzirme refleksini tetikleyerek annelik bağının kurulmasına yardımcı olur.
Cinsel işlevlerin düzenlenmesinde rol oynamak: Vazopressin cinsel işlevlerin düzenlenmesinde rol oynar. Örneğin orgazm sırasında salınarak cinsel hazzı artırır.
Bellek ve öğrenmede rol oynamak: Vazopressin hafıza ve öğrenmede rol oynar. Örneğin yeni bilgilerin öğrenilmesini ve hafızaya kaydedilmesini kolaylaştırır.
Pankreas insülin salgısının uyarılması: Vasopressin, pankreasın insülin salgısını uyararak kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur.
Bazı kanser türlerinin gelişmesini önlemeye yardımcı olmak: Vazopressin bazı kanser türlerinin gelişimini önlemeye yardımcı olabilir. Örneğin meme kanseri ve prostat kanseri riskini azalttığını gösteren çalışmalar var.
Vazopressin eksikliği ve fazlalığı
Vazopressin eksikliği böbreklerden suyun yeniden emilimini azaltabilir, bu da idrar çıkışının artmasına (poliüri), kan basıncının düşmesine (hipotansiyon) ve susuzluğun azalmasına neden olabilir. Vazopressin eksikliği diyabet insipidus adı verilen hastalıkta görülür. Aşırı vazopressin, böbreklerden suyun yeniden emilimini artırabilir, bu da idrar çıkışının azalmasına (oligüri), kan basıncının artmasına (hipertansiyon) ve susuzluğun artmasına neden olabilir. Hipofiz bezi tümörlerinde veya bazı ilaçların kullanımında vazopressin fazlalığı görülebilmektedir.
Vazopressin kullanımı
Vazopressin çeşitli tıbbi durumların tedavisinde kullanılır.
Diabetes insipidus tedavisinde: Vazopressin diyabet insipidusun tedavisinde kullanılır. Diabetes insipidus, böbreklerden suyun geri emilimini azaltan, idrar miktarında artışa (poliüri), kan basıncında düşüşe (hipotansiyon) ve susama hissinde azalmaya neden olan bir hastalıktır. Vazopressin böbreklerden suyun geri emilimini arttırır, idrar miktarını azaltır ve kan basıncını arttırır.
Aşırı terleme tedavisinde: Vazopressin aşırı terlemeyi tedavi etmek için kullanılır. Aşırı terleme, vücudun normal sıcaklığını düzenlemek için ihtiyaç duyduğundan daha fazla terlemesidir. Vazopressin ter bezlerinin salgısını azaltarak aşırı terlemeyi azaltır.
Kan basıncının arttırılması gerektiğinde: Vazopressin kan basıncının yükseltilmesi gerektiğinde kullanılır. Örneğin vazopressin, şok durumunda veya ameliyat sırasında kan basıncını yükseltmek için kullanılabilir.
Diğer bazı tıbbi durumları tedavi etmek için: Vazopressin ayrıca diğer bazı tıbbi durumların tedavisinde de kullanılır. Örneğin vazopressin, kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, bazı kanser türleri ve Alzheimer hastalığı gibi durumların tedavisinde kullanılabilir.
Vazopressinin yan etkileri
Vazopressinin yan etkileri şunlardır: **Baş ağrısı **Bulantı **Kusma **Yorgunluk **Konsantrasyon zorluğu **Hafıza sorunları **Kramplar **Aritmiler **Hipertan
Bir yanıt bırakın