Kelime Nedir?
Dilbilimde, bir kelime kendi başına anlamlı olan veya birbirine bağlı bir veya daha fazla morfemden oluşan ve sağlam bir değer taşıyan bir dil birimidir. Kelimeler cümlelerin yapı taşlarıdır ve birbirleriyle anlamlı ilişkiler kurarak cümleleri oluştururlar.
Kelimelerin Özellikleri
Kelimelerin en önemli özelliği kendi başlarına anlamlı olmalarıdır. Yani bir kelimenin anlamını bilmeden, o kelimenin kullanıldığı cümleyi anlamak mümkün değildir. Örneğin “kalem” kelimesinin anlamı “yazmak için kullanılan bir araç”tır. Bu kelimeyi bilmeden “kalemim kayboldu” cümlesinin anlamını çıkaramayız. Kelimelerin bir diğer özelliği de bir veya daha fazla morfemden oluşmalarıdır. Morfemler, kelimelerin anlamlı birimlerine verilen adlardır. Örneğin “kalem” kelimesi “kal” ve “em” olmak üzere iki morfemden oluşur. “Kal” morfemi “yazmak” anlamına gelen “kal” kökünden, “em” morfemi ise “eylem” anlamına gelen “-em” son ekinden oluşur. Kelimelerin üçüncü özelliği ise ses değeri taşımalarıdır. Yani her kelimenin kendine özgü bir ses yapısı vardır. Bu ses yapısı kelimenin yazılışını ve telaffuzunu belirler. Örneğin “kalem” kelimesi üç hecelidir ve “ka-lem” olarak telaffuz edilir.
Kelime Türleri
Kelimeler yapı ve anlamlarına göre çeşitli türlere ayrılır.
Yapılarına Göre Kelime Türleri
Kelimeler yapılarına göre basit, türemiş ve bileşik olmak üzere üçe ayrılır.
Basit kelimeler
Bunlar tek bir morfemden oluşan kelimelerdir. Örneğin, “kalem”, “ev”, “kitap”, “gül” gibi kelimeler basit kelimelerdir.
Türetilmiş Kelimeler
Birden fazla morfemden oluşan kelimelerdir. Örneğin, “kalemdar”, “evsiz”, “kitapçı”, “güllük” gibi kelimeler türemiş kelimelerdir.
Bileşik kelime
İki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle oluşan kelimelerdir. Örneğin, “kalemtıraş”, “evlat edinilmiş”, “kitapsever”, “gül” gibi kelimeler bileşik kelimelerdir.
Anlamlarına Göre Kelime Türleri
Kelimeler anlamlarına göre çeşitli türlere ayrılır.
İsimler
Bunlar varlıkları, kavramları ve durumları temsil eden kelimelerdir. Örneğin, “kalem”, “ev”, “kitap” ve “gül” gibi kelimeler isimdir.
Fiiller
Bir eylemi, durumu veya olayı ifade eden kelimelerdir. Örneğin, “write”, “bread”, “read”, “laugh” gibi kelimeler fiillerdir.
Sıfatlar
Bunlar isimleri nitelemek veya tanımlamak için kullanılan kelimelerdir. Örneğin, “kırmızı kalem”, “büyük ev”, “yeni kitap”, “güzel gül” gibi kelimeler sıfattır.
Zarflar
Bunlar fiilleri, sıfatları veya diğer zarfları nitelemek veya tanımlamak için kullanılan kelimelerdir. Örneğin, “hızlı koşmak”, “çok güzel”, “oldukça iyi” gibi kelimeler zarflardır.
Bağlaçlar
Cümleleri veya kelimeleri birbirine bağlayan kelimelerdir. Örneğin, “and”, “but”, “because”, “if” gibi kelimeler bağlaçlardır.
Ünlemler
Duygu ve düşünceleri ifade eden kelimelerdir. Örneğin, “ah”, “vah”, “hey”, “oh” gibi kelimeler ünlemlerdir.
Kelimelerin İşlevleri
Kelimeler dilimizde çeşitli işlevlere sahiptir.
Anlam Fonksiyonu
Kelimeler, anlam işlevleriyle cümlelere anlam verirler. Örneğin, “kalemim kayboldu” cümlesinde “kalem” kelimesi “yazmak için kullanılan bir araç” anlamına gelir. Bu kelimenin bir anlamı olmasaydı, cümlenin anlamı anlaşılmazdı.
Düşünceyi İfade Etmenin İşlevi
Kelimeler, düşünceleri ifade etme işlevi aracılığıyla duygu ve düşünceleri iletir. Örneğin, “Çok mutluyum” cümlesinde “mutlu” kelimesi “mutluluk” hissini ifade eder. **İletişim İşlevi
Bir yanıt bırakın