Total Bilirubin Nedir?
Toplam bilirubin, kan dolaşımındaki toplam bilirubin miktarını gösteren bir kan testidir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin (RBC’ler) parçalanmasıyla üretilen bir maddedir. Kırmızı kan hücreleri yaklaşık 120 gün olan yaşam sürelerinin sonuna ulaştığında, yok edilirler ve vücut ihtiyaç duyduğu RBC’leri yeniden üretir.
Kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sırasında hemoglobin adı verilen bir madde oluşur. Hemoglobin, oksijeni taşımaktan sorumlu bir proteindir. Hemoglobin yıkımı sırasında bilirubin adı verilen sarımsı bir pigment oluşur. Bilirubin suda çözünmeyen bir maddedir ve bu nedenle karaciğere taşınır. Karaciğerde bilirubin, glukuronik asitle bağlanarak suda çözünür hale getirilir ve safra olarak atılır.
Toplam bilirubin testi karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek, sarılığı saptamak ve bazı kan hastalıklarının tanısını koymak için kullanılır.
Toplam Bilirubin Test Değerleri
Toplam bilirubin testi, kandaki bilirubin miktarını desilitre başına miligram (mg/dl) olarak ifade eder. Yetişkinlerde normal toplam bilirubin değerleri 0,3 ile 1,2 mg/dl arasındadır.
Toplam bilirubin seviyesi 1,2 mg/dl’nin üzerindeyse sarılık (ikterus) adı verilen bir durum ortaya çıkabilir. Sarılık, cilt, mukoza zarları ve sklera (gözün beyaz kısmı) gibi dokuların sararmasıdır.
Toplam bilirubin düzeyinin 2,0 mg/dl’nin üzerinde olması karaciğer hasarının veya ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
Toplam Bilirubin Testi Yüksek
Toplam bilirubin testinin yüksek olması aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
Karaciğer hasarı: Karaciğer, bilirubini safraya dönüştürmekten sorumludur. Karaciğer hasarı durumlarında, bilirubin karaciğer tarafından safraya dönüştürülemez ve kan dolaşımına geçerek toplam bilirubin seviyesinin yükselmesine neden olur. Karaciğer hasarına neden olabilecek durumlar arasında hepatit, siroz, alkolizm, ilaçlar ve bazı genetik hastalıklar bulunur.
Kırmızı kan hücrelerinin yıkımının artması: Kırmızı kan hücreleri, yaklaşık 120 gün olan yaşam sürelerinin sonuna ulaştıklarında yok edilir. Kırmızı kan hücresi yıkımı arttığında, bilirubin üretimi artar ve bu da toplam bilirubin seviyesinin yükselmesine neden olur. Kırmızı kan hücresi yıkımının artmasına neden olabilecek durumlar arasında kanama, travma, enfeksiyonlar ve belirli ilaçlar bulunur.
Bilirubinin karaciğerden safra kesesine geçişini engellemek: Bilirubin, safra kanalları aracılığıyla karaciğerden safra kesesine taşınır. Safra kanalları tıkalıysa, bilirubin karaciğerden safra kesesine geçemez ve kan dolaşımına geçer. Safra kanalı tıkanıklığına neden olabilecek durumlar arasında safra kesesi taşları, pankreatit ve bazı kanserler bulunur.
Düşük Toplam Bilirubin Testi
Toplam bilirubin test sonucunun düşük olması aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
Karaciğer yetmezliği: Karaciğer yetmezliği durumunda karaciğer bilirubini safraya dönüştüremez ve bilirubin vücuttan atılamadığı için kan dolaşımında birikir. Ancak karaciğer yetmezliği durumunda toplam bilirubin değeri genellikle 1,2 mg/dl’nin üzerindedir.
Bilirubinin karaciğere taşınmasının azalması: Bilirubin, kan dolaşımındaki albumin adı verilen bir proteine bağlanarak karaciğere taşınır. Albumin seviyeleri düştüğünde, karaciğere bilirubin taşınması azalır ve toplam bilirubin seviyeleri düşebilir. Albumin seviyelerinin düşmesine neden olabilecek durumlar arasında yetersiz beslenme, böbrek yetmezliği ve bazı ilaçlar bulunur.
Safra kanallarından bilirubin atılımının artması: Bilirubin safraya dönüştürülür ve safra kanallarından atılır. Safra kanalları genişlerse veya safra kanalı sayısı artarsa, safra kanallarından bilirubin atılımı artar ve toplam bilirubin değeri düşebilir.
Toplam Bilirubin Test Sonuçlarının Yorumlanması
Toplam bilirubin testinin sonuçları diğer kan testleri ve klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir. Yüksek toplam bilirubin düzeyi karaciğer hasarı, artmış kırmızı kan hücresi yıkımı veya bilirubinin karaciğerden safra kesesine geçmesinin engellenmesi gibi durumları gösterebilir. Düşük toplam bilirubin düzeyi karaciğer yetmezliği, karaciğere azalan bilirubin taşınması veya
Bir yanıt bırakın