Travma Nedir?
Travma, kişinin bedensel veya ruhsal bütünlüğüne tehdit olarak algılanan, aşırı korku, dehşet, çaresizlik ve umutsuzluk gibi duyguları tetikleyen, kişinin normal yaşam rutinini bozan, yaşamı tehdit eden veya ciddi yaralanmalara neden olan bir olaydır.
Travmatik olaylar doğal afetler, savaşlar, terör saldırıları, trafik kazaları, şiddet olayları, cinsel saldırılar, istismar ve ihmal gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Travma yaşayan kişiler, olayla ilgili olumsuz anılar, kabuslar, geçmişe dönüşler, aşırı kaygı, öfke, suçluluk duygusu, sosyal izolasyon ve intihar düşünceleri gibi çeşitli semptomlar yaşayabilir.
Travmanın Nedenleri
Travmatik olaylar kişinin fiziksel ya da ruhsal bütünlüğüne yönelik bir tehdit olarak algılamasıyla ortaya çıkabilir. Bu tehdit kişinin kendi hayatına, sevdiklerinin hayatına ya da inandığı değerlere yönelik olabilir. Travmatik olaylar aniden ve beklenmedik bir şekilde ortaya çıkabileceği gibi yavaş yavaş da gelişebilir.
Travmaya neden olan bazı olaylar şunlardır:
Doğal afetler (deprem, sel, tsunami, yangın, kuraklık) Savaşlar ve terör saldırıları Trafik kazaları Şiddet olayları (cinayet, yaralanma, taciz, istismar) Cinsel saldırılar İstismar ve ihmal
Travmanın Belirtileri
Travma yaşayan kişiler, olayla ilgili olumsuz anılar, kabuslar, geçmişe dönüşler, aşırı kaygı, öfke, suçluluk duygusu, sosyal izolasyon ve intihar düşünceleri gibi çeşitli semptomlar yaşayabilir.
Travmanın en yaygın belirtileri şunlardır:
Olayla ilgili olumsuz anılar ve düşünceler Kabuslar ve geriye dönüşler Aşırı endişe ve kaygı Panik atakları Öfke ve öfke patlamaları Suçluluk ve utanç duyguları Sosyal izolasyon Duygusal küntleşme Uyku sorunları Baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı gibi fiziksel belirtiler
Travmanın Tedavisi
Travma yaşayan kişiler travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi psikolojik sorunlar yaşayabilir. TSSB, travmatik olayın olumsuz anıları, kabuslar, geçmişe dönüşler, aşırı kaygı, öfke, suçluluk duygusu ve sosyal izolasyon gibi semptomlarla karakterize edilen bir akıl hastalığıdır.
Travma sonrası stres bozukluğunun tedavisinde psikoterapi ve ilaç tedavisi gibi çeşitli yöntemler kullanılabilmektedir. Psikoterapi, kişinin travmatik olayı anlamasına ve başa çıkma mekanizmaları geliştirmesine yardımcı olur. İlaç, travma sonrası stres bozukluğunun semptomlarını azaltmaya yardımcı olur.
Travma sonrası stres bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan bazı psikoterapi yöntemleri şunlardır:
Bilişsel davranışçı terapi (BDT): Kişinin travmatik olayla ilgili olumsuz anıları ve düşünceleri yeniden işlemesine yardımcı olur. EMDR: Kişinin travmatik olaya ilişkin olumsuz anılarını göz hareketleri, dokunma veya ses gibi uyaranlarla yeniden işlemesine yardımcı olur. Destekleyici psikoterapi: Kişinin travmatik olayla baş etmesine yardımcı olur.
Travma sonrası stres bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlar şunlardır:
Antidepresanlar: Kişinin kaygı, depresyon ve uyku sorunları gibi semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Anksiyolitikler: Kişinin kaygı ve panik atak gibi semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Narkotik: Kişinin uyku problemlerini çözmeye yardımcı olur.
Travmayı Önleme
Travmatik olayların önlenmesi zordur ancak bazı önlemler alınabilir. Örneğin doğal afetler ve terör saldırıları gibi büyük ölçekli travmatik olayların etkilerini hafifletmeye hazırlıklı olmak önemlidir. Ayrıca şiddet olayları, cinsel saldırılar gibi bireysel travmatik olayların önlenmesi için toplumsal farkındalık çalışmalarının yapılması ve önleyici tedbirlerin alınması önemlidir.
Travmatik bir olaya maruz kaldıysanız yardım istemekten çekinmeyin. Bir uzmandan yardım alarak travma sonrası stres bozukluğu gibi psikolojik sorunlarla baş edebilir ve normal yaşam rutininize dönebilirsiniz.
Travma ve Toplum
Travma toplumda önemli bir halk sağlığı sorunudur. Travmatik olaylara maruz kalan kişilerin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir ve toplumsal uyumu bozabilir.
Bir yanıt bırakın